موزه گران می‌شود؟

اقتصاد۲۴ - موزه‌ها به علت تعطیلی‌های پی در پی در دوران کرونا با افت شدید درآمد مواجه شده‌اند. پیش‌بینی‌ها بر این بود که درآمد موزه‌ها در سال ۹۹ به عدد ۲۰۰ میلیارد تومان برسد، اما بنا بر آماری که محمدرضا کارگر ـ مدیرکل موزه‌ها ـ داده، موزه‌ها تا آبان‌ماه ۹۹ حدود چهار میلیارد تومان درآمد کسب کردند و پس از آن تا اسفندماه ۹۹ دوباره تعطیل شدند.

تعداد بازدیدکنندگان موزه‌ها در تعطیلات نوروز ۹۹ نیز به گفته کارگر، یک‌هشتم نوروز ۹۸ بوده و درآمد این بخش در حد صفر شمارش شده است. او می‌گوید بیشترین درآمد موزه‌ها از گردشگران خارجی بوده که بیشتر از یک سال است آن‌ها را در ایران نداریم.

پیش‌بینی اداره کل موزه‌ها برای درآمد سال ۱۴۰۰ عدد ۳۰۰ میلیارد تومان است که به نظر می‌رسد با وجود تجربه سال ۹۹ و با علم به ادامه وضعیت کرونا در کشور و توقف سفر گردشگران خارجی به ایران، پیش‌بینی درستی صورت نگرفته است.

با این حال، وضعیت موزه‌های دولتی با توجه به بودجه درنظر گرفته‌شده شاید چندان وخیم نباشد، مگر این‌که اعتبارات تجهیز و تامین امنیت و یا پرداخت حقوق نیرو‌های بدون قرارداد موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی از محل این درآمد‌ها تامین می‌شده که در وضع موجود، قطعا امسال با کمبود و چالش مواجه خواهند شد. گمان مدیرکل موزه‌ها بر این است که موزه‌های خصوصی امسال با کاستی بیشتری مواجه شوند، چون از بودجه و اعتباری برخوردار نیستند.

کمبود درآمد در یک سال گذشته، نه تنها موزه‌های خصوصی که برخی موزه‌های خارج از حوزه اختیار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را بر آن داشته تا نرخ ورودیه را افزایش دهند؛ مثلا موزه «مقدم» که زیرمجموعه دانشگاه تهران قرار دارد، در اسفندماه که باز شد اعلام کرد از سال ۱۴۰۰ قیمت بلیت ورودی‌اش از هشت‌هزار تومان به ۱۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.

در تعطیلات نوروز که محدودیت سفر برداشته شد، موزه‌های وابسته به سازمان‌ها و نهاد‌هایی غیر از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و موزه‌های خصوصی نیز مبلغ ورودیه‌ها را کمی افزایش دادند تا بخشی از خسارت‌های کرونا را جبران کنند. با این حال مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی در گفتگو با ایسنا تاکید می‌کند که قرار نیست امسال شاهد افزایش نرخ در ورودیه موزه‌ها و اماکن تاریخی باشیم و گرانی نخواهیم داشت.

آخرین تغییر قیمت موزه‌ها در سال ۹۸ رخ داده است. هیات وزیران در تیرماه همان سال با ذکر دلایلی، چون بالا رفتن هزینه نگهداری، مرمت و تجهیز موزه‌ها و بنا‌های تاریخی در سال‌های اخیر، با افزایش مبلغ ورودیه موزه‌ها و اماکن فرهنگی - تاریخی موافقت کرد. بر همین اساس، ورودیه موزه‌های ملی، منطقه‌ای، کاخ‌موزه‌ها و آثار تاریخی (غیرمنقول)، ثبت جهانی و شاخص برای بازدیدکنندگان داخلی حداکثر به مبلغ ۵۰ هزار ریال (پنج‌هزار تومان) و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر به مبلغ یک میلیون ریال (یکصدهزار تومان) و ورودیه موزه‌های محلی، استانی و سایر آثار تاریخی - فرهنگی (غیرمنقول) برای بازدیدکنندگان داخلی حداکثر به ۴۰ هزار ریال (چهارهزار تومان) و برای بازدیدکنندگان خارجی حداکثر به ۵۰۰ هزار ریال (۵۰هزار تومان) افزایش یافت.

این مصوبه در آن سال، که بازدید از موزه‌ها را برای گردشگران خارجی تا پنج برابر گران کرد، با اعتراض شدید فعالان گردشگری مواجه شد که مدیرکل موزه‌ها در واکنش به آن انتقاد‌ها گفت قانون اجازه داده تا براساس تورم سالانه و نرخ دلار، هر سه سال یک بار قیمت ورودی موزه‌ها بازبینی شود.