عملکرد رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در انتخابات ریاست جمهوری

اقتصاد۲۴- با توجه به اهمیت موضوع انتخابات و نقش بسزای سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) در بسترسازی ارائه برنامه‌هایی درخور به مخاطبان و رسانه‌ها در ایام انتخابات، ساترا درقالب ۱۶ گزارش به ارائه گزارش از نحوه عملکرد رسانه‌ها پرداخت؛ به علاوه ارائه دورنمای واقعی از نحوه عملکرد سرویس دهنده‌های ویدئویی دارای مجوز از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) در ایام انتخابات، گامی موثر در جهت حمایت، توانمندسازی و نظارت بر عملکرد این پلتفرم‌ها به شمار می‌آید. از این رو کارگروه ویژه انتخابات در اداره کل نظارت و تطبیق ساترا آغاز به کار کرد و کار بازبینی و تحلیل آماری و محتوایی ویدئو‌های منتشرشده با موضوع انتخابات در پلتفرم‌های اشتراک ویدئو دارای مجوز از ساترا شامل آپارات، تماشا، دیدوبین، سی کلیپ، نماشا، نماوید، دیدستان، ام پی فور، ویدبید، آی فیلو و چند پلتفرم دیگر را در دستور کار خود قرار داد. در این گزارش به ارائه چند مورد از تحلیل‌های آماری سرویس‌دهنده‌ها که بخشی از مجموعه گزارش‌های منتشر شده ساتراست پرداخته‌ایم که در ادامه متن می‌خوانید.

قالب‌ها و ساختار ارائه محتوای ویدئو‌های انتخاباتی در سایت‌های اشتراک ویدئو

برای سنجش قالب و ساختار ویدئو‌های انتخاباتی در سایت‌های اشتراک ویدئو، در گزارش‌های روزانه به فواصل سهم هریک ازقالب‌های هفت‌گانه در زمینه ارائه محتوایی ویدئویی مرتبط با انتخابات، شامل قالب‌های گزارش، گفتگو، مصاحبه، سخنرانی، نماهنگ، مستند و ترکیبی مورد ارزیابی قرار گرفته که خلاصه آن در نمودار زیر ارائه شده است.

توصیف نتایج و تحلیل داده‌ها

برای بررسی قالب ارائه محتوای ویدئو‌های مرتبط با انتخابات هفت قالب مختلف برای سنجش و دسته‌بندی، انتخاب شده و ویدئو‌های منتشرشده متناسب با شاخص‌های هر قالب مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. براساس نتایج به‌دست آمده درمیان قالب‌های ارائه محتوا دو قالب نماهنگ با ۲۴ درصد و گفتگو با ۲۳ بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. قالب سخنرانی با سهم ۱۳ درصدی در ردیف سوم قرار دارد. گزارش سهم ۸ درصدی به خود اختصاص داده و قالب مستند با اختصاص ۶ درصد ویدئو‌ها به خود در جایگاه بعدی قراردارد. در این میان سایر قالب‌ها ماننده خبر، انیمیشن، نمایش، دابسمش، استوری و ... هم درمجموع سهم ۳ درصدی دارند.

متوسط مدت‌زمان ویدئو‌های انتخاباتی منتشر شده در سایت‌های اشتراک ویدئو

در این گزارش ویدئو‌های منتشرشده به لحاظ مدت زمان آن‌ها به چهار دسته شامل ویدئو‌های زیر یک دقیقه، ویدئو‌های یک تا پنج دقیقه، ویدئو‌های پنج تا ده دقیقه و درنهایت ویدئو‌های بالاتراز ده دقیقه تقسیم‌بندی شده و سهم هریک از این دسته‌ها در مجموعه ویدئو‌های منتشرشده معین شده است.

توصیف نتایج و تحلیل داده‌ها

با نگاهی به مدت زمان ویدئو‌های منتشرشده با موضوع انتخابات در پلتفرم‌های گوناگون اشتراک ویدئو می‌توان به این نتیجه رسید که ویدئو‌های زیر یک دقیقه‌ای با ۵۳ درصد بیشترین اقبال در میان منتشرکنندگان محتوای ویدئویی داشته‌اند. ویدئو‌ها با مدت زمان بین ۱ تا ۵ دقیقه‌ای با ۲۶ درصد در رده دوم قرار دارند و ویدئو‌های ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ای با ۱۲ درصد و نیز و ویدئو‌های از ۱۰ دقیقه به بالا با سهم ۹ درصدی کمتر از دو دسته اول مورد توجه قرار داشته‌اند.

سهم هریک از سرویس‌دهنده‌های اشتراک ویدئو در انتشار محتوای انتخاباتی

ارزیابی سهم هر یک از پلتفرم‌های اشتراک ویدئو دارای مجوز از ساترا یکی از محور‌های مورد بررسی در گزارش‌های کارگروه انتخابات بوده است. هر چند مقایسه میزان اشتراک ویدئو انتخاباتی از سوی این پلتفرم‌ها با عنایت به بزرگی و کوچکی و ماهیت نسبتاً متفاوت آنها، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد، اما با هدف ارائه چشم‌اندازی از تناسب عملکرد این پلتفرم‌ها در اغلب گزارش‌های روزانه سنجش میزان پوشش محتوای ویدویی مرتبط با انتخابات یکی از محور‌های مورد بررسی بوده است. داده‌های بدست آمده مربوط به انتخابات در سرویس‌دهنده‌های ویدئویی دارای مجوز از سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر مجازی نشان می‌دهد که موضوع انتخابات در هریک از این پلتفرم‌ها با نسبت‌های متفاوتی به قرار ذیل مورد توجه قرار داشته است.

توصیف نتایج و تحلیل داده‌ها

طبق نمودار فوق بیشترین آمار با ۴۵ درصد، مربوط به آپارات است، دیدوبین با ۱۸ درصد و سی کلیپ با ۱۲ درصد در ردیف‌های دوم و سوم قرار دارند و در نهایت پلتفرم تماشا ۱۰ درصد و نماشا ۸ درصد و ام پی فور هم ۲ درصد از انتشار محتوای ویدئویی مربوط به انتخابات را به خود اختصاص داده‌اند. همان‌گونه که در مقدمه ذکر شد این مقایسه فقط به منظور ارائه چشم‌اندازی کلی از میزان فعالیت هر کدام پلتفرم‌ها در بازه زمانی مورد بررسی در این گزارش صورت گرفته است و نمی‌توان انتظار داشت تمامی این پلتفرم‌ها به واسطه تفاوت در پیشینه و زیرساخت‌های موجود از توانمندی یکسانی برخوردار باشند.

میزان انتشار ویدئو از هر کدام از نامزد‌ها به لحاظ تعداد

یکی از موضوعاتی که در این سلسله گزارش‌ها به آن پرداخته شده است ویدئو‌های تبلیغاتی هر کدام از نامزد‌ها و طرفدران آنان در پلتفرم‌های دارای مجوز از سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر است. برای معدل‌گیری و تعیین درصد سهم هر یک از نامزد‌ها در این زمینه در طور ۳۰ روزه ۱۷ نوبت این میزان سنجیده و تجمیع شده و به تفکیک هر نامزد بر عدد ۱۷ تقسیم شده و از صد درصد کل ویدئو‌ها نسبت درصد هر یک از نامزد‌ها استخراج شده است. در نمودار زیر سهم هر نامزد از کل ویدئو‌ها محاسبه و گزارش شده است.

توصیف نتایج و تحلیل داده‌ها

از مجموع ویدئو‌های منتشر شده در بازه زمانی ۳۰ روزه درباره انتخابات، آیت‌اله رئیسی به تنهایی با اختصاص ۳۹ درصد ویدئو‌ها به خود سهمی معادل ۲۸ درصد از کل ویدئو‌های منتشرشده درباره نامزد‌ها را به خود اختصاص داده و در جایگاه اول قرار دارد. آقای جلیلی با اختصاص ۱۸ درصد از محتوای ویدئوی بازنشر شده در پلتفرم‌های مورد بررسی، در ردیف دوم قرار دارد. آقای زاکانی ۱۳ درصد از مجموع ویدئو‌های منتشر شده را به خود اختصاص داده و در ردیف سوم قرار دارد، آقای همتی با سهم ۹ درصدی در جایگاه چهارم و آقایان رضایی و قاضی‌زاده هر کدام با تصاحب سهم ۸ درصدی از ویدئو‌ها به طور مشترک در جایگاه پنجم قرار دارند. ۵ درصد باقی مانده ویدئو‌ها هم به آقای مهرعلیزاده رسیده است.