اقتصاد۲۴ - مهدی الیاسی: مشکلات و بعضا تخلفات صورت گرفته در نظام بانکی کشور، فهرست بلند بالایی دارد که در صدر آن می‌توان به مطالبات مشکوک الوصول، مطالبات سوخت شده، عدم اخذ وثایق مناسب از دریافت‌کنندگان تسهیلات بانکی و فقدان اهلیت وام‌گیرندگان اشاره کرد. مواردی که حتی اگر ناشی از فساد و زد و بند نباشد، شائبه فساد و زد و بند را به همراه دارد.
اما از آن مهم‌تر این که در نظام بانکی کشور، تعدادی از بانک‌ها از محل موضوع اصلی فعالیت خود یعنی واسطه‌گری مالی، نه تنها سودی کسب نمی‌کنند که زیان‌ده هستند. امری که اساسا موضوع فعالیت‌شان به عنوان یک بانک را زیر سوال می‌برد. بر اساس دستورالعمل‌های بال و همچنین قواعد بانکداری، موضوع اصلی فعالیت یک بانک باید واسطه‌گری مالی باشد و سوددهی بانک‌ها بر این اساس صورت می‌گیرد.
در میان بانک‌های کشور، بر اساس مستندات موجود و گزارش‌های حسابرسی، بانک شهر در وضعیتی اسفناک و قابل تامل، قرار دارد. در دوران حاکمیت اصولگریان و شهرداری محمدباقر قالیباف، انتقادات بسیاری از سوی اصلاح‌طلبان به عملکرد بانک شهر وارد می‌شد و پس از تسلط کامل جناح اصلاح‌طلب بر شورای شهر و شهرداری تهران، توقع و انتظار بر این بود که تغییرات اصلاحی در روند و رویه اداره این بانک را شاهد باشیم. اما گزارش‌های رسمی، حکایت از آن دارد که در این بانک نه تنها چیزی اصلاح نشده که بر وخامت اوضاع، افزوده شده است.
زیان انباشته ۱۲ برابر سرمایه
در گزارش حسابرس بانک شهر آمده است:
«همان طور‌که از بررسی صورت‌های مالی پیوست مشهود است، فعالیت بانک در سال‌های اخیر منجر به زیان گردیده است. در تاریخ ترازنامه، زیان انباشته به بیش از ۱۲ برابر سرمایه ثبت و پرداخت شده آن و به مبلغ ۱۹۶.۵۵۲ میلیارد ریال بالغ گردیده است. در شرایطی که مجموع درآمد‌های عملیاتی به دلیل فزونی هزینه تامین منابع نقدی نسبت به درآمد‌های حاصل از اعطای تسهیلات، موجب زیان‌دهی گردیده و بدون در نظر گرفتن درآمد حاصل از فعالیت‌های غیر بانکی (ناشی از فروش دارایی‌ها و املاک)، فعالیت‌های بانک به مبالغ متنابهی زیان بالغ شده است.»
در این خصوص توجه به چند نکته ضروری است. نخست این که فعالیت بانک در سال‌های اخیر و از جمله در دوران حاکمیت اصلاح‌طلبان بر شهرداری تهران به زیان منجر شده و از آن مهم‌تر این که زیان انباشته این بانک به بیش از ۱۲ برابر سرمایه آن رسیده است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۷ زیان انباشته بانک شهر ۷ برابر سرمایه آن بود و طی سال ۱۳۹۸ این زیان رشد قابل توجه داشته است. با توجه به وضعیت موجود و بنا به تعاریف حقوقی و قانونی، بانک شهر را می‌توان بانکی ورشکسته دانست. به بیان بهتر، سرمایه این بانک، زیان انباشته‌اش را پوشش نمی‌دهد. در این صورت ۲ اقدام برای این بانک قابل تصور است. یا سهامداران و مالکان اصلی آن باید نسبت به افزایش سرمایه برای پوشش زیان انباشته اقدام کنند یا این که با برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده، برای برای جلوگیری از فعالیت بانک و انحلال آن، تصمیم‌گیری کنند.
بیشتر بخوانید: بانک دی: کفایت سرمایه منفی ۵ درصد، زیان انباشته ۷ برابر سرمایه! / استثنا کردن معاون ارزی سابق بانک در صورت مالی تلفیقی
نکته مهم این که فعالیت عملیاتی بانک شهر (یعنی فعالیتی که موضوع اصلی فعالیت یک بانک است) به دلیل بالا بودن هزینه‌های عملیاتی بالا، صرفا به خروج وجه نقد و زیان‌دهی این بانک منجر می‌شود و روند صعودی زیان‌دهی و خروج وجه نقد در دوران تصدی اصلاح‌طلبان بر شهرداری تهران و سایر کلان شهر‌ها (که سهامداران اصلی بانک شهر هستند) کماکان ادامه دارد.
نکته اسف‌بار دیگر این که بنا به تاکید حسابرس، درآمد‌های این بانک ناشی از فعالیت‌های غیربانکی (فروش دارایی‌ها و املاک) بوده و فعالیت‌های بانکی به مبالغ متنابهی زیان، بالغ شده است. این که درآمد یک بانک ناشی از فروش دارایی‌ها و املاک باشد، جدای از آن که با اصول بانکداری مغایر است، پیامد‌های سوئی بر بخش مسکن و زمین و گرانی روز افزون واحد‌های مسکونی، تجاری، اداری و زمین دارد. چرا که این قبیل بانک‌ها صرفا از محل سفته‌بازی در بخش زمین و مسکن به کسب درآمد می‌پردازند، امری که پیامد آن بر گرانی بخش ساختمان، بر اهل فن و کارشناسان، پوشیده نیست.