محمد آیتی، اقتصاد۲۴- از دیرباز تجارت‌های برون‌مرزی یکی از پارامتر‌های رشد اقتصاد داخلی کشورها بوده است. حضور فعال کشورها در عرصه تجارت بین‌المللی می‌تواند در حل مشکلاتی مانند کمبود منابع اقتصادی، کمبود نیروی کار ماهر، ضعف در آموزش، عدم‌دسترسی به فناوری نقش موثری داشته باشد و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را بهبود ببخشد.
متاسفانه در سال‌های اخیر تمرکز بر صادرات و سودآوری آن در اولویت برنامه‌های اقتصادی دولت قرار نگرفته است و نتیجه این غفلت وضعیت کنونی اقتصاد کشور است، زیرا صادرات می‌تواند در حل بسیاری از مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم تاثیرگذار باشد و راه و روشی باشد برای حرکت به‌سمت اقتصادی پویا.
نمایندگان مجلس یازدهم انتقادات زیادی به عملکرد اقتصادی وزارت امور خارجه دارند و معتقدند نمایندگان این وزارتخانه در دیگر کشورها عملکرد خوبی از خود به‌جای نگذاشتند و در واقع دیپلماسی اقتصادی کشور ناکام مانده است.
لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ درباره اینکه چرا سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های ایران در اقصی نقاط جهان موفق به ایجاد بستر مناسب برای صادرات کالا‌های ایرانی در جهت رشد اقتصادی کشور نشده‌اند؟ گفت: در این راستا ما جلسه‌ای با آقای ظریف داشتیم. همکاران ما به‌صورت علمی، منطقی و مودب سخت‌ترین انتقاد‌ها را نسبت به عملکرد منفی اقتصادی دستگاه وزارت خارجه داشتند. آقای ظریف هم ضمن تشکر از نوع بیان و رعایت شان مسئولان از روند جلسه اظهار رضایت کردند، زیرا انتقاد‌ها به هیچ عنوان فردی و شخصی نبود و همه منتقدین از سر دلسوزی روی به ارائه مطالب آوردند.
بیشتر بخوانید: دستاورد معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه چیست؟/ سبحانی: این معاونت نمایشی است/ با التماس، سرمایه چشم‌آبی‌ها به ایران نمی‌آید
وی افزود: در این جلسه کمیته‌ای با حضور چهار نفر از اعضای کمیسیون صنایع تعریف شد. این کمیته کار دیپلماسی اقتصادی را با معاون اقتصادی آقای ظریف انجام می‌دهد و بنده نیز مسئول این کمیته هستم. بنده و همکاران، راهکار‌هایی داریم که می‌خواهیم در کنار تجربه تیم اقتصادی وزارت خارجه آن را به‌کار بگیریم که ان‌شاالله اوضاع اقتصادی کشور و صادرات وضع بهتری به خود بگیرد.
نماینده قزوین تصریح کرد: پس از جلسه، قرار بر این شد معاون اقتصادی وزارت خارجه به‌صورت جدی موضوعات اقتصادی در سفارتخانه‌ها و کنسولگریها را در دستور کار وزارت خارجه قرار دهد تا این مباحث در ماموریت‌های برون‌مرزی جز اولویت‌های دستگاه دیپلماسی ایران قرار بگیرد.
سیاهکلی اظهار داشت: با تجارب وزارت امور خارجه و کمیسیون اکنون دیگر باید وارد عمل شویم. برای این کار نقشه‌های خوبی داریم و ان‌شاالله می‌توانیم به جا‌های خوبی می‌رسیم. بحث فعلی ما در شیوه اقدام است، اینکه سفارتخانه‌های ما چگونه عمل کنند؟ ما معتقدیم در این روز‌ها که کشور با مشکلات اقتصادی زیادی روبروست سفرای ما باید سفیر اقتصادی هم باشند و لازم است که سفرا در این راستا آموزش ببینند نه تنها آن‌ها، بلکه همه ما در این حوزه مشکل داریم. ما تجار کاربلد هم کم داریم و آن‌ها هم باید آموزش ببینند. آموزش جز وظایف وزارت امور خارجه است، از این‌رو باید تجار را آموزش داد و اطلاعات را به‌دستش رساند تا بداند چه کالایی را به کدام کشور ارسال کنند. تا امروز این موضوع کمرنگ بوده و تجارت تاکنون کار سیستماتیک دولتی نبوده است. برخی از بازرگانان، تجاربی دارند که براساس آن اقدام به داد و ستد می‌کنند، مثل شخص مرحوم اسدالله عسگراولادی.
عضو کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به اهمیت آموزش در تجارت بین‌المللی افزود: تجار و بازگانان ما باید بیاموزند به کدام کشور، کدام کالا‌ها را با چه روشی صادر کنند و مهمتر اینکه سفیر و وزارت امور خارجه ما هم بلد باشند که چگونه تاجر را حمایت کنند و این موضوع با وجود تحریم‌ها شدنی است و نیازی نیست که حتماً به غرب برویم و با آن‌ها کار کنیم، ما می‌توانیم با برنامه درست و منطقی با همسایگان خود تهاتر کنیم. اولویت ما با وجود محدودیت ارزی، تهاتر با همسایگان است و این انتخاب چند حُسن دارد که مهمترین آن برقراری امنیت کشور است و دوماً، بده بستان ارزی در آن ساده‌تر است و نیازی نیست که حتماً دلار گرفته شود.
سیاهکلی در پایان خاطرنشان: با توجه به اینکه با کشور‌های همسایه از نظر فرهنگی، اجتماعی و ذائقه نزدیک هستیم و نقاط مشترکی هم داریم راحت‌تر می‌توانیم وارد تجارت گسترده شویم. به‌جز این کشورها، کشور‌های سی آی اس را هم در دسترس داریم. این کشورها به مواد غذایی و تولیدات ایران علاقه دارند و می‌توانیم با آن‌ها داد و ستد داشته باشیم. ما می‌توانیم محصولات پتروشیمی، مواد غذایی و البسه را به کشور‌های همجوار صادر کنیم.