کلاب‌هاوس زیر تیغ فیلتر؟

اقتصاد۲۴ – شبکه اجتماعی صدامحوری که در ماه‌های گذشته به شهرت و محبوبیت فراوانی دست پیدا کرد و در ایران هم محل پرسش‌و‌پاسخ بعضی وزرا و مدیران ارشد شد، حالا در یک‌قدمی فیلتر است؛ اگرچه در زمان تنظیم این گزارش هنوز خبر رسمی مبنی بر فیلتر این شبکه اجتماعی رسما منتشر نشده؛ اما در دو شبانه‌روز گذشته دسترسی به آن محدود شد و کاربران فراوانی از نبود امکان دسترسی به این شبکه با اینترنت تلفن همراه نوشتند. این زمزمه‌ها مبنی بر احتمال فیلتر این شبکه در حالی است که در روز‌های گذشته و با توجه به داغ‌شدن بحث و گفتگو‌های مرتبط با انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو، تحلیلگران زیادی از فیلترنشدن این شبکه اجتماعی دست‌کم در دوارن پیش از انتخابات سخن گفتند. البته هنوز هم مشخص نیست اختلال در دسترسی به این شبکه اجتماعی به دلیل فیلتر سراسری باشد؛ اما تجربه کاربران فراوانی این موضوع را می‌گوید.

فیلترینگ یا اختلال؟

از پنجشنبه‌شب گذشته دسترسی به شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس از طریق همراه اول با اختلال همراه بود و این مسئله در اتاق‌های کلاب‌هاوس هم مطرح شد. از ساعات بامدادی روز جمعه هم کاربران ایرانسل برای دسترسی به کلاب‌هاوس با اختلال مواجه شدند. توضیحات کاربران بلافاصله به شبکه‌های اجتماعی هم کشیده شد و همین توضیحات، با واکنش وزارت ارتباطات هم روبه‌رو شد. وزارت ارتباطات در‌این‌باره گفته که این اختلال‌ها عادی نیست و از آن سو اپراتور‌های موبایل اعلام کردند که هیچ دستوری مبنی بر فیلترینگ دریافت نکرده‌اند. در‌این‌باره مدیر روابط‌عمومی وزارت ارتباطات گفته است که اختلال کلاب‌هاوس در شبکه همراه اول، ایرانسل و مخابرات ایران به آن‌ها گزارش شده و بررسی‌ها حاکی از صحت گزارش‌هاست: «تا الان می‌توانم این‌گونه بگویم که ادامه این اختلال‌ها عادی نیست». «جمال هادیان» اعلام کرده آنچه ما اطلاع داریم بحث انسداد کلاب‌هاوس در کارگروه تعیین مصادیق حتی مطرح هم نشده و تاکنون از صدور حکم قضائی هم در‌این‌باره اطلاعی نداریم و چنین حکمی نیز به وزارت ارتباطات واصل نشده است. او معتقد است به هر حال، مبنا قانون است و ایجاد اختلال عمدی مطابق قانون مجازات اسلامی تا دو سال حبس در پی دارد. اگر اثبات شود اختلال انجام‌شده عمدی است، مرتکبان این اقدام با مجازات قانونی مواجه خواهند بود». مدیر روابط‌عمومی وزارت ارتباطات تأکید می‌کند اپراتور‌های مذکور در پاسخ سازمان تنظیم مقررات، دریافت حکم یا اختلال عمدی را رد می‌کنند؛ در‌حالی‌که شواهد حاکی از وجود اختلالی جدی است. در همین راستا پیگیری برخی رسانه‌ها مانند آی‌تی ایران نیز از دو اپراتور همراه اول و ایرانسل حکایت از این دارد که هیچ‌یک از این اپراتور‌ها دستوری مبنی بر فیلتر‌کردن کلاب‌هاوس از هیچ نهادی دریافت نکرده‌اند؛ اما دراین‌باره «مجتبی توانگر»، نماینده مجلس، در توییتی تلویحا به صدور دستور فیلتر اشاره کرده است. او در این توییت گفته که «دستور جلسات کمیته تعیین مصادیق مجرمانه به درخواست نمایندگان دولت محرمانه شده‌اند و همین امر موجب شده تا دولت از تصمیماتی که خود آمر آن بوده، برای جهت‌دهی به افکار عمومی بهره‌برداری کند». این اختلال و فیلترینگ در حالی رخ می‌دهد که در روز‌های گذشته دادستان کشور تأکید کرده بود هیچ‌گونه برنامه‌ای برای فیلتر‌کردن کلاب‌هاوس در حاکمیت وجود ندارد. از آن سو گزارش‌های متعددی از صدا‌و‌سیما پخش شد که در آن انتقادات تندی به کلاب‌هاوس شد و نشان داده شد برخی از مردم خواهان فیلتر‌شدن این شبکه هستند. بحث فیلتر‌شدن این شبکه برای اولین بار در گروه مصاحبه با رئیس کل بانک مرکزی در کلاب‌هاوس از سوی کاربران اعلام شد. در این گروه که وزیر ارتباطات هم حضور داشت، بحث فیلتر داغ شد؛ اما همان زمان وزیر ارتباطات این موضوع را تکذیب و اعلام کرد اختلال در شبکه همراه اول باعث این اتفاق شده است. با‌وجود‌این بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد که اختلال جدی برای برخی کاربران همراه اول و ایرانسل به منظور دسترسی به کلاب‌هاوس وجود دارد و برخی از آن‌ها به‌راحتی می‌توانند به این شبکه وصل شوند و عده‌ای نیز تنها با فیلترشکن می‌توانند از آن استفاده کنند. البته مانند موارد مشهور دیگری، زمزمه‌هایی مبنی بر اختلاف دولت و دیگر دستگاه‌ها در این زمینه هم وجود دارد و «علیرضا معزی» مسئول اطلاع‌رسانی دولت، ضمن تأکید بر عدم صدور دستور رسمی قضائی، از عزم گروهی برای انسداد یا اختلال در کلاب‌هاوس گفت.

بیشتر بخوانید: آذری جهرمی فیلترینگ «کلاب هاوس» را تکذیب کرد

وزیر ارتباطات: کلاب‌هاوس فیلتر نیست

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: کلاب‌هاوس فیلتر نیست و فیلتر قواعد و ضوابط خود را دارد و نباید تشویش اذهان عمومی کرد. همچنان که در بالا ذکر شد «محمد‌جواد آذری‌جهرمی» که در نشست آنلاین رئیس کل بانک مرکزی با کارشناسان و فعالان اقتصادی در کلاب‌هاوس حضور داشت، در واکنش به قطع مکرر ارتباط اعضای نشست و مطرح‌شدن گمانه فیلتر‌شدن کلاب‌هاوس در ایران گفت: کلاب‌هاوس فیلتر نیست و مشکلاتی که برای کاربران ایجاد شده، ممکن است ناشی از مسائل فنی باشد. او پنجشنبه دراین‌باره گفت: این اختلال فقط در زمان چهار عصر امروز (پنجشنبه هفته پیش) رخ داد؛ ولی اکنون کلاب‌هاوس فیلتر نیست و همه بدون فیلتر‌شکن می‌توانند وارد شوند. آذری‌جهرمی گفت: هم‌اکنون شش‌هزارو ۴۰۰ نفر در این روم حضور دارند و به نظر می‌رسد ماجرای فیلتر‌بودن، بیشتر یک فرافکنی است. این در حالی است که «فیلتر‌کردن»، قواعد خاص خودش را دارد و نباید با مطرح‌کردن «فیلترشدن کلاب‌هاوس»، اقدام به تشویش اذهان عمومی کرد. او با بیان اینکه منشأ اختلال مشخص نیست، گفت: به جز اختلالات مختصری که روی ارتباطات همراه اول ادامه دارد، اختلال جدی دیگری وجود ندارد و کاربران این شبکه بدون استفاده از فیلترشکن می‌توانند به کلاب‌هاوس وصل شوند. علاوه‌براین رئیس مرکز روابط‌عمومی وزارت ارتباطات هم دیروز در توییتی نوشت: گزارش‌هایی از اختلال کلاب‌هاوس در یکی از اپراتور‌های تلفن همراه کشور دریافت کرده‌ایم؛ اما هنوز تأیید نشده و در حال بررسی آن هستیم. خبر مربوط به فیلتر این شبکه اجتماعی نادرست است. هادیان، رئیس مرکز روابط‌عمومی وزارت ارتباطات در واکنش به انشار اخباری درباره کلاب‌هاوس در توییتی فیلتر این شبکه اجتماعی را تکذیب کرد. در کنار واکنش مقامات وزارت ارتباطات، بازار این گمانه‌زنی‌ها همچنان داغ است و مدیران مختلف و همچنین کاربران شبکه‌های اجتماعی از قطعی‌بودن فیلتر در روز‌های آتی می‌گویند؛ هرچند کاربران دیگری هم معتقدند دست‌کم تا پس از انتخابات پیش‌رو این شبکه اجتماعی فیلتر نخواهد شد. تأکید بر انتخابات در این تحلیل‌ها به این دلیل است که در روز‌های گذشته جلسات مختلفی در این شبکه اجتماعی صدا‌محور با حضور فعالان سیاسی، مدیران ارشد و حتی کاندیدا‌های احتمالی انتخابات پیش‌رو برگزار شده و با استقبال فراوانی هم از سوی کاربران روبه‌رو شده است. علاوه‌براین در همین یک هفته گذشته چندین رسانه رسمی هم در این شبکه اجتماعی نشست تخصصی با حضور کارشناسان برگزار کردند و کم‌کم این شبکه در حال جان‌گرفتن بود. حالا باید منتظر روز‌های آینده و اخبار قطعی در این زمینه ماند و دید که این شبکه همچنان در دسترسی باقی خواهد ماند یا اینکه مانند پیام‌رسان تلگرام فیلتر خواهد شد.