اقتصاد۲۴- یک استراتژی هوشمندانه که غیر از بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی می‌تواند ثمرات قابل‌توجهی در اقتصاد و کارآفرینی داشته باشد؛ افزایش ظرفیت پالایشگاهی نفت و میعانات گازی کشور به اندازه تمام نفت و میعانات گازی تولید است.
کارشناسان و صاحبنظران با اشاره به تفاوت تجارت بین المللی نفت خام و فرآورده‌های نفتی بر اینکه تاکید دارند که تحریم فرآورده‌های نفتی به نسبت تحریم نفت خام بسیار سخت است، چراکه تنوع مقصد، محموله‌های خرد و احتمال رصد کمتر و تعدد خریداران، راه های دور ماندن از تحریم است لذا صادرات فرآورده های نفتی نسبت به صادرات نفت خام مزیت های زیادی دارد.
از سوی دیگر بازار متنوع محصولات پایین دستی فرصتی برای جذب مشتریان در بازارهای جهانی است. حالا با توجه به تحریم پذیر بودن نفت خام، فرآورده های نفتی می‌توانند در روزهای تحریم نقش دور زدن تحریم‌ها را بازی کنند. همچنین به نظر می رسد فرآورده‌های نفتی علاوه بر اینکه از ارزش افزوده بالاتری نسبت به نفت خام برخوردارند، تحریم پذیری کمتری نیز نسبت به نفت خام دارند.
رقابت در بازار محصولات نفتی
در همین رابطه سیدحمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه امروز عرضه نفت در بازار بیشتر از تقاضای آن شده است و نشان می دهد که صنایع مختلف در گوشه و کنار دنیا وابستگی کمتری به نفت پیدا کرده اند، به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: ضرورت دسترسی آسان به محصولات نفتی مزیت بزرگی برای تولید کنندگان این محصولات در کشورهای دارای کارخانه های تولیدی است، از اینرو رقابت در تولید فرآورده های نفتی بیشتر از گذشته رقم خورده و این موضوع زمینه تولید را برای توسعه در کشورهایی که ظرفیت بالایی دارند، کلید زده است.
وی افزود: اکنون کشور در شرایط افزایش تولید نفت قرار گرفته است که این موضوع می تواند بهترین فرصت برای توسعه صنایع پایین دستی نفت و گاز باشد.
حسینی تاکید کرد: یکی از راه های دور زدن تحریم نفت، صادرات فرآورده های نفتی است که با توجه به ارزش افزوده بالا، مزیت های صادراتی زیادی دارد و این در واقع بازی با تحریم هاست.
به گفته سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، اگر تحریم‌های نفت نیز برداشته شود، ایران به سختی می تواند شرایط بازگشت خود را به بازارهای جهانی ترمیم کند، از اینرو باید اکنون به دنبال ایجاد بازارهای عرضه محصولات پایین دستی نفت و گاز باشد.
این فعال در بخش انرژی گفت: یکی از راه های توسعه عرضه صنایع پایین دستی، عرضه این محصولات از طریق بورس کالا است، راهی که بیشتر کشورها برای عرضه محصولات پایین دستی به دلیل شفافیت در قیمت گذاری مورد استفاده قرار می دهند.
ضرورت مشارکت بخش خصوصی
حسینی با تاکید بر اینکه تولید صنایع سنگین باید یکی از اهداف توسعه صنایع پایین دستی در کشور باشد، گفت: مشارکت بخش خصوصی در راه اندازی کارخانه های تولید محور می تواند تا حد زیادی موضوع توسعه صنایع پایین دستی را با هدف صادرات محور تضمین و قابل اجرا کند.
وی تصریح کرد: نیروی انسانی و انرژی فراوان و ارزان موضوعاتی است که ما را از سایر کشورهای همسایه، متمایز و رقابت را به نفع ایران می کند، اما هنوز این موضوع به طور جدی مورد پیگیری قرار نگرفته است و سایر کشورهای همسایه که امتیازات ما را در راه اندازی چنین کارخانه هایی ندارند پیشتاز قرار داده است.
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به اینکه بسیاری از صاحبنظران در حوزه نفت و انرژی هم‌نظرند که ذخایر نفتی ایران رو به پایان است، گفت: رقابت در بازار نفت بیش از گذشته شده است چراکه عرضه بر تقاضا پیشی گرفته و دیگر نفت کالای استراتژیک نیست.
حسینی ادامه داد: امروزه صنایع مختلفی نیاز به فرآورده های نفتی دارند و این موضوع تقاضای این محصولات را در بازار جهانی افزایش داده است.
هدایت عرضه محصولات به بورس
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به اینکه مصرف بیش از ۶۳ میلیون بشکه نفت در صنایع پایین دستی نشان می‌دهد این صنعت در اولویت قرار دارد، گفت: با توجه به ضرورت کاهش وابستگی اقتصاد به فروش نفت و لزوم توجه به بهره وری به ویژه در بخش های صنایع پایین دستی باید سهم بخش خصوصی در مشارکت و سرمایه گذاری افزایش یابد.
وی ادامه داد: از اینرو تقویت عرضه محصولات در بورس کالا می تواند تا حدود زیادی به هدف گذاری تقویت صنایع پایین دستی کمک کند چرا که در حال حاضر بورس بهترین بازار برای عرضه این محصولات است.
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در پایان یادآور شد: افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی به جای نفت خام و توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی از طریق توسعه ظرفیت‌های پالایشگاهی کشور همسو با اجرای اقتصاد مقاومتی، علاوه بر اینکه از خام فروشی جلوگیری می کند، ابزار مناسب و موثری برای عبور از گردنه تحریم‌هاست.