بر زمین گذاشتن بارِ ماهیت وجودی مناطق آزاد از اهداف روابط عمومی است

اقتصاد ۲۴ - روابط عمومی و جایگاه آن در سازمان‌ها و وظایف مرتبط به آن همواره محور چالش‌های مختلف بوده است. جایگاه مدیر روابط عمومی به‌عنوان مشاور مدیرعامل سازمان، تعریف‌شده و به‌حساب می‌آید، اما در بسیاری از موارد این جایگاه به دلیل ناتوانی مدیران آن در یک سازمان تنزل پیداکرده و در سطح اقدامات و کار‌های خُرد مجموعه تعریف‌شده است.

وظایف روابط عمومی‌ها در دو حوزه داخل و برون‌سازمانی تقسیم می‌شود؛ که وظایف برون‌سازمانی شامل ارتباط با رسانه‌ها، تحقیق و پژوهش می‌شود. موضوع اصلی و چالش مهم آن در حوزه ارتباط با رسانه تعریف می‌شود و درصد موفقیت در این عرصه سنجیده می‌شود.

در حقیقت باید گفت روابط عمومی هر سازمان و نهاد زمانی موفق‌تر خواهد بود که اساس فعالیت‌های خود را بر پایه مبانی علمی و تحقیقی استوار سازد و با اصل، قرار دادن تحقیق‌های انجام‌شده، خلاقیت‌ها و ابتکار‌ها را از نتایج آن استخراج و در اختیار سازمان خود قرار دهد. ازاین‌رو پژوهش و تحقیق از وظایف بنیادی روابط عمومی جهت توسعه در عصر اطلاعات است.

بیشتر بخوانید: تغییر پیاپی مقررات، مناطق آزاد را دچار مشکل کرده است

به‌طورکلی هر روابط عمومی برای برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های خود در سطوح مختلف و برای موفقیت در جامعه تخصصی و عمومی خود در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و … باید قبل از هر فعالیتی، اثربخشی آن را تحقیق و پژوهش کند. پژوهش و تحقیق می‌تواند نتایج علمی ویژه‌ای به وجود آورده و کلیه فعالیت‌های روابط عمومی را به‌ویژه در بازاریابی و تبلیغات هدفمند کرده و نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.

کارکرد روابط عمومی‌های مناطق آزاد نیز، از این قاعده مستثنا نیستند. ازاین‌رو جدای از بخش پژوهشی در وجه دوم کارکرد اصلی‌شان باید به ایجاد ارتباطی سازنده، اثرگذار و اطمینان‌بخش با رسانه‌ها و مطبوعات برسند. به‌این‌ترتیب روابط عمومی‌های مذکور باید در ابتدا این دو اصل که در ادامه به جزئیات آن اشاره خواهد شد را به‌صورت محوری در دوره سیزدهم در دستور کار خود قرار دهند.

روابط عمومی‌های مناطق آزاد با توجه به نظرات مخالفان و موافقانی که ماهیت آن را زیر سؤال می‌برند همواره چالش‌های مهم و خاصی را پیش روی خوددارند؛ رویکرد و ماهیت وجودی مناطق آزاد در هر دوره‌ای مخالفان جدی داشته و دارد. به‌این‌ترتیب روابط عمومی‌های آن باید هر بار ضرورت وجودی‌شان را اثبات کرده و خود را از اتهام‌هایی تکراری مانند قاچاق کالا مبرا کنند. اتهاماتی که هر بار به شکل و شیوه‌ای و از سوی جناح‌های مهم سیاسی کشور مطرح می‌شود. در حقیقت این امر به پاشنه آشیل مناطق آزاد تبدیل‌شده است و باید یک‌بار برای همیشه پاسخی علمی و قطعی به آن داده شود تا به شکل دائم و تمام‌وقت انرژی خود را برای این امر و پاسخ‌گویی و رفع اتهام به آن نگذارند. به‌این‌ترتیب خواهند توانست زمان بیشتری برای اقدامات مهم و کار‌های بر زمین‌مانده‌شان بگذارند. آن‌هم در شرایطی که طبق مصوبه مجلس قرار است مناطق دیگری نیز در قالب ویژه و اقتصادی به جمع این مناطق افزوده شود. این امر یعنی اضافه شدن بر حجم کار و وظایف درراه اندازی و هماهنگی برای ایجاد زیرساخت‌ها برای آن‌ها است. پس روابط عمومی‌های مناطق آزاد خواهند توانست این بار اضافه اتهام زنی‌ها و پاسخگویی‌های تکراری را برای همیشه بر زمین بگذارند.

این امر همواره از گذشته تاکنون یکی از دغدغه‌های مهم بوده و هست. برای روشنگری و آگاهی بخشی درباره آن برای جامعه و نیز چهره‌های مهم سیاسی، اقتصادی و جناحی این مجموعه، روابط عمومی‌های مناطق آزاد باید دست یاری به‌سوی محققان، پژوهشگران و به‌ویژه رسانه‌ها دراز کنند و از آن‌ها بخواهند تا با ساختاری ویژه و سازمان‌دهی شده به تولید محتوا و نشر و توزیع آن در جامعه هدف، بپردازند تا این روابط عمومی‌ها مجبور نباشند هر بار و در هر دوره سیاسی چرخ ضرورت فعالیت مناطق آزاد را از نو اختراع کنند.

روابط عمومی‌های مناطق آزاد در دولت سیزدهم باید با ایجاد اطمینان، اعتمادسازی و شایسته‌سالاری بکوشند ارتباطی سازنده با رسانه‌ها داشته باشند. باید ضمن معرفی و آشنایی رسانه‌ها و متخصصین امر با جزئیات فعالیت‌های انجام‌شده در این مناطق تلاش کند تا بتوانند جریانات مهم، اقدامات انجام‌شده و ضرورت‌های آن را به‌صورت هفتگی رسانه‌ای کنند. به‌این‌ترتیب که در طول هفته یکی از پروژه‌های مهم و تأثیرگذاری که تنها در مناطق آزاد امکان شکل‌گیری آن بوده را مطرح کرده بتوانند نگاه منتقدان و موافقان را به خود جلب کنند. وقتی چهره‌های سیاسی و اقتصادی، هر بار متوجه یکی از هزاران پروژه مهم و موفق مناطق شوند. قطعاً نظرات مخالف نیز به‌تدریج رنگ می‌بازند.

برای همراهی بسیاری از رسانه‌های مخالف علاوه بر انتشار گزارش‌ها، اخبار و نیز حضور در محل به‌صورت تور‌های خبری، لزوم ایجاد تولید و توزیع اخبار غیررسمی توسط روابط عمومی‌ها احساس می‌شود؛ زیرا انتشار آن در میان رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به‌طور مداوم نتایجِ مثبتی در میان جامعه هدف، خواهد داشت. این امر می‌تواند تأثیرات ویژه و مؤثری در جهت نیل به اهداف سازمانی در مناطق آزاد داشته باشد.

البته جهت نیل به این هدف، روابط عمومی‌ها باید ابتدا مخاطب شناسی مناسبی نیز انجام دهند. به‌این‌ترتیب که مشخص شود جه حجم از اخبار و اطلاعات و مستندات را برای چه گروه هدفی انجام می‌دهند؛ زیرا نوع اطلاع‌رسانی و کیفت محتوای تولیدشده برای هر یک از جامعه هدف یعنی مخاطب عام، روزنامه‌نگاران، نمایندگان مجلس و… بر اساس نیاز‌ها و توقعات هر یک متفاوت خواهد بود. بی‌شک در این بخش نیز لزوم پژوهش و تحقیق درباره جامعه هدف نیز بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

همچنین روابط عمومی‌های مناطق آزاد باید مستند‌هایی ارائه‌شده در خصوص اقدامات مناسب و حائز اهمیت درباره سرمایه‌گذاری‌های موفق داخلی و خارجی در این مناطق را با همکاری دانشگاه‌ها و دانشکده‌های اقتصادی در قالب پژوهش‌های علمی، مقالات و پایان‌نامه‌ها به اثبات برسانند. به‌این‌ترتیب در حوزه‌های علمی این تلاش‌ها مدون و مستند خواهند شد. در چنین شرایطی بی‌شک دیگر شاهد اظهارنظر‌های غیر کارشناسانه نخواهیم بود؛ و دیگر نمایندگان مجلس، احزاب سیاسی و چهره‌های سیاسی و اقتصادی نخواهند توانست مناطق آزاد را دستاویز دعوا‌های سیاسی، منطقه‌ای و محلی خود کنند و آن را برای مطالبات خود، آماج حملات متعدد قرار دهند.

همچنین در عصر دیجیتال می‌طلبد روابط عمومی‌های مذکور با به‌کارگیری درست از امکانات و فضای مجازی بکوشد در تسریع و تأثیر گسترده اخبار و اطلاعات اقدام کنند؛ با توجه به دسترسی آسان مخاطب به این فضا روابط عمومی‌های مناطق آزاد خواهند توانست با ساخت تیزر‌های مختلف، پادکست، اینفوگرافی ِتحقیق و پژوهش‌ها و اقدامات انجام‌شده از طریق رسانه‌های دیجیتال در کنار رسانه‌های مکتوب و تصویری سودجویند. بی‌شک تأکید بیشتر در حوزه مجازی، راه‌اندازی و به‌کارگیری از گروه‌ها، چهره‌ها و رسانه‌هایی که در این فضا حضور پررنگ‌تری دارند تأثیر بسیاری در همراهی جریانات مختلف مخاطبان و جامعه هدف خواهند داشت.

به‌این‌ترتیب روابط عمومی‌های مناطق آزاد در دوره سیزدهم باید دو بال مهم پژوهش و ارتباط سازنده و اثرگذار را جهت حیات و بقای مناطق آزاد به خدمت گیرند؛ تا بتوانند به اهداف سازمانی خود عمل و ارتباطی منطقی و درست با مخاطب خود برقرار کرده و پیام و تولید محتوای قابل‌اعتماد و اعتنایی را به جامعه هدفش منتقل کنند.

یادداشت از: مهدی قنبر، مدیرمسئول پایگاه خبری «صبح تازه»

منبع: هفته نامه اخبار آزاد مناطق