اقتصاد۲۴- نقدینگی، حجم و ارزش معاملات این روز‌های بازار بورس بزرگترین محرک شاخص کل می‌تواند باشد. رشد افسانه‌ای بورس در حالی ادامه می‌یابد که به لحاظ متغیر‌های اقتصادی موثر بر سودآوری بسیاری از شرکت‌های فعال در این بازار نه‌تن‌ها نشانه مساعدی دیده نمی‌شود بلکه می‌توان گفت نوسانات اقتصاد جهانی و داخلی به دلیل شیوع ویروس کرونا در هفته‌های اخیر به ضرر سودآوری شرکت‌ها رقم خورده است.
طبیعتا، در رابطه با قیمت‌های جهانی، شیوع ویروس کرونا نقش منفی ایفا کرده است. اما می‌توان رشد بازار بورس را در یک کلام خلاصه نمود؛ ورود حجم بالای نقدینگی به این بازار تنها نیرو محرکه افزایش معاملات در بازار و صعود شاخص کل است؛ بنابراین بدون توجه به اصول علمی و عوامل موثر بر شاخص کل نباید انتظار داشت که بازار بورس به مانند سایر بازار‌های موازی طی دوره زمانی بلندمدت رشد بی حساب و کتاب داشته باشد؛ زیرا این اهرم محرک (ورود نقدینگی) روزی متوقف خواهد شد و بازار بر اساس تئوری‌های مالی عمل خواهد نمود.
بیشتر بخوانید:بورسی شدن ۲۰ شرکت صندوق بازنشستگی کشوری تا پایان سال
بازدهی بالاتر بازار بورس نسبت به بازار‌های موازی (طلا، ارز، مسکن) طی یک سال اخیر، صف‌های دریافت کد بورسی، آزادسازی سهام عدالت، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، واگذاری املاک مازاد دولت در بورس، سیاست‌های حمایتی دولت و عزم جدی نهاد‌های اقتصادی بزرگ مانند ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و بنیاد مستضعفان برای عرضه شرکت‌های زیر مجموعه در بورس؛ از جمله عوامل و دلایلی می‌باشند که شاهد ورود بی سابقه نقدینگی به بازار سرمایه باشیم.
ورود نقدینگی این نکته را گوش زد می‌نماید که تا ورود نقدینگی با این سرعت ادامه دارد؛ بازار بورس ایران فعلا دلیلی برای ریزش و اصلاح سنگین ندارد. می‌توان اظهار داشت که بخش زیادی از رشد سهم‌ها هیچ دلیل تکنیکال یا بنیادی ندارد بلکه صرفا حضور نقدینگی است. اما همانطور که می‌دانیم روزی نه چندان دور این ورود نقدینگی کاسته شده و یا حتی متوقف می‌گردد.
حال که شاخص کل بازار بورس به نزدیکی ۱ میلیون واحد رسیده است برای اینکه بتوانیم رشد در شاخص کل را به صورت ادامه دار داشته باشیم نیاز داریم که نقدینگی ورودی به بازار افزایش یافته و حجم معاملات روز به روز افزایش یابد. این امر باید به صورت پیوسته و مداوم انجام گیرد تا شاهد افت شاخص کل نباشیم، اما همانطور که پیداست با توجه به اینکه اصول علم اقتصاد به ما گوش زد می‌کند و می‌دانیم؛ رشد بدون محدودیت ارزش معاملات و ورود مداوم نقدینگی شبیه به یک رویا است، زیرا می‌دانیم که منابع و امکانات در اقتصاد محدود است و روزی به اتمام می‌رسد؛ بنابراین در بازار بورس نیز صعود شاخص کل و رشد بازار سرمایه که متاثر از ورود نقدینگی و افزایش حجم معاملات باشد تا وقتی ادامه پیدا می‌کند که نقدینگی وارد بازار شده و معاملات ارزش شان هر روز بیشتر شود.
بدیهی است که جریان ورود نقدینگی به بازار بورس در آینده نه چندان دور و یا حتی نزدیک متوقف شده و دیگر نقدینگی جدید الورود به بورس خیلی پایین می‌آید. این در حالی است که سرمایه گذاران قبلی که به تازگی وارد بازار شده اند انتظار رشد و بازدهی‌های خیلی بالا داشته و طبق هیجان به خرید سهام نمودهاند و انتظار رشد شارپ از این سهم‌ها دارند؛ لذا حجم معاملات و ارزش آن از میانگین اخیر آن پایین می‌آید و دیگر قدرت تکان دادن شاخص کل به سمت بالا را ندارند و بلکه در صورت کاهش حجم و ارزش معاملات از میانگین آن ممکن است حتی در صورت وجود معاملات در سطح چند هزار میلیارد تومان موجب کاهش شاخص کل گردد.
مطلب با یک مثال بیشتر توضیح داده می‌شود؛ اگر به طور مثال در شرایط حال حاضر بورس میانگین ارزش معاملات روزانه در سطح ۱۰ هزار میلیارد تومان است می‌بایست در روز‌های آتی ارزش معاملات روزانه بیشتر از این مقدار باشد تا بتواند تغییر مثبت در شاخص ایجاد کند. همانطور که مشخص است در زمانی که شاخص کل ۲۰۰ هزار واحد بود ارزش معاملات در حد یک هزار میلیارد تومان می‌توانست یک رشد مناسب در شاخص کل ایجاد کند، اما با افزایش شاخص کل به نزدیکی‌های یک میلیون واحد دیگر حجم و ارزش معاملات معادل با این مقدار نه تنها شاخص کل را افزایش نمی‌دهد بلکه موجب کاهش شاخص کل نیز می‌گردد. به عبارت دیگر می‌توان گفت هر چه شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار در سطح بالاتری قرار گیرد نیاز به یک نیروی قوی‌تر برای رشد و ادامه روند صعودی دارد.
طبیعت هر بازاری در زمان رشد، ایجاد اصلاح است، اما چون لیدر اصلی در بازار فعلی بورس؛ ورود نقدینگی‌های جدید است، بنابراین نمی‌توان گفت اصلاح چه زمانی رخ می‌دهد، اما در اینکه به طور حتم اصلاحی انجام خواهد شد شکی وجود ندارد؛ بنابراین درباره اینکه رشد اخیر بورس تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، نمی‌توان زمان دقیقی را اعلام کرد. فعلا جریان ورود نقدینگی و افزایش حجم معاملات ادامه دارد. حجم و ارزش معاملات در بورس یکی از مهمترین آیتم‌های تحلیل در شرایط کنونی بازار بورس می‌باشد.
اینکه اطلاع داشته باشیم که سرمایه‌گذاران بیشتر چه سهامی را معامله می‌کنند و این می‌تواند به ما قدرت پیش بینی این موضوع را دهد که در آینده نزدیک حرکت‌های بزرگ از طرف کدام سهم‌ها اتفاق خواهد افتاد؛ لذا انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاران جدید با افزایش دانش مالی خود انتظارات معقول و علمی از این بازار داشته باشند تا بتوانند در بلندمدت سرمایه‌گذاری موفق و بازدهی مناسب داشته باشند.
طبیعتا، در رابطه با قیمت‌های جهانی، شیوع ویروس کرونا نقش منفی ایفا کرده است. اما می‌توان رشد بازار بورس را در یک کلام خلاصه نمود؛ ورود حجم بالای نقدینگی به این بازار تنها نیرو محرکه افزایش معاملات در بازار و صعود شاخص کل است؛ بنابراین بدون توجه به اصول علمی و عوامل موثر بر شاخص کل نباید انتظار داشت که بازار بورس به مانند سایر بازار‌های موازی طی دوره زمانی بلندمدت رشد بی حساب و کتاب داشته باشد؛ زیرا این اهرم محرک (ورود نقدینگی) روزی متوقف خواهد شد و بازار بر اساس تئوری‌های مالی عمل خواهد نمود.
بیشتر بخوانید:بورسی شدن ۲۰ شرکت صندوق بازنشستگی کشوری تا پایان سال
بازدهی بالاتر بازار بورس نسبت به بازار‌های موازی (طلا، ارز، مسکن) طی یک سال اخیر، صف‌های دریافت کد بورسی، آزادسازی سهام عدالت، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، واگذاری املاک مازاد دولت در بورس، سیاست‌های حمایتی دولت و عزم جدی نهاد‌های اقتصادی بزرگ مانند ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و بنیاد مستضعفان برای عرضه شرکت‌های زیر مجموعه در بورس؛ از جمله عوامل و دلایلی می‌باشند که شاهد ورود بی سابقه نقدینگی به بازار سرمایه باشیم.
ورود نقدینگی این نکته را گوش زد می‌نماید که تا ورود نقدینگی با این سرعت ادامه دارد؛ بازار بورس ایران فعلا دلیلی برای ریزش و اصلاح سنگین ندارد. می‌توان اظهار داشت که بخش زیادی از رشد سهم‌ها هیچ دلیل تکنیکال یا بنیادی ندارد بلکه صرفا حضور نقدینگی است. اما همانطور که می‌دانیم روزی نه چندان دور این ورود نقدینگی کاسته شده و یا حتی متوقف می‌گردد.
حال که شاخص کل بازار بورس به نزدیکی ۱ میلیون واحد رسیده است برای اینکه بتوانیم رشد در شاخص کل را به صورت ادامه دار داشته باشیم نیاز داریم که نقدینگی ورودی به بازار افزایش یافته و حجم معاملات روز به روز افزایش یابد. این امر باید به صورت پیوسته و مداوم انجام گیرد تا شاهد افت شاخص کل نباشیم، اما همانطور که پیداست با توجه به اینکه اصول علم اقتصاد به ما گوش زد می‌کند و می‌دانیم؛ رشد بدون محدودیت ارزش معاملات و ورود مداوم نقدینگی شبیه به یک رویا است، زیرا می‌دانیم که منابع و امکانات در اقتصاد محدود است و روزی به اتمام می‌رسد؛ بنابراین در بازار بورس نیز صعود شاخص کل و رشد بازار سرمایه که متاثر از ورود نقدینگی و افزایش حجم معاملات باشد تا وقتی ادامه پیدا می‌کند که نقدینگی وارد بازار شده و معاملات ارزش شان هر روز بیشتر شود.
بدیهی است که جریان ورود نقدینگی به بازار بورس در آینده نه چندان دور و یا حتی نزدیک متوقف شده و دیگر نقدینگی جدید الورود به بورس خیلی پایین می‌آید. این در حالی است که سرمایه گذاران قبلی که به تازگی وارد بازار شده اند انتظار رشد و بازدهی‌های خیلی بالا داشته و طبق هیجان به خرید سهام نمودهاند و انتظار رشد شارپ از این سهم‌ها دارند؛ لذا حجم معاملات و ارزش آن از میانگین اخیر آن پایین می‌آید و دیگر قدرت تکان دادن شاخص کل به سمت بالا را ندارند و بلکه در صورت کاهش حجم و ارزش معاملات از میانگین آن ممکن است حتی در صورت وجود معاملات در سطح چند هزار میلیارد تومان موجب کاهش شاخص کل گردد.
مطلب با یک مثال بیشتر توضیح داده می‌شود؛ اگر به طور مثال در شرایط حال حاضر بورس میانگین ارزش معاملات روزانه در سطح ۱۰ هزار میلیارد تومان است می‌بایست در روز‌های آتی ارزش معاملات روزانه بیشتر از این مقدار باشد تا بتواند تغییر مثبت در شاخص ایجاد کند. همانطور که مشخص است در زمانی که شاخص کل ۲۰۰ هزار واحد بود ارزش معاملات در حد یک هزار میلیارد تومان می‌توانست یک رشد مناسب در شاخص کل ایجاد کند، اما با افزایش شاخص کل به نزدیکی‌های یک میلیون واحد دیگر حجم و ارزش معاملات معادل با این مقدار نه تنها شاخص کل را افزایش نمی‌دهد بلکه موجب کاهش شاخص کل نیز می‌گردد. به عبارت دیگر می‌توان گفت هر چه شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار در سطح بالاتری قرار گیرد نیاز به یک نیروی قوی‌تر برای رشد و ادامه روند صعودی دارد.
طبیعت هر بازاری در زمان رشد، ایجاد اصلاح است، اما چون لیدر اصلی در بازار فعلی بورس؛ ورود نقدینگی‌های جدید است، بنابراین نمی‌توان گفت اصلاح چه زمانی رخ می‌دهد، اما در اینکه به طور حتم اصلاحی انجام خواهد شد شکی وجود ندارد؛ بنابراین درباره اینکه رشد اخیر بورس تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، نمی‌توان زمان دقیقی را اعلام کرد. فعلا جریان ورود نقدینگی و افزایش حجم معاملات ادامه دارد. حجم و ارزش معاملات در بورس یکی از مهمترین آیتم‌های تحلیل در شرایط کنونی بازار بورس می‌باشد.
اینکه اطلاع داشته باشیم که سرمایه‌گذاران بیشتر چه سهامی را معامله می‌کنند و این می‌تواند به ما قدرت پیش بینی این موضوع را دهد که در آینده نزدیک حرکت‌های بزرگ از طرف کدام سهم‌ها اتفاق خواهد افتاد؛ لذا انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاران جدید با افزایش دانش مالی خود انتظارات معقول و علمی از این بازار داشته باشند تا بتوانند در بلندمدت سرمایه‌گذاری موفق و بازدهی مناسب داشته باشند.
منبع: انتخاب