اقتصاد۲۴ - «بازار کالایی»، «صادرات» و «واردات» سه بخشی هستند که از شیوع ویروس کرونا در کشورمان، تحت تأثیر قرار گرفتند. کرونا باعث شده بخشی از مردم اندکی تقاضای خرید‌شان را افزایش دهند، برخی هم با بروز خطا در تحلیل‌های انحرافی‌شان، به این نتیجه رسیدند که با شیوع کرونا، کشورهای مختلف حاضر به صادرات کالا به ایران نیستند یا عنوان شد که بزودی محدودیت کالایی ایجاد می‌شود! بدین جهت بود که شماری زود باور، سراغ بازار و فروشگاه‌ها رفتند تا برای ماه‌های آینده خود خرید کنند. همان قصه همیشگی احتکار خانگی! در این میان، خبرهای ضد و نقیضی از مرزهای زمینی، هوایی و دریایی به گوش رسید که به‌خاطر پدیدار شدن ویروس کرونا، کشورهای هدف صادراتی و بخصوص همسایگان ایران، تمایلی به خرید کالای وطنی ندارند، همین امر باعث شده که تجار و فعالان اقتصادی نسبت به آینده و بازار صادراتی خود که سال‌ها برای رسیدن به آن تلاش کردند، نگران باشند.در این گزارش، به‌صورت مستقل و در گفت‌و‌گوهایی که با معاونین وزیر صنعت، معدن و تجارت داشتیم، به ابهام‌هایی که در سه بخش یاد شده وجود دارد، پاسخ می‌دهیم.یعنی شایعه کمبود کالا، شایعه کاهش واردات و شایعه مشکل صادرات.
بیشتر بخوانید: زور کرونا به بازار نرسید
واردات و صادرات؛
واردات ممانعتی ندارد
حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت به «ایران» گفت: «اینک واردات کالا به کشور هیچ مشکلی ندارد و تحت تأثیر ویروس کرونا قرار نگرفته است، هر کالایی که بازار کالایی و کارخانجات تولیدی نیاز داشته باشد با کمترین بوروکراسی اداری که دستور وزیر صمت است، وارد کشور می‌شود.» او ادامه داد: «کشورها برای صادرات کالا به ایران محدودیت و منعی در نظر نگرفتند، ایران هم محدودیت و ممانعتی از ورود کالا به کشور ایجاد نکرده است.»
رصد مرزهای زمینی
زادبوم تأکیدکرد: «همه بخش‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت بسیج شدند تا مشکلات احتمالی درباره واردات را حل کنند، از این‌رو در ستاد کرونا که در سازمان توسعه تجارت ایجاد شده است، به‌صورت روزانه وضعیت صادرات و واردات رصد می‌شود.» او درباره مشکلاتی که برای صادرات کالا ایجاد شده است، توضیح داد: «در ستاد ویژه‌ای که برای کرونا و تأثیر آن بر صادرات کشور ایجاد شده است، اطلاعات تمام استان‌های مرزی برای صادرات زمینی گرفته می‌شود تا در اسرع وقت چالش‌های به وجود آمده با همکاری دستگاه‌های دیپلماسی حل شود. در این میان، وضعیت تجارت در سایر بخش‌ها چون بنادر، فرودگاه‌ها، گمرک و... رصد می‌شود تا کمترین آسیب به حوزه تجارت وارد شود.»
پیشنهاد اتاق تهران
در همین منابع مختلف خبری عنوان می‌کنند که در بین کشورهای همسایه، تجار در مرز ترکیه بیشترین مشکل را دارند. دیگر کشوری که تجار در مرز زمینی مشکل پیدا کردند، مربوط به کشور عراق است. در بخش هوایی هم کشورهای گرجستان، کویت و عمان محدودیت‌هایی را برای صادرکنندگان ایجاد کرده‌اند. اما مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران روز گذشته در حساب توئیتری راهکارهایی برای تسهیل صادرات ارائه کرده است. وی نوشت: در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری درخواست کردیم تا نسبت به ایجاد قرنطینه مرزی با همکاری وزارت خارجه، راه و با نظارت سازمان جهانی بهداشت اقدام شود. خوانساری تأکید کرده است که قرنطینه برای رانندگان هم قابل اجراست. قطع صادرات خسارت جدی به اقتصاد ملی آن‌هم در ماه پایانی سال وارد می‌کند.
حل مشکلات صادرکنندگان
رئیس سازمان توسعه تجارت در پاسخ به محدودیت‌های صادراتی ایجاد شده برای تجار، گفت: «سازمان توسعه تجارت با همکاری سایر وزارتخانه‌ها در حال رایزنی برای حل مشکلات صادراتی است به گونه‌ای که عملیات قرنطینه بهداشتی به گونه‌ای باشد که کشور هدف صادراتی با ابهام و چالشی مواجه نباشد. رانندگان کامیون‌ها اگر ایرانی باشند نمی‌توانند به ترکیه بروند اما اگر فرد، شهروند ایران نباشد مشکلی در خروج و رفتن به کشورهای همسایه ندارند.»
صادرات جریان دارد
زادبوم افزود:«ایران اکنون به افغانستان، عراق، ارمنستان و ترکیه صادرات دارد و در تلاش هستیم محدودیت‌هایی که ایجاد شده با سرعت حل شود تا کامیون‌های ایرانی معطل نشوند و روند تجارت به روال سابق برگردد.» عباس قبادی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز به «ایران» گفت: «واردات کالا به کشور با مشکلی مواجه نشده است و تمام سفارش‌های داده شده در واردات مواد اولیه تولید طبق سنوات گذشته ادامه دارد، از این‌رو مردم نباید نگران کمبود کالایی باشند.»
بازار؛
هیچ مشکلی در تأمین کالاها نیست
بازار شایعات در این روزهای بارانی و سرد سال داغ‌تر شده است، حرف از کمبود کالاهای اساسی، مواد شوینده، نان و خیلی دیگر از کالاها زبان به زبان می‌چرخد و تعداد زیادی از مردم به فروشگاه‌ها می‌روند تا حداقل برای دو ماه آینده وضعیت ذخایر کالایی خود را افزایش دهند. اما حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت در پاسخ به چنین رفتارهایی به «ایران» می‌گوید: «خرید احتکاری مردم خیانت به کشور است، همه کالاها موجود است. تقاضای کاذب و خرید بیش از حد مصرف، به بازار صدمه وارد می‌کند، از مردم می‌خواهیم مانند روزهای گذشته و قبل از شیوع ویروس کرونا خرید کنند.» او ادامه داد: «در تأمین کالاهای اساسی و سایر کالاهای مورد نیاز مردم هیچ مشکلی وجود ندارد و تمام کالاها با فوریت در اختیار مردم قرار می‌گیرد. طبق دستور وزیر صمت تمام کارخانه‌ها که نیازمندی‌های مردم را تولید می‌کنند باید به‌صورت تمام وقت کار کنند تا شب عید امسال بازار بسیار آرام باشد، البته در مورد تولید ماسک و محلول‌های ضدعفونی‌کننده همچنین شرایطی وجود دارد و وزارت صمت برای رفع مشکلات تولیدکنندگان در سطح عالی پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد.» زادبوم گفت: «اینکه مردم هراس و نگرانی از تأمین کالا داشته باشند، حق دارند، ولی این اطمینان را به آنها می‌دهیم که بازار کالایی تحت تأثیر کرونا قرار نخواهد گرفت وتمام کالاهای مصرفی به حد نیاز وارد و تولید می‌شود، همچنین باید به این امر اذعان داشت که ذخایر کالایی کشور بسیار مناسب است.»
کارخانه‌ها با تمام ظرفیت کار می‌کنند
رئیس سازمان توسعه تجارت عنوان کرد: «کارخانه‌ها با تمام ظرفیت خود در حال تولید هستند تا مردم خیالشان بابت تنوع و میزان کالا راحت باشد. تنها خواسته ما از مردم این است که هراس به دل خود راه ندهند و احتکار خانگی نکنند.» حسین مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت هم به «ایران» گفت: «ذخیره کالاهای اساسی به اندازه کافی است و وزارت صمت از تمام توان خود برای آرامش بازار استفاده می‌کند تا مردم سال 99 را با بهترین شرایط آغاز کنند.»
مردم به مرور خرید کنید
در حاشیه نشست هماهنگی طرح نظارت و بازرسی ویژه نوروز و ماه مبارک رمضان هم رضا رحمانی وزیر صمت و حسین مدرس خیابانی قائم مقام او صحبت‌هایی در مورد وضعیت بازار و شرایط خرید مردم انجام دادند. به‌گزارش مهر، رضا رحمانی گفته است: «ما از مردم تقاضا می‌کنیم که با توجه به اینکه وفور کالا داریم و هیچ جای نگرانی برای تأمین مایحتاج مردم وجود ندارد، به مرور تقاضای خود را وارد بازار کنند.» وی تصریح کرد: «مجوز واردات ماسک صادر شده و با بانک مرکزی برای تأمین ارز مورد نیاز مذاکرات لازم انجام شده است؛ ضمن اینکه در واحدهای بزرگ نیز بازرس مقیم، مستقر کرده‌ایم.»
مجازات سخت در انتظار محتکران
رحمانی ادامه داد: « کسانی که احتکار مواد شوینده، بهداشتی و ماسک را صورت می‌دهند، در حق مردم خیانت می‌کنند و با برخوردهای سخت تعزیرات، دادستانی و قوه قضائیه مواجه خواهند شد. هر چقدر لازم است باید عرضه را تقویت کرد.» وی گفت: «۱۴ واحد فعال بزرگ داریم که مواد ضدعفونی‌کننده تولید می‌کنند؛ پس اکنون مشکلات این افراد و واحدها در حال برطرف شدن است و هم‌اکنون نمایندگان وزارت صنعت در این کارخانه‌ها مستقر شده‌اند تا مشکلاتشان را رفع کنند.» رحمانی اظهار داشت: «با وزارت بهداشت هماهنگی‌های لازم انجام شده تا به برخی واحدهای تولیدی، مجوزهای کوتاه مدت داده شود تا برخی واحدها تغییر خط تولیدی داده و محصولات مورد نیاز پزشکی را تولید کنند؛ این در حالی است که ۷۰ واحد تولیدی مواد شوینده داریم که ۲۵۰ هزار تن ظرفیت تولید دارند.»
به حد نیاز و وفور می‌توانید خرید کنید
حسین مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صمت نیز در خصوص رفتارهای هیجانی مردم در روزهای گذشته در پی شیوع ویروس کرونا گفته است: «تدارک خوبی برای این افزایش تقاضا دیده شده و هیچ گونه جای نگرانی در بازار برای تأمین نیاز مردم وجود ندارد، به هر حال مردم نیز باید بدانند که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، می‌توانند به حد نیاز خود و به وفور، کالا را تهیه کنند.»
عطف گزارش
سخنگوی دولت: نیاز کشور به ملزومات بهداشتی تأمین می‌شود
علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشستی با تولیدکنندگان مواد شوینده، بهداشتی و ضد عفونی‌کننده که در حضور وزیر صمت برگزار شد، گفت: کروناویروس، یک مسأله جهانی است، به‌عبارتی نسبت به هیچ کشور و قومیتی تفاوت قائل نیست و همه ما در معرض خطر هستیم و با نوعی حاکمیت سلامت روان و تن روبه‌رو هستیم و حتماً باید به‌طور یکپارچه عمل کنیم. وی تصریح کرد: این بیماری روی ابعاد مختلف اقتصادی مانند صادرات و روی کنش‌های اجتماعی مردم تأثیر دارد و در همین راستا با برخی زمینه‌های سودجویانه روبه‌رو هستیم.ربیعی تأکید کرد: هدف ما ایجاد آرامش در جامعه و اعتماد به نظام است. داروی اصلی کرونا، اعتماد است و مهم‌ترین عنصر اعتماد، فداکاری بخشی است و به همت مردم، دولت و دستگاه‌های مرتبط از این شرایط عبور خواهیم کرد. سخنگوی دولت گفت: نظام در خصوص کرونا با صداقت با مردم رفتار کرد، کشورهایی که آمار واقعی را ندادند و صادق نبودند بزودی مشخص می‌شوند. ربیعی با بیان اینکه امکان تولید مواد شوینده با ۳ برابر ظرفیت کنونی در کشور وجود دارد، گفت: شوکی که بر اثر این بیماری به‌وجود آمد شرایط را برای افزایش تقاضای مواد بهداشتی و ضدعفونی مهیا کرد و زمینه ساز رفتار سوداگرانه شد، اما ظرفیت تولید به انداره کافی وجود دارد و جای نگرانی نیست. همچنین ظرفیت لازم برای اشباع بازار وجود دارد و حتی مجوز برای تغییر خطوط تولید برای تأمین اقلام‌مورد نیاز مرتبط با این ویروس نیز صادر می‌شود. به‌گزارش شاتا، وی با اشاره به اینکه ظرفیت تولید در این حوزه به گونه‌ای است که حتی ظرفیت برای صادرات هم وجود دارد، بیان کرد: توان و کیفیت تولیدات مواد شوینده و بهداشتی و ضدعفونی و استانداردهای آنها کاملاً بالا است و مسائل مرتبط با ارز و گمرک و... مورد نظر واحدهای تولیدی در اسرع وقت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. سخنگوی دولت با بیان اینکه تا چند ماه آینده هیچ گونه افزایش قیمتی نخواهیم داشت، گفت: برخورد با افراد سودجو و سوداگر بازار در دستور کار است. ارز دولتی برای بخش بهداشتی برای سال آینده با وجود همه محدودیت‌ها فراهم شده است و بخش دارو و تجهیزات پزشکی سال آینده مشمول ارز دولتی است.