بند شرم آورِ قرارداد‌های سینمای ایران

اقتصاد۲۴ - کاوه معین‌فر نوشت: حسن کیهانی‌کیا (دستیار فیلمبردار) در گفتوگویی با خبرگزاری مهر اعلام کرد با توجه به قرارداد‌های جدید سینمایی، اگر یکی از عوامل تولید به کرونا مبتلا شود، دستمزدی بابت دوره درمان دریافت نمی‌کند.

در این زمانه که کرونا بر جامعه سایه افکنده و تمامی اقشار هر کدام به نوعی با آن درگیر هستند واقعا شنیدن چنین اخباری جای تاسف دارد. این اتفاق حداقل یک نقض آشکار قوانین اخلاقی و انسانی است که یک کارفرما در قبال کسانی دارد که به شکل پیمانکاری با آن‌ها فعالیت می‌کنند. شغل این قشر از جامعه این است که در سر صحنه فیلمبرداری فیلم یا سریال حضور داشته باشند و قطعا برای تامین معاش زندگی ناچارند که سر کار بروند. این گونه برخورد با هیچ معیاری نه درست است و نه قابل قبول!

این دستیار فیلمبردار توضیح داده است: «مدتی است که بندی به قرارداد‌های سینمایی عوامل پروژه‌ها اضافه شده است، که بر مبنای آن طرف اول قرارداد که تهیه کننده است، تاکید می‌کند در صورتی که فرد هنگام حضور در پروژه، به ویروس کرونا مبتلا شود، در طول دوره درمان هیچ دستمزدی برای وی در نظر گرفته نمی‌شود. همچنین تامین هزینه درمان نیز برعهده گروه نیست. در واقع وجود چنین بندی در یک قرارداد اصلاً انسانی نیست، چرا که فرد صحیح و سالم در یک پروژه حضور پیدا می‌کند، در همان پروژه مبتلا به کرونا می‌شود، آن وقت نه دستمزدی به فرد تعلق می‌گیرد و نه کمکی برای درمان فرد می‌شود.

[..]درست است که می‌گویند قرارداد توافقی است، اما اگر هم بخواهیم اعتراض کنیم می‌گویند همین است که هست، ما نیز مجبور هستیم که چنین قراردادی را بپذیریم تا بتوانیم کار کنیم. به تازگی برای پروژه‌ای قرارداد بسته‌ام، هنگام امضاء نسبت به این بند اعتراض کردم، اما گفتند که پروژه ما اینگونه است و ما توانایی پرداخت هزینه بیماری را نداریم، من هم به ناچار آن را پذیرفتم.

مساله این است که عوامل سینمایی مانند دستیاران فیلمبردار، دستمزد چندانی در قیاس با بازیگری که میلیاردی دستمزد دریافت می‌کند، نمی‌گیرند، یعنی پرداخت ۲ هفته حقوق فردی که به کرونا مبتلا می‌شود، هزینه چندان سنگینی نیست. اما همیشه زور تهیه‌کنندگان به ما می‌رسد.»

بر این اساس پرسش این است که آیا اگر یک کارمند ساده در مراکز دولتی یا خصوصی هم به کرونا مبتلا شود باید حقوق او را قطع کرد؟ با توجه به هزینه چند میلیاردی که برای یک فیلم سینمایی انجام می‌شود، یا چند ده میلیاردی که خرج سریال‌ها می‌شود، پرداخت حقوق و یا هزینه درمان عوامل چه اندازه است که تهیه کنندگان چنین بندی را در قرارداد گنجانده‌اند؟

ازطرف دیگر این دوستان عوامل فنی فیلم‌ها و سریال‌ها هم مانند همان کارمندان هستند که در زمانی محدودتر در خدمت پروژه‌ای سینمایی یا سریالی قرار دارند. اتفاقا اگر زمانی که مبتلا به بیماری شوند حقوق به آن‌ها داده نشود چه بسا که در تامین دارو و درمان هم با مشکل مواجه شوند.

سینما و تلویزیون، هنر- صنعت - رسانه‌ای فرهنگ‌ساز است وقتی چنین اخباری را از قشر فرهنگی و هنری جامعه می‌خوانیم و می‌شنویم واقعا مشمئز کننده است.

چه بسا در این فیلم و سریال‌ها که چنین اتفاقات ناخوشایندی رخ می‌دهد بسیاری پیام‌های اخلاقی و تربیتی هم وجود دارد!

اگر یکی از این عوامل فیلم و سریال برای جلوگیری از قطع دستمزد ابتلا به کرونایش را مخفی کند و به جای مراجعه جهت درمان، سر کار حاضر شود، چند روز بعد خدای نکرده فوت کند مسئولیتش با سازندگان فیلم و سریال است. اگر مریضی مخفیانه یکی از عوامل باعث شود تمام گروه ناقل ویروس شوند چه؟

در اظهارات حسن کیهانی‌کیا با خبرگزاری مهر اسم تهیه کننده‌ها و پروژه‌های سینمای هم ذکر شده است که من به دلایلی از بازنشر آن‌ها خودداری کردم و به نظرم مهم نیست که چه پروژه و یا چه تهیه کننده‌ای چنین کاری را انجام می‌دهد، اصل قضیه این است که این اتفاق بسیار ناراحت کننده و غیر انسانی است.

جناب تهیه کننده، آقای فیلمساز و ... تولید هیچ فیلم و سریالی ارزش آن را ندارد که جان یک انسان با خطرمواجه شود. اتخاذ چنین رویکردی از اصحاب فرهنگ و هنر واقعا بعید است، ولی انگار این حضرات خود می‌دانند که پیوندی با فرهنگ و هنر ندارند و تا این حد وقیح و بی‌شرمانه چنین بندی را در قراردادهایشان گنجانده اند.

وزارت ارشاد، ساترا و دیگر نهاد‌های مسئول و مرتبط کجا هستند؟ آیا کار شما به عنوان نهاد‌های عریض و طویل ناظر بر فرهنگ و هنر فقط این است که چند صحنه یا چند پلان از فیلم یا سریالی را سانسور کنید و تمام!

خانه سینما و اصناف سینمایی کجا هستند فقط یک دفترچه بیمه بدهید دست اعضا و تمام؟ آیا نباید در چنین مواردی به عنوان وظیفه صنفی از همکارانتان حمایت کنید؟

خود تهیه‌کننده‌ها و فیلمسازان چه؟ کجا هستید؟ آیا چنین بندی در قرارد‌های عوامل فنی سینما برای شما قابل قبول است؟ آیا شما اصحاب فرهنگ و هنر هستید؟

اصحاب اخلاق و انسانیتم آرزوست!