چرا رمزارز‌ها مقصر خاموشی نیستند؟

اقتصاد ۲۴- هم‌زمان با خاموشی‌های اخیر در کشور به صنعت استخراج رمزارز حمله شد، بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی را مقصر اصلی خاموشی‌ها بیان کردند. در حالی که به گفته سخنگوی وزارت نیرو اعلام کرد که مصرف برق از سوی ماینر‌ها تنها ۲ درصد است.

محمدرضا شرفی، رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران نیز در گفتگو با گسترش نیوز گفت: مصرف برق صنعت استخراج بیت کوین در جهان ۱۱ هزار مگاوات برآورد می‌شود. در صورتی که سهم ایران را از این موضوع ۵ درصد بدانیم، این عدد حدود ۵۵۰ مگاوات و سهم ایران را ۱۰ درصد بدانیم، هزار و ۱۰۰ مگاوات هست.

در حالی که ۱۰ درصد رقم خوش بینانه‌ای هست و به ایران تعلق ندارد. بر اساس پیش‌بینی وزارت نیرو در سال ۱۴۰۰ مصرف پیک برق ما ۶۶ هزار و ۲۰۰ مگاوات هست. در حال حاضر میزان تولید عملیاتی ما در سال گذشته حدود ۵۸ هزار مگاوات بود و امسال احتمالاً کمتر خواهد بود. با توجه به میزان بارش‌ها و عدم فعالیت نیروگاه‌های برق‌آبی کشور، از این میزان نیز کمتر هست.

با حساب سرانگشتی بیش از ۸ هزار مگاوات کسری تولید برق داریم. از سویی با بررسی‌های انجام شده در ۴ سال گذشته هیچ افزایشی پیرامون تولید تجدید پذیر‌ها اتفاق نیفتاده است و همه این موارد در حالی است که طبق نظر سندیکای نیروگاه‌های حرارتی و با توجه به بدهی وزارت نیرو به نیروگاه‌ها، اکثر نیروگاه‌ها مشکل بودجه دارند و به دلیل فقدان قطعات، امکان تعمیرات نداشته‌اند.

بیشتر بخوانید: استخراج غیر رسمی بیت کوین در ایران سالیانه ۷۲۰ میلیون دلار

وزارت نیرو با چالش عظیم مواجه هست

شرفی تأکید کرد: ۸ هزار وات عددی نیست که به بحث ارز‌های دیجیتال ارتباطش بدهیم. وزارت نیرو با این بیانات به دنبال پاک کردن صورت مسئله هست. وزارت نیرو چه اقدامی برای پوشش نیاز کشور انجام داده است؟ استخراج رمزارز‌ها یک فرصت برای صنعت برق کشور بود که در ۳ سال گذشته با سو مدیریت و قصور وزارت نیرو این فرصت به تهدید تبدیل شد. با تعرفه گذاری نا به جا و اشتباه مسیر فعالیت قانونی را منحرف کردند. ۳ سال پیش در مذاکرات وزارت نیرو هشدار دادیم که با تعرفه گذاری نامناسب شرایط امروز شکل می‌گیرد. وزارت نیرو هنوز به قیمت قبل از نیروگاه‌ها خرید می‌کند، اما به ماینر‌ها به قیمت بالا در حدود ۸ سنت می‌فروشد. این ما به تفاوت را از ماینر‌ها می‌گیرد، اما در سفره نیروگاه دار‌ها منابعی دیده نمی‌شود. نیروگاه داران نفعی از فروش گران به ماینر‌ها نمی‌برند.

وی افزود: در این شرایط تشویق به سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر نیست. هیچ مشوقی نیست که افراد در بخش تولید و زیرساختی سرمایه‌گذاری کنند. مشوق کار اقتصادی باید به صورت اقتصادی باشد. با رویکرد فعلی وزارت نیرو دولت بعدی وزارت خانه‌ای را تحویل می‌گیرد که از برنامه خودش حدود ۸ هزار مگاوات عقب هست. سالی ۲ و نیم تا ۳ هزار مگاوات افزایش باید پیش‌بینی کرد. دولت و وزارت خانه بعدی باید این میزان را پوشش دهد. وزارت نیرو در آینده چالش عظیمی خواهد داشت. اگر واقعاً ۱۵۰۰ مگاوات استفاده غیرقانونی می‌شود، نتیجه سیاست‌گذاری نادرست هست.

شاهد سو مدیریت وزارت نیرو هستیم

رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران خاطرنشان کرد: کشور‌های همسایه برای این صنعت، برق را ۴ سنت قیمت‌گذاری کرده‌اند. بالاترین تعرفه در کشور ما حدود ۴۰۰ تومان است. ۴ سنت حدود ۹۰۰ می‌شود. در حال حاضر تعرفه وزارت نیرو ۱۸۰۰ تومان هست. این امکان وجود داشت که حدود ۲ هزار مگاوات را با قیمت ۱۰۰۰ تومان به همه فعالان این صنعت بفروشند. این شرایط حاشیه سود خوب برای صنعت برق ایجاد می‌کرد.

در حال حاضر قرارداد وزارت نیرو با ماینر‌ها ۳۰۰ مگاوات هست و بنا به اظهارات ایشان همراه با ۱۰۰۰ مگاوات مصرف غیرمجاز فاجعه شکل گرفته است. مجدداً شاهد سو مدیریت و عدم درک اصول صحیح فعالیت اقتصادی توسط وزارت نیرو هستیم.

شرفی در ادامه گفت: برق صادراتی را با قیمت بالا به صنعتگران داخلی می‌دهیم و مدام هم تهدید می‌کنیم که امکان توقف روند استخراج هست. اگر صادرات برق را می‌پذیریم باید به تعهداتمان عمل کنیم. اگر فعالانی از کشور‌هایی مثل ترکیه، هلند، اسپانیا و چین حضور داشته باشند هم گرفتار شرایط موجود شده‌اند. در گذشته با قیمت برق ارزان فعالیت می‌کردند، اما در حال حاضر نمی‌دانند چه کنند. سرمایه‌گذاری جای امن می‌خواهد.

با سیاست‌های اقتصادی که در کشور داریم، سرمایه‌گذار به ما اعتماد نمی‌کند. با افزایش قیمت دلار فرصت ایده آل برای جذب سرمایه‌گذار خارجی ایجاد شد که با سو مدیریت‌ها از بین رفت. در حال حاضر سرمایه داخلی را هم به کشور‌های آسیای میانه فراری داده‌ایم. خیلی از ایرانی‌ها برای سرمایه‌گذاری به چین رفته‌اند.

فرصت‌ها را به تهدید تبدیل می‌کنیم

وی افزود: تمامی فعالیت‌های صنعتی اگر منابع مازاد داشته باشند، می‌توانند درخواست فعالیت در حوزه رمزارز‌ها بدهند. البته متعهد به حفظ ظرفیت تولید کنونی خواهند بود. در عمل این امکان فراهم نشده است. در کشور ما قانون مصوب می‌شود، اما اجرایی نمی‌شود. مشکل کشور ما مجریان قانون هستند. از یک قانون ۱۰ مدل استنباط می‌کنند. هر استانی در کشور ما یک نوع قانون اجرا می‌کند. وحدت رویه در اجرای قوانین نداریم. اگر به درستی قوانین اجرا می‌شد، به درستی شرایط مدیریت می‌شد. فرصت‌ها برای همه کشور‌ها یکسان هست، اما ما همیشه فرصت‌ها را به تهدید تبدیل می‌کنیم.

رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران در پایان تأکید کرد: تعدادی از استان‌ها مثل اصفهان شروع به راه‌اندازی شهرک‌های صنعتی تخصصی کرده‌اند. ۴ سال پیش به وزارت نیرو و وزارت صمت اعلام کردیم که برای جلوگیری از رشد بی رویه مراکز غیرمجاز باید در هر استان و یا شهری یک واحد برای جذب دستگاه‌ها و سرمایه خرد مردم ایجاد شود.

متأسفانه این درخواست انجام نشد. مدیران ما به دلیل ترس از عواقب تصمیمات یا تصمیم نمی‌گیرند یا بسیار دیر اتخاذ تصمیم می‌کنند و این روند به کشور آسیب می‌زند. این رویه اشتباه هست. در همه نهاد‌ها این رویه مرسوم شده است. وزارت نیرو بدترین ضربه را به بدنه صنعت ما زد. شاید وزارت نیرو عامدانه این صنعت را به مسیر اشتباه هدایت کرده است تا به دلیل عدم تحقق افق‌های توسعه صنعت برق، صنعت رمز ارز بلاگردان سو مدیریت شود.