اقتصاد۲۴ - علی ملک زاده، کارشناس اقتصادی درباره راهکارهای ایجاد درآمدهای پایدار برای دولت در راستای اصلاح ساختار بودجه ریزی گفت: مالیات ستانی یکی از روش‌های درآمدزایی پایدار است؛ برای افزایش درآمدهای مالیاتی کشور دو مسیر وجود دارد. یک مسیر این است که قانون جدید وضع شود، مسیر دیگر این است که از همان قانون قبلی اما به صورت جدی تر استفاده شود. مهم‌ترین اقدامی که نیاز به قانون جدید ندارد جلوگیری از فرار مالیاتی است که در بیان مسئولین رقم آن از ۳۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان گفته شده است.
تنها با کاهش ۲۰ درصدی فرار مالیاتی در سال آینده با رصد و شفافیت تراکنش‌های بانکی، حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد به راحتی برای دولت ایجاد می‌شود. سازمان امور مالیاتی می‌تواند افراد را به کم ریسک و پر ریسک تقسیم کند و افراد پر ریسک را با دقت بیشتری نظارت کند. این کار هم قانونی است و هم بدون فشار بر مودیان فعلی، درآمد قابل توجهی را برای دولت ایجاد می‌کند.وی با بیان اینکه بر اساس قانون اساسی، مالیات بدون قانون نه می‌تواند دریافت شود و نه می‌تواند استفاده شود، گفت: برخی از اقداماتی که می‌تواند درآمد قابل توجه برای دولت ایجاد کند، زیر ساخت آن فراهم است و به سادگی قابلیت دریافت آن وجود دارد. یکی از آنها افزایش ۲ یا ۳ درصدی مالیات بر ارزش افزوده است. البته بنده با این طرح مخالف هستم چون مالیات بر ارزش افزوده مالیات بر مصرف است و این مالیات تنازلی است. به این معنی که کسی که درآمد بیشتری داشته باشد، مالیات بیشتری نمی‌دهد و همه مردم به یک اندازه مالیات می‌پردازند. این فشار بر قشر ضعیف را بیشتر می‌کند.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که قاعدتاً کسی که درآمد بیشتری دارد، مصرف بیشتری هم دارد بنابراین مالیات بیشتری می‌پردازد، گفت: بله اما مصرف حدی دارد و مصرف خوراک و پوشاک بیشتر از یک حد خاص، معنا ندارد. برای کالاهای اساسی باید نرخ مالیات بر ارزش افزوده کم شود اما برای کالاهای لوکس نرخ مالیات بر ارزش افزوده بالا رود. طبق پیش بینی‌ها اضافه شدن هر درصد به مالیات بر ارزش افزوده حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت به همراه دارد.
مالیات بر سپرده‌های بانکی تنها سپرده‌های نجومی را شامل می‌شود
وی با اشاره به استفاده از سپرده‌های با رقم بالا برای تأمین بودجه کشور، گفت: رفع معافیت سود سپرده بانکی اقدام دیگری برای افزایش درآمدهای پایدار دولت است. این مالیات فقط سپرده داران نجومی را مشمول می‌شود و مردم عادی از پرداخت این مالیات معاف هستند. طبق اظهار نظر برخی کارشناسان، ۹۰ درصد سپرده‌های بانکی در اختیار ۴ درصد از افراد جامعه است اگر تنها بر روی این ۴ درصد تمرکز کنیم بالای ۲۰ هزار میلیارد تومان درامد مالیاتی بدون فشار بر آحاد جامعه قابل دستیابی است.
ملک زاده با اشاره به راه دیگری برای کسب درآمد پایدار برای دولت، بیان داشت: مالیات بر سود سهام گزینه دیگر است. در کشورهای دنیا بعد از تقسیم سود سهام برای اینکه سهامداران پولشان را در شرکت نگه دارند و از تولید خارج نکنند این مالیات اخذ می‌شود. این مالیات در ایران نیست اما اگر وضع شود ۲ تا ۵ هزار میلیارد تومان درآمدزایی دارد.
وی ادامه داد: ضرایب مالی در نقل و انتقال سهام را نیز می‌توان تغییر داد. در حال حاضر ۱.۲ درصد هزینه مبادلاتی نقل و انتقال سهام است اگر سهم نهادهایی که این پول به آنها می‌رسد تغییر کند لازم نیست هزینه مبادله افزایش یابد بلکه تنها کافی است سهم نیم درصدی دولت را به یک درصد تبدیل کنیم با این کار حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان بدون فشار بر بورس نصیب دولت می‌شود. در این صورت به جای اینکه پول در کارگزاری‌ها و حساب عده‌ای خاص برود به سمت دولت که زیر ساخت را فراهم کرده است می‌رود.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: با افزایش یک در هزار عوارض تراکنش‌های مالی نیز می‌توان ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد پایدار ایجاد کرد. درآمد مالیات بر عایدی سرمایه نیز ۱۰ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود اما فرایند آن زمان‌برتر است.
بیشتر بخوانید:واکنش حریری به اظهارات مالیاتی قالیباف: مالیات‌ستانی در کشور به سبک داروغه ناتینگهام
سهم صفر درصدی مالیات بر کالای لوکس در ۶ ماهه نخست سال
وی با اشاره به مالیات بر ثروت، گفت: با رواج یافتن کرونا و شیوع کسری بودجه در کشورهای دنیا، برخی کشورها از جمله انگلستان و روسیه مالیات بر ثروت را جدی تر گرفته‌اند. مالیات بر املاک و خودروی لوکس در بودجه ۹۹ دیده شده بود اما در ۶ ماهه نخست، درآمد دولت از این محل عملاً صفر بوده است. اگر این مورد اجرا شود می‌تواند ۱۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان برای کشور درآمد داشته باشد.
ملک زاده خاطر نشان کرد: این راهکارها، دهک‌های متوسط و ضعیف را در شامل نمی‌شود و تنها دهک‌های بالا را هدف قرار می‌دهد.