محمد مخبر کیست و چالش‌های حضور او در دولت چیست؟

اقتصاد۲۴- رسانه‌های اصولگرا از محمد مخبر به عنوان گزینه احتمالی معاون اولی دولت رئیسی نام می‌برند، اما مخبر کیست و حضور او در چنین جایگاهی چه چالش‌هایی ایجاد خواهد کرد؟

محمد مخبر کابینه رئیسی

با وجود اینکه گفته می‌شد حضور علی نیکزاد به عنوان معاون اول دولت ابراهیم رئیسی قطعی شده است، اما در روز‌های گذشته رسانه‌های اصولگرا چند نام جدید را هم مطرح کردند. یکی از این نام‌ها محمد مخبر رئیس کنونی ستاد فرمان اجرایی امام است.

بعضی اصولگرایان این شایعه را مطرح کرده‌اند و از حضور مخبر هم دفاع می‌کنند. مثل نامه نیوز نزدیک به مصطفی پورمحمدی که درباره مخبر نوشته «این انتخاب پیام روشنی به جامعه می‌دهد که دولتمردان آینده مرد میدان هستند و قرار نیست تنها با نشستن پشت میز بخواهند از دور امور مملکت را دستوری اداره کنند. می‌توان امید داشت باری دیگر معاون اول ریاست جمهوری از منصبی تشریفاتی که مختص به تایید و اجرایی‌سازی تصمیمات شخصی رئیس جمهور است، خارج شود شکل فعال و اثرگذار خود را بازیابد.»

یکی دیگر از سایت‌های اصولگرا نزدیک به مخبر هم نوشته «به محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام نیز برای حضور در جایگاه معاون اولی دولت سیزدهم پیشنهاد شده که وی در واکنش به پیشنهاد معاون اولی دولت آینده خواستار تعیین مسئولیت‌های معاون اول شده است. مخبر گفته که اگر معاون اول دولت آینده مسئولیت‌ها و اختیاراتی در حد اسحاق جهانگیری در دولت دوازدهم داشته باشد، تمایلی به پذیرش این مسئولیت ندارد»

در جریان انتخابات ریاست جمهوری شورای وحدت اصولگرایان نام محمد مخبر را در میان ده نامزد اصلی این جریان برای قرار نداده بود، اما به نظر می‌رسد مناسبات سیاسی بعد از انتخاب ابراهیم رئیسی و محسنی اژه‌ای تغییر کرده است و اصولگرایان پرچم‌ها را به چهره‌هایی تازه واگذار خواهند کرد.

به نظر می‌رسد این خبر‌ها نوعی رپرتاژ از سوی بعضی رسانه‌ها باشد. رسانه‌هایی که در چند ماه گذشته درباره دستاورد‌های ستاد اجرایی فرمان امام در ساخت واکسن کرونا نیز بار‌ها اخبار و گزارش‌هایی منتشر کرده بودند.

دیدار محمد مخبر و اسحاق جهانگیری

البته همزمان با این شایعات، خبر دیدار مخبر و اسحاق جهانگیری بسیار پرحاشیه شد و برخی اینگونه تحلیل کردند که برای جابجایی جهانگیری و مخبر این دیدار انجام شده تا پیش از تحویل دولت روحانی، هماهنگی‌ها انجام شود. البته رئیس مرکز اطلاع رسانی ستاد اجرایی فرمان امام در توییتی پاسخ داد که «جلسه چند روز قبل مخبر و دکتر جهانگیری ارتباطی به دولت آینده و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای برای نقش دکتر مخبر در کابینه رئیسی حقیقت نداشته و این دیدار برای پیگیری پروژه‌های ستاد اجرایی در شورای اقتصاد بوده ایشان بر خلاف برخی ادعا‌ها با تمام توان پیگیر پروژه‌های ستاد مخصوصا در موضوع مقابله با کرونا هستند.»

در جریان انتخابات ریاست جمهوری نام محمد مخبر به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی برای کاندیداتوری مطرح بود. اما او ثبت نام نکرد، چه آنکه بهتر می‌دانست شانس کمی برای پیروزی دارد، بنابراین ترجیح این بود که خود را برای منصب دیگری آماده کند. اما کار برای او به همین سادگی هم نیست. اول اینکه او رقبای قدرتمندی دارد و دوم اینکه چهره‌هایی مثل مخبر دهه‌هاست عادت کرده‌اند بدون شفافیت فعالیت کنند و توضیحی درباره هزینه بودجه‌های عظیم خود ندهند، با این وصف مخبر سخت بتواند عادت قدیمی خود را ترک کند و در صورت حضور او در جایگاه معاون اولی چالش‌های زیادی ایجاد خواهد شد.

بیشتر بخوانید: شنیده‌های جدید از کابینه رئیسی ؛ ۱۲ نفر جوان!

محمد مخبر کیست؟

احتمالا اگر ویروس کرونا به ایران نمی‌آمد، برخی چهره‌ها هرگز برای افکار عمومی شناخته نمی‌شدند؛ از جمله محمد مخبر که مشخص نیست دقیقا چه خدمت‌رسانی به جامعه می‌کند؛ درآمد نهادی که در اختیار دارد چقدر است؟ بودجه آن چگونه مصرف می‌شود؟ این نهاد چقدر هزینه دارد؟ چقدر سود دارد؟ و ...، اما هنگامی که موضوع جابجایی قدرت انجام می‌شود، برخی چهره‌های ناشناس یا کمتر شناخته‌شده به سرعت پیدا می‌شوند و هر کدام منصبی می‌گیرند. درباره محمد مخبر هم اوضاع همینگونه است؛ وقتی ویروس کرونا به در ایران گسترش یافت، یکی از مدیرانی که به سرعت از وعده درست کردن امور را داد، او بود؛ مخبر قول تولید واکسن کرونا را داد، اما هر ماه در مصاحبه‌ای این وعده به تعویق افتاد و عاقبت هم مشخص شد برای فروش هر دوز این واکسن به دولت چه حساب و کتاب عجیبی شده است!

محمد مهاجری نویسنده اصولگرا با انتقاد از این رفتار‌ها در صفحه توییتر خود نوشته «عادت داریم به اینکه مسئولان وعده بدهند و عمل نکنند، اما بازی با جان مردم، ناجوانمردی و شقاوت است. آقایان سعید نمکی و مخبر با قول‌های خود درباره مقابله با کرونا و تولید واکسن، ویروسی را وارد جان مردم کرده‌اند که اسمش بی‌اعتمادی است و متاسفانه این ویروس، هرگز واکسن ندارد.»

در جریان تولید واکسن کرونا هم نزدیکان محمد مخبر تلاش داشتند با موضوعاتی همچون تولید ایرانی به او اعتبار ویژه‌ای بدهند. خود مخبر نیز از همین فضا استفاده کرد و دخترش را در فاز آزمایش انسانی واکسن پای کار آورد؛ البته بعدا کاشف به عمل آمد که واکسن تزریق شده، دارونما بوده است. چنانچه مینو محرز محقق پروژه تولید واکسن ایرانی کرونا در گفتگو با باشگاه خبرنگاران پویا تایید کرد که در این ماجرا به یک دسته از داوطلبان واکسن و به دسته دیگر، پلاسبو (دارونما) تزریق شده است.

محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام و محمد مخبر فرزند حجت الاسلام عباس مخبر از منبری‌های مشهور دزفول است که از سال ۱۳۸۶ در این ستاد فعالیت دارد و پیش از این مسئولیت، در جای مهمی مشغول به کار نبوده است و فقط مدت کوتاهی معاونت بازرگانی و حمل و نقل بنیاد مستضعفان و معاونت استانداری خوزستان را بر عهده داشته است.

مخبر ارتباط نزدیکی هم با مدیران دولت احمدی نژاد داشت و مثلا با پایان یافتن مسئولیت بهمنی در بانک مرکزی، او را به عنوان مشاور به ستاد اجرایی فرمان امام برد. با این حال احمدی نژاد موافق عملکرد این نهاد نبود و همین امسال در نقد عملکرد ستاد اجرایی فرمان امام گفته بود «اگر ثروت بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در بین مردم به طور مساوی توزیع شود، هیچ فقیری باقی نخواهد ماند و با استفاده از زمین، آب، استعداد، دانش و نیروی کار موجود هرکس می‌تواند روی پای خودش بایستد و زندگی خود را در بهترین شکل اداره کند.»

نکته دیگر در مورد مخبر و البته کابینه رئیسی، تعداد تحریم‌شدگان است؛ نام خود رئیسی در میان تحریمی‌هاست و سال ۲۰۱۰ در جریان تحریم‌های اتحادیه اروپا، محمد مخبر نیز به اتهام ارتباط با برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران تحریم شد، اما ۲ سال بعد بدون هیچ توضیحی نامش از فهرست تحریم‌شدگان اتحادیه اروپا حذف شد. اگر مخبر نیز به عنوان معاون اول انتخاب شود، سیاست خارجی ایران نیز چالش‌های جدی خواهد داشت.