مریم بهنام راد، اقتصاد۲۴- شركت‌های دانش بنیان با توجه به ماهیت خود با تحول در عرصه علم و دانش و كشف یافته ها و نتایج جدید اقتصادی در رشد و توسعه بخش های مختلف صنایع تاثیر زیادی دارند اما هنوز این ماهیت در اسارت فقر مسئولیت برخی از مسئولان است.
نوآوری در بنگاه های اقتصادی موجب افزایش وابستگی صنعت و اقتصاد كشور به فناوری های خارجی خواهد شد و این برای كشور ما كه از منابع سرشار اقتصادی برخوردار است یك ضعف مهم به شمار می رود.
شركت های دانش بنیان موسسات خصوصی یا تعاونی هستند كه به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی برای گسترش اختراعات، نوآوری و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید كالا و خدمات را در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان انجام می دهند.
در همین حال رضا رحمانی، وزیر صمت برتوسعه فناوری و ارتقای شرکت‌های دانش بنیان تاکید دارد و توسعه این شرکت ها را جزو محور‌های هفت گانه فعالیت‌های وزارت صمت عنوان کرد.
همراه با برنامه ریزی برای توسعه شرکت های دانش بیان، وزیر صمت تاکید دارد که ساخت داخل یکی از مواردی است که موجب افتخار و انرژی‌بخش فعالیت این وزارتخانه است و از این محل، ارقام قاچاق کالا کاهش محسوسی داشته است.
به گفته رحمانی، در وزارت صنعت، معدن و تجارت، ساخت داخل با اعتقاد و انگیزه دنبال می شود و بخش عمده ای از زمان فعالیت این وزارتخانه به این موضوع مهم اختصاص داده شده است.
راه دور دستیابی به توسعه
در همین رابطه امیررضا واعظی آشتیانی، کارشناس مسائل صنعتی در گفتگو با اقتصاد24 گفت: به دلیل فقدان دانش و تکنولوژی،ثروت منابع ایران به صورت خام به سایر کشورها صادر می شود و در نهایت پس از ارزش آفرینی برای کشور وارد کننده، با برند غیر ایرانی راهی بازارهای جهانی می شود. این دیگر غفلت نیست، غارت است!
وی افزود: در حالی که امروز دنیا به سرعت به سمت تکنولوژی و استفاده از فناوری در حال حرکت است، در این میدان هر کشوری که در زمان مناسب و با شرایط به موقع، حرکت داشته باشد، می تواند پیروز این رقابت باشد، اما هنوز صنایع کشورمان از ادوات و تجهیزات 5 دهه گذشته استفاده می کند و متولیان همچنان راه دوری از توسعه را پیش گرفته اند.
آشتیانی با تاکید بر اینکه بیش از 70درصد از تجهیزات و دانش صنایع کشور، فرسوده و منسوخ شده است گفت: هنوز مدیران و متولیان این بخش ها به دنبال راهکارهایی برای دستیابی به دانش روز هستند، دانشی که در شرکت های دانش بنیان کشورمان در حال خاک خوردن است.
مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران گفت: غفلت از بکارگیری دانش شرکت های دانش بنیان و افراد صاحب ایده در بخش های مختلف صنعت و تولید در تمامی دولت‌ها وجود دارد. مطالبه بخش صنعت جهت ارتقای دانش و توسعه، موضوع پیچیده و دور از دسترس و انتظار نیست اما شرایط نشان می دهد دست های پشت پرده است که با این بحث مشکل دارند و مانع تراشی های زیادی را در مسیر آماده سازی کرده اند.
ادعای توسعه یا در جا زدن؟
وی با تاکید بر اینکه توسعه محور اقتصاد هر کشور محسوب می شود و برای دستیابی به این موضوع باید دولت چابک و کارآمد نقش اساسی خود را نشان دهد تا بتواند بهره وری را به اندازه کافی بالا ببرد، گفت: بدون افزایش بهره وری، امکان هیچ توسعه ای در بخش های مختلف تولید فراهم نخواهد شد. زمانی متولیان بخش صنعت کشور می توانند ادعای توسعه فناوری داشته باشند که بهره وری و کارآمدی را محور کار قرار داده باشند.
به گفته واعظ آشتیانی، برای رسیدن به این مهم استفاده از ظرفیت های علمی کشور اجتناب ناپذیر است. شرکت های دانش بنیان یک واقعیت انکار ناپذیر هستند که امروز دنیا از این شرکت ها به عنوان مولدهای تولید ثروت، بهره های اصولی می برند و به افراد نخبه و ایده های آنان، نگاه ویژه دارند و در مسیر توسعه از طرح های ارائه شده از سوی این شرکت ها استقبال می شود.
مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه با اشاره به اینکه رقابت برای کسب جایگاه ویژه در بازار جهانی مستلزم حفظ و ارتقای جایگاه شرکت های دانش بنیان است، تصریح کرد: در کشورهای دنیا از این ظرفیت ها به خوبی استفاده می شود درحالی که هنوز موضوع استفاده از دانش شرکت های دانش بنیان برای مسئولان و متولیان این بخش مبهم و حتی غیر قابل اجراست.
این کارشناس صنعتی با بیان اینکه باید از فرصت ها بهترین استفاده شود و این یک حقیقت است که دانش بنیان ها ظرفیت بالایی برای موفقیت تولید در کشور را دارند، ادامه داد: فقر تکنولوژی روز دنیا در صنعت کشور، علاوه بر اینکه کالای ایرانی را در پشت درهای بسته بازارهای جهانی قرار داده است، نارضایتی 80 میلیون ایرانی که مصرف کننده اصلی کالا و محصولات ایرانی هستند را نیز بیشتر کرده است. تامین رضایت مردم و نیاز سایر مشتریان در خارج از کشور یکی از پایه های توسعه اقتصاد هر کشور است که کلید این موضوع در شرکت های دانش بنیان یافت می شود.
وی گفت: اگر تولید، کیفی شود به طور قطع به راندمان مطلوب و استاندارد در تولید خواهیم رسید که این مسئله، مسیر را برای بکارگیری قابلیت هایجهت صادرات آماده می سازد.
واعظ آشتیانی تصریح کرد: اگر قرار باشد صنعت کشور همچنان با تکنولوژی های گذشته و فارغ از نگاه های نو، مسیر به‌ظاهر توسعه را ادامه دهد، شکست سختی را تجربه خواهدکرد.
مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه با طرح این سوال که چرا ما نباید از تکنولوژی برتر استفاده کنیم؟ گفت: امروز تولید ثروت در کشورهای توسعه یافته به دلیل بکارگیری فناوری روز صورت می‌گیرد.
این کارشناس صنعتی با انتقاد از اینکه هر روز شاهد صادرات منابع زیادی (مواد کانی غیر فلزی، فلزی و نفت) به صورت خام هستیم گفت: تولید کننده و صادرکننده هیچ کدام متهم نیستند. زمانی که هیچ تکنولوژی و فناوری برای فرآوری این محصولات خام در کشور وجود ندارد پس ناگزیر باید بدون ارزش افزوده، ثروت ملی صادر و در اختیار کشورهایی قرار بگیرد که با دانش و تکنولوژی همین محصولات ایرانی را تبدیل به محصولی ارزشمند و سودآور کرده و با برند کشورشان راهی بازار جهانی می کنند.
غارت منابع ملی
واعظ آشتیانی ادامه داد: کشور با توجه به منابع زیاد زیر زمینی و سایر بخش هایی با ارزش افزوده بالا، امروز محکوم به خام فروشی است، چراکه نبود دانش و تجهیزات به‌روز، تمام ثروت های نهفته را به غارت می برد و در این بین کشورهایی که تمام دارایی و منابع با ارزش ما را به صورت خام خریداری می کنند بیشترین ارزش افزوده را به دست خواهند آورد. چرا باید سنگ از معادن ما استخراج شود و به صورت خام دو دستی تقدیم کشورهایی از جمله ایتالیا شود و در نهایت با برند آن کشورها در بازار جهانی به قیمت های بالا به فروش برسد؟! این براحتی بر هیچ فردی پوشیده نیست که چه کسانی سود و چه افرادی ضرر می کنند؟!
مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران با گلایه از سهل انگاری ها در توسعه صنعت کشور گفت: اگر مسئولان صنعتی با این رویه حرکت را ادامه دهند، حتی از تامین خواسته های مردم کشور خودمان نیز عقب خواهیم ماند. اگر بنا باشد با تکنولوژی فرسوده و نگاه 50 سال گذشته تامین نیاز خواسته های مردم را داشته باشند قطعا از صنعت کشور چیزی باقی نخواهد ماند.