لج‌بازی روسیه و عربستان بازار نفت را بیمار کرد/ متهم جنگ قیمتی کدام کشور بود؟

 

اقتصاد۲۴- کشورهای تولیدکننده عضو و غیرعضو سازمان صادرکننده نفت (اوپک) سرانجام پس از ساعت‌ها و روز‌ها مذاکرات فشرده درباره، توافق کاهش تولید روزانه ۹.۷ میلیون بشکه‌ای برای ماه‌های مه و ژوئن به اجماع رسیدند.

خط پایه و مبنای محاسبه تولید برای همه کشور‌های حاضر در این توافق به جز عربستان و روسیه، ماه اکتبر سال ۲۰۱۸ میلادی تعیین شد، در حالی که مبنای محاسبه تولید برای روسیه و عربستان روزانه ۱۱ میلیون بشکه در نظر گرفته شده است.

مکزیک تنها مخالف به نحوه تخصیص سهمیه کاهش تولید در نهمین نشست فوق‌العاده اوپک پلاس در روز پنجشنبه (۲۱ فروردین) بود، بر این اساس مکزیک در این توافق روزانه ۱۰۰ هزار بشکه از تولید خود می‌کاهد.

توافق کشور‌های عضو و غیرعضو اوپک برای مجموع کاهش تولید روزانه ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه‌ای از اول ماه مه سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۲ اردیبهشت ۹۹) برای یک بازه زمانی اولیه به‌مدت دو ماه آغاز می‌شود و پایان این بازه ۳۰ ژوئن امسال خواهد بود.

کشور‌های تولیدکننده نفت اوپک و غیراوپک حاضر در توافقنامه همکاری (Declaration of Cooperation) سپس برای یک بازه زمانی ۶ ماهه دیگر از یکم ژوئیه تا ۳۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ روزانه ۸ میلیون بشکه کاهش عرضه خواهند داشت، همچنین در بازه زمانی سوم از یکم ژانویه ۲۰۲۱ تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۲ به‌مدت ۱۶ ماه نیز کاهش عرضه روزانه ۶ میلیون بشکه می‌شود.

 

پیشتر کشور‌های بزرگ تولیدکننده نفت روز جمعه در نشست ویدئو کنفرانس جی ۲۰ تلاش کردند تا به منظور تقویت قیمت نفت، توافق برای کاهش تولید حاصل کنند، اما در پایان توافقی درباره کاهش تولید حاصل نشد.

 

محمدعلی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپک در ادامه موضوع جدال بر سر نفت جهانی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ اظهار داشت: پیشتر بین تولید فعلی و اکتبر ۲۰۱۸، ۳.۵ میلیون بشکه اختلاف بود و این اختلاف مانع اصلی توافق اعضا بود.

 

نماینده اسبق ایران در اوپک یادآور شد: مبنای توافق ۱۰ میلیون بشکه کاهش برای ماه‌های می‌ و ژوئن بود و برای باقی مانده سال جاری و سال آینده تولید در نظر گرفته شده و تعیین شده در اکتبر ۲۰۱۸ معیار اصلی است، در حالی که مبنا باید آخرین رقم تولید جاری باشد.

 

خطیبی با توضیح بیشتر این موضوع یادآور شد: در ماه اکتبر ۲۰۱۸ عربستان و روسیه در اوج تولید بودند و این کشور‌ها می‌خواستند از زمان اوج تولید، نفت خود را کاهش دهند در صورتی که باید این محاسبه با تولید فعلی سنجیده و معیار کاهش قرار بگیرد. از این رو مکزیک با این تعیین بشکه موافق نبود.

 

وی افزود: ریاض و مسکو پیشتر موافقت کردند که مبنای کاهش تولیدشان سطح تولید اکتبر سال ۲۰۱۸ باشد که ۱۱ میلیون بشکه در روز بود. تحت این پیمان، محدودیت عرضه اوپک پلاس از ژوئیه تا دسامبر به هشت میلیون بشکه در روز و در فاصله ژانویه سال ۲۰۲۱ تا آوریل سال ۲۰۲۲ به ۶ میلیون بشکه در روز تسهیل می‌شود.

 

این کارشناس نفت بین الملل در پاسخ به سوالی مبنی بر علت مخالفت مکزیک با مبنای درنظر گرفته شده برای کاهش تولید ۱۰ میلیون بشکه‌ای نفت اوپک و متحدانش گفت: در حالی که مبنای کاهش تولید، اکتبر ۲۰۱۸ قرار داده شده که عربستان و روسیه در این زمان در اوج تولید بوده اند حالا تقاضا برای نفت در جهان ۱۵ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. اوپک پلاس به همین دلیل تصمیم گرفته ۱۰ میلیون بشکه در روز تولید نفت را کاهش دهد.

خطیبی تصریح کرد: همانطور که می‌دانید، مکزیک در مبنای کاهش تولید نفت مشکل داشت البته ناگفته نماند ایران هم بر مبنای این کاهش قطعا با مشکل مواجه است چراکه اختلاف بر سر کاهش تولید نفت فعلی با اکتبر ۲۰۱۸ فاصله زیادی دارد.

خطیبی به تبعات عدم توافق کاهش ۱۰ میلیون بشکه‌ای تولید نفت نهایی اشاره کرد و گفت: تولید فعلی نفت عربستان ۱۰ میلیون بشکه در روز است. عربستان در اجلاس قبلی اوپک پلاس نتوانست موافقت روسیه را برای کاهش تولید نیم میلیون بشکه‌ای نفت در روز جلب کند، اما اوپک موافقت کرد یک میلیون بشکه از سقف تولید خود را کاهش دهد.

 

وی تصریح کرد: البته عربستان طبق پیش بینی‌ها پس از این اجلاس سقف تولید نفت خود را افزایش و در نهایت قیمت‌های خود را هم کاهش داد. متاسفانه این کشور هم تولید نفت را بالا برد و هم قیمت‌ها را پایین آورد و در نهایت یک جنگ قیمتی در بازار به‌راه انداخت.

 

نماینده اسبق ایران در اوپک در پایان تاکید کرد: اصرار روسیه و عربستان در ادامه آتش افروزی این جنگ، تبعات سنگینی بر بازار نفت برجای گذاشت. در صورت عدم توافق در کاهش تولید، طبعا باید شاهد کاهش بیشتر قیمت نفت می‌بودیم و این به نفع اقتصاد هیچ کشوری نبود. همه کشور‌ها باید توافق برای کاهش تولید را قبول می‌کردند تا شرایط از این بدتر نشود.