واکنش‌ها به رد صلاحیت‌های انتخابات ۱۴۰۰

اقتصاد ۲۴- شایعه‌ای که دوشنبه‌شب در فضای مجازی پیچیده بود، به حقیقت پیوست و با اعلام اسامی نهایی نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، مشخص شد شورای نگهبان تنها هفت نفر را برای رقابت تأیید صلاحیت کرده است. شگفت آنکه در بین این هفت نفر، نام اسحاق جهانگیری معاون‌اول رئیس‌جمهور، علی لاریجانی رئیس پیشین مجلس، مسعود پزشکیان نایب‌رئیس مجلس دهم، عزت‌الله ضرغامی رئیس اسبق سازمان صداوسیما، علی مطهری نماینده سابق تهران در مجلس دهم، محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت سابق و... به چشم نمی‌خورد. خبر اسامی تأیید‌صلاحیت‌شدگان، دوشنبه‌شب قبل از آنکه وزارت کشور تحویل نامه شورای نگهبان را اطلاع‌رسانی کند، ابتدا از سوی خبرگزاری فارس منتشر و حوالی عصر روز گذشته از سوی ستاد انتخابات کشور اعلام شد. بر اساس اطلاعیه ستاد انتخابات کشور، اسامی افراد تأیید‌صلاحیت‌شده از سوی شورای نگهبان به این شرح است:

۱. آقای سعید جلیلی- فرزند محمدحسن- کد نامزد ۲۲،
۲. آقای محسن رضایی‌میرقائد- فرزند نجف- کد نامزد ۴۴،
۳. آقای سیدابراهیم رئیس‌­الساداتی مشهور به رئیسی- فرزند سیدحاجی- کد نامزد ۳۳،
۴. آقای علیرضا زاکانی– فرزند حسین- کد نامزد ۵۵،
۵. آقای سیدامیرحسین قاضی­‌زاده‌هاشمی– فرزند سیدحسن- کد نامزد ۶۶،
۶. آقای محسن مهرعلیزاده– فرزند رحیم- کد نامزد ۷۷،
۷. آقای عبدالناصر همتی– فرزند احمدعلی- کد نامزد ۸۸

جالب آنکه خبرگزاری فارس، روز گذشته میزان مشارکت مردم در انتخابات و همچنین درصد آرای ابراهیم رئیسی را نیز اعلام کرد. فارس در توییتر خود نوشت: «بر اساس نتایج نظرسنجی یک مرکز معتبر تا تاریخ سوم خرداد، میزان مشارکت مردم در انتخابات ۵۳ درصد است» و «از میان افرادی که گفته‌اند قطعا در انتخابات شرکت می‌کنند، ۷۲.۵ درصد گفته‌اند به ابراهیم رئیسی رأی می‌دهند». البته نامی از مرکزی که این نظر‌سنجی را انجام داده، برده نشده است.

بیشتر بخوانید: کاندیداهای انتخابات ۱۴۰۰ در یک نگاه /اینفوگرافی

علی لاریجانی: عزمی راسخ داشتم

با اعلام رسمی نام تأیید‌صلاحیت‌شده‌ها، واکنش‌ها به آن آغاز شد. برخی از نامزد‌های رد‌شده بیانیه دادند و برخی سکوت پیشه کردند. علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس، بعد از ردصلاحیت در بیانیه‌ای خطاب به مردم نوشت: «در این دوره از انتخابات، بر حسب وظیفه اسلامی، ملی و انقلابی و بر اساس تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر حضور حداکثری در انتخابات و توصیه مراجع عظام تقلید و برخی صاحب‌نظران دانشگاهی و اقشار مختلف مردم، لازم دیدم برای خدمتگزاری به ملت، به صحنه انتخابات وارد شوم. با حمایت شما عزیزان به‌خصوص نخبگان جامعه، برای رفع مشکلات پیش‌روی ملت، عزمی راسخ داشتم؛ اما حال آنکه روند انتخابات این‌گونه رقم زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملت عزیز انجام داده‌ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانی که در این مدت کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاسگزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید».

علی مطهری: در حیرتم

علی مطهری، برادر همسر لاریجانی که خود نیز از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شده است، در توییتی به ردصلاحیت لاریجانی واکنش نشان داد و نوشت: «از ردصلاحیت خودم با وجود آنکه می‌دانم دلیل قانع‌کننده‌ای ندارد، می‌گذرم؛ اما از ردصلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده و تجربه گران‌سنگی برای امروز نظام داشت، در حیرتم! استناد به مصوبه شورای عالی امنیت ملی به اقامت یا تحصیل اقوام درجه یک مقامات عالی در کشور‌های دیگر پذیرفته نیست؛ زیرا این شورا حق قانون‌گذاری ندارد. قانون‌گذار فقط مجلس است». شایعه شده دلیل عدم تأیید صلاحیت علی لاریجانی به دلیل حضور و اقامت دخترش در آمریکا بوده است. با‌این‌حال حسین مطهری در‌این‌باره توییت کرد: «دختر‌عمه بنده خانم دکتر فاطمه لاریجانی فارغ‌التحصیل پزشکی دانشگاه تهران برای دوره تخصص همراه با همسرش به آمریکا رفته و نه تابعیت دارد نه اقامت. برای یک انتخابات، دین و شرافت خودمان را نفروشیم». با‌این‌حال، مهدی فضائلی، معاون اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای، در واکنش به عدم تأیید صلاحیت علی لاریجانی در توییتی نوشت: «ان‌شاءلله از این آزمون سربلند بیرون بیایی».

رایزنی ابراهیم رئیسی

بعد از اعلام رسمی اسامی تأیید‌صلاحیت‌شدگان و نبود نام برخی چهره‌های سرشناس، سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه که خود نامزد انتخابات نیز هست، در توییتی از رایزنی برای تأیید صلاحیت کاندیدا‌های دیگر خبر داد و نوشت: «از دیروز عصر که از نتایج تعیین صلاحیت‌ها مطلع شدم، شاید شما‌ها و خود آقایان هم خبر نداشته باشند، من تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود». عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان نیز در توییتی از رایزنی‌ها برای تأیید علی لاریجانی خبر داد و نوشت: «شنیدم تلاش‌های ابراهیم رئیسی ازطریق شورای نگهبان و بزرگان نظام برای تجدید‌نظر در صلاحیت علی لاریجانی همچنان ادامه دارد». هر‌چند لاریجانی در بیانیه خود نظر شورای نگهبان را پذیرفته و از انتخابات کنار کشیده است.

واکنش ضرغامی

عزت‌الله ضرغامی، داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، در اینستاگرام خود به خبر عدم احراز صلاحیتش واکنش نشان داد و نوشت: «بخش‌هایی از طرح مسکن، برنامه‌های بدون بودجه، اصلاح نظام بانکی، نظام مالیاتی، گمرک، تجارت خارجی و نظام یارانه‌ها در همین‌جا منتشر شده است. با تشکر از دو سال تلاش شبانه‌روزی مشاوران و کارشناسان و تیم‌های اقتصادی‌ام، به تدریج بقیه طرح‌های آماده‌شده را برای مدیران آینده ارائه خواهم کرد».

پزشکیان: رایزنی نمی‌کنم

مصطفی مولوی، از نزدیکان مسعود پزشکیان، خبر داد او به ردصلاحیتش اعتراضی نخواهد کرد. به گزارش ایلنا او نوشت:
«چه مبارک سحری بود چه فرخنده شبی
ضمن تشکر از اقشار مختلف مردم از تمام استان‌ها، شخصیت‌ها و احزاب که لطف و حمایت خود را از آقای دکتر پزشکیان اعلام کرده‌اند، اعلام می‌کنیم که ایشان قصد اعتراض به تصمیم شورای نگهبان را نداشته و هیچ‌گونه رایزنی جهت احراز صلاحیت خود نکرده و نخواهد کرد؛ چون اعتراض به تصمیم گرفته‌شده مؤثر نیست».

جنجال حامی احمدی‌نژاد

نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو نیز در صحن مجلس به دفاع از احمدی‌نژاد که صلاحیتش مانند انتخابات ۹۶ تأیید نشده است، پرداخت و فضا را متشنج کرد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، احمد علیرضابیگی که موقع ثبت‌نام احمدی‌نژاد در وزارت کشور در کنار او بود، در نطق خود در مجلس گفته احراز صلاحیت او موجب حضور حداکثری مردم در انتخابات می‌شود. او همچنین دخالت مقام معظم رهبری برای احراز صلاحیت‌ها را خواستار شد و عنایت ایشان را باطل‌السحر یک نقشه شوم خواند؛ سخنانی که باعث شد جو پارلمان کمی متشنج شود.

انتقاد به عدم تأیید‌صلاحیت‌ها

علی جنتی، فرزند آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان، به اسامی کاندیدا‌های تأیید‌صلاحیت‌شده واکنش نشان داد. او در اینستاگرام خود عکسی از سخنگوی شورای نگهبان منتشر کرد و نوشت: «سرانجام پس از ۱۰ روز بحث و مناقشه شورای نگهبان نامزد‌های مورد نظر خود را برای ریاست‌جمهوری اعلام کرد؛ یک ضرب‌المثل فارسی می‌گوید «کوه زایید، موش زایید!». بدیهی است با این تعداد کاندیدای پوششی از هم‌اکنون نتیجه انتخابات روشن است و آنچه در این میان با مشارکت اقلیت قربانی می‌شود، جمهوریت نظام خواهد بود». مهدی نصیری، روزنامه نگار و مدیرمسئول سابق روزنامه کیهان، با انتقاد به عدم تأیید صلاحیت‌ها، در توییتی نوشت: اگر ورود آیت‌الله رئیسی به انتخابات را حاصل یک سناریو برای بی‌اعتبار‌کردن او در افکار عمومی بدانیم، این سناریو با این مدل مهندسی شورای نگهبان هم‌اینک به بار نشسته است. خداحافظ ابراهیم!
محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا نیز در توییتی نوشت: «از دیشب که لیست ۷نفره کاندیدا‌های مورد قبول شورای نگهبان بیرون آمده، بچه‌های نظام و انقلاب، بیچاره شده‌اند در برابر سؤالات فراوانی که حتی برای خودی‌ها ایجاد شده. آقای کدخدایی! دو صفحه توضیح برایمان بفرستید تا در برابر اعتراضات منطقی در گل نمانیم مااصولگراها». سخنگوی حزب اعتماد ملی نیز در گفتگو با اعتمادآنلاین گفت: «جبران مافات مشارکت پایین در انتخابات و خسارتی که به بار می‌آورد، هزینه‌های زیادی می‌طلبد. انتخابات کم‌رأی، اما برای جریان تندرو که به تحرکات افراطی اصرار و عادت دارد، بسیار مناسب است تا بتواند نهاد ریاست‌جمهوری را در اختیار بگیرد و به همین دلیل، این گروه همواره از حضور پرشور مردم پای صندوق رأی ناخشنود بوده‌اند». اسماعیل گرامی‌مقدم ادامه داد: «در مناسبات میان شورای نگهبان با لایه‌های متنوع حاکمیت، منِ نوعی نمی‌توانم قضاوت دقیقی داشته باشم، اما اینجا یک دوگانگی روشن است؛ یعنی رهبری تأکید بر مشارکت بالا دارند و سخنگوی شورای نگهبان مشارکت پایین را اشکال و ایراد نمی‌داند؛ آن‌هم در شرایطی که کشور به مشارکت بالا احتیاج مبرمی دارد. در واقع آقای کدخدایی و شورای نگهبان به کاهش مشارکت مشروعیت می‌دهند که این فی‌نفسه جای تأمل و تعجب دارد. همین کارهاست که باعث می‌شود شورای نگهبان خودش، خودش را زیر سؤال ببرد. در واقع اگر مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ پایین بیاید، یکی از متهمان و مسببان اصلی شورای نگهبان خواهد بود. رویکرد شورای نگهبان مردم را بی‌اعتماد می‌کند».