۴ محور مهم سفر نخست وزیر عراق به ایران

اقتصاد۲۴- قرار است مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق ظهر امروز یکشنبه به ایران سفر کند. الکاظمی در جریان تماس تلفنی با ابراهیم رئیسی برای تبریک پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری ایران، برای سفر به تهران دعوت شد.

مصطفی الکاظمی نخستین رئیس دولتی است که از زمان روی کار آمدن ابراهیم رئیسی در ایران عازم تهران می‌شود، منابع آگاه گفته‌اند که دومین سفر نخست وزیر عراق به ایران ماموریتی ویژه با دستور کار متفاوتی است که از وساطت میان ایران و عربستان تا میانجی‌گری میان ایران و آمریکا و حل مشکلات صادرات گاز و تبادلات مالی و بانکی ایران را شامل می‌شود.

مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق امروز یکشنبه در راس هیئتی عالی رتبه وارد تهران می‌شود و قرار است با ابراهیم رئیسی دیدار و گفتگو کند. این سفر مورد توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی منطقه قرار گرفته است و تحلیلگران و منابع مختلف به تشریح دستورکار این سفر، اهداف و انتظارات موجود از آن پرداختند. دومین سفر الکاظمی به ایران در شرایط متفاوت و با وجود تغییرات بسیاری در دو کشور انجام می‌شود. دستور کار سفر اول الکاظمی به ایران زمانی که تازه به قدرت رسیده بود، با سفر امروز او تفاوت بسیار دارد چرا که الکاظمی امروز به دستاورد‌های خود در عراق تکیه کرده است. در ایران نیز شرایط با یک سال پیش یکسان نیست. دولت حسن روحانی که یک دولت میانه رو خوانده می‌شد به کار خود پایان داد و امروز ابراهیم رئیسی در تهران به قدرت رسیده است که خواستار روابط سازنده با همسایگان ایران شده است.

بیشتر بخوانید: بسیاری از کشور‌ها ریسک تجارت با ایران را نمی‌پذیرند

از سوی دیگر، سفر الکاظمی به ایران یک ماه پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی عراق انجام می‌شود و از همین رو انتظار می‌رود گفتگو‌هایی نیز درباره آینده سیاسی عراق میان تهران و بغداد انجام شود. موضوع انرژی یکی دیگر از مهمترین دستور کار‌های سفر الکاظمی به تهران است؛ در آستانه تابستان جاری ایران، صادرات گاز به عراق را به دلیل عدم پرداخت بدهی بغداد به تهران در مقابل دریافت انرژی متوقف کرد. این بدهی به ۶ میلیارد دلار می‌رسد. ایران یک سوم گاز و برق عراق را تولید می‌کند.

همچنین انتظار می‌رود در این سفر درباره ارائه ویزا به زائران ایرانی عتبات مقدسه در نجف و کربلا نیز گفتگو‌هایی انجام شود. نخست وزیر عراق پنجشنبه گذشته با صدور بیانیه‌ای افزایش تعداد زوار خارجی به مناسبت اربعین امام حسین را افزایش داد. ۶۰ هزار زائر ایران می‌توانند در مراسم اربعین به عراق سفر کنند.

الکاظمی در حلی عزم سفر به ایران کرده است که دستاورد‌های مثبتی را در عراق رقم زده، از جمله مهمترین آن می‌توان به پرونده عقب نشینی نیرو‌های آمریکایی از عراق اشاره کرد که الکاظمی توانست جدول بندی آن را ارائه دهد و قرار است تا پایان سال جاری نهایی شود، حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق موضوعی است که به منبع نگرانی دائمی برای ایران تبدیل شده بود. الکاظمی همچنین توانست قوی‌ترین توافق داخلی میان نیرو‌های مختلف سیاسی عراق را نیز رقم بزند و همه اطراف سیاسی این کشور را به سمت برگزاری انتخابات زودهنگام سوق دهد.

سفر الکاظمی به ایران یک زیارت پروتکلی و یا همانند سفر پیشین وی از ایران نیست بلکه این سفری از نوع ویژه است که شامل پرونده‌های مهم منطقه‌ای و بین المللی است که قرار است در دیدار با ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران درباره آن‌ها به گفتگو بنشیند.

۴ محور سفر مصطفی الکاظمی به ایران

رسانه‌های عربی به طور ویژه از طرح و بررسی چهار پرونده مهم در جریان سفر نخست وزیر عراق به ایران خبر دادند. منابع آگاه در گفتگو با العربی الجدید اعلام کردند که الکاظمی با مسئولان ایرانی چهار پرونده مهم را در جریان این سفر مورد بررسی قرار خواهد داد: انتخابات عراق، موضوع انرژی و پرونده وساطت میان ایران و عربستان سعودی و همچنین میانجی گری میان تهران و واشنگتن.

به نظر می‌رسد مساله انرژی میان ایران و عراق در هفته‌های اخیر تشدید شده است. منابع آگاه که خواستند نامشان فاش نشود اعلام کردند که ایران به یک باره و به اندازه زیادی صادرات گاز خود را به عراق از سه هفته پیش کاهش داده است. کاهش میزان صادرات گاز ایران به عراق به دلیل عدم پرداخت هزینه آن از سوی عراق به ایران بوده که به کاهش تولید برق در این کشورنیز منجر شده است. این منابع آگاه گفتند که الکاظمی در جریان این سفر برای متقاعد کردن طرف ایرانی به از سرگیری صادرات گاز به عراق بر اساس میزان توافق شده و ایجاد راه حل‌هایی برای پرداخت هزینه آن با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه مبادلات بانکی و مالی ایران، تلاش خواهد کرد.

در خصوص پرونده وساطت میان تهران و ریاض، این منابع به العربی الجدید اعلام کردند که الکاظمی پیشنهادات جدیدی را برای پیشبرد این وساطت به سوی جلو و تحقق نتیجه‌های عملی آن به همراه دارد. این تلاش‌ها در سایه عدم موفقیت کنفرانس اخیر بغداد در ترغیب رهبران دو کشور برای شرکت در این کنفرانس از یک سو و از سوی دیگر نشستن وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی حاضر در این کنفرانس بر سر میز گفتگو انجام می‌شود.

منابع توضیح دادند که بغداد تلاش می‌کند دیداری میان وزرای خارجه دو کشور ایران و عربستان را در مرحله بعد ترتیب دهد. این منابع اعلام کردند که طرف سعودی پیشنهاد سفر حسین امیرعبداللهیان به عربستان را مطرح کرده است که با مخالفت طرف ایرانی مواجه شد و در مقابل پیشنهاد داد تا فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان سعودی به تهران سفر کند.

به گفته منابع آگاه پس از برگزاری کنفرانس بغداد «تفاهم بر سر برگزاری دیدار در کشور ثالث یعنی عراق انجام شد.» این منبع افشا کرد که در کنفرانس بغداد وزیر خارجه ایران خواستار دیدار با همتای سعودی خود شده بود که این پیشنهاد با مخالفت طرف سعودی همراه شده بود. منابع آگاه همچنین از ناراحتی عربستان سعودی از رفتار وزیر خارجه ایران در جریان گرفتن عکس دسته جمعی روی سکو و عدم قرار گرفتن وی در مکان تعیین شده برای او در کنار وزیر سعودی خبر دادند.

منابع آگاه در ادامه گفتند که وزیر خارجه ایران در حاشیه کنفرانس بغداد گفتگو‌های مفصلی با شیخ صیاح خالد الحمد الصباح نخست وزیر کویت داشته و مقام کویتی دیدار مشابهی نیز با وزیر خارجه عربستان سعودی داشته و پیام‌هایی را میان طرفین رد و بدل کرده است.

بیشتر بخوانید: ادوات جنگی جا مانده در افغانستان چگونه راز‌های ارتش آمریکا را لو خواهد داد؟

به گفته منابع آگاه «این ارتباطات چندجانبه فضای آرامی را برای برگزاری دیداردوجانبه در سطح وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی ایجاد کرده است.»، اما در خصوص پرونده وساطت بغداد میان ایران و آمریکا، منابع آگاه به العربی الجدید گفتند که عراق در دوران الکاظمی به یکی از میانجی گران میان تهران و واشنگتن تبدیل شده است که تاکنون پیام‌های بسیاری را میان آن‌ها رد و بدل کرده است. به گفته این منابع آگاه، هیئت عراقی حاضر در مراسم تحلیف ابراهیم رئیسی به ریاست برهم صالح رئیس جمهور عراق حامل پیامی از آمریکا به ایران بوده است. منابع آگاه همچنین درباره محتوای این پیام نیز گفته اند که به درخواست تهران برای از سرگیری سریع مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای وین با واشنگتن مرتبط بوده است. وزیر خارجه عراق پنج روز بعد از آن بار دیگر به ایران رفت تا پاسخ تهران به پیام آمریکا را دریافت کند.

منابع آگاه می‌گویند ایران شروطی را برای ادامه مذاکرات هسته‌ای با غرب تعیین کرده است که آزادسازی اموال بلوکه شده ایرانی از جمله این شروط هستند. الکاظمی در سفر امروز به ایران پیام دیگری را از جانب آمریکا برای ایران به همراه دارد.

منابع آگاه گفته‌اند که آمریکا به دنبال تنش افزایی علیه ایران از طریق تصویب قطعنامه سازمان ملل متحد نیست، زیرا نگران است که این کار مانع از سرگیری مذاکرات شود و چالش بزرگی برای ادامه آن ایجاد کند. بنابراین، آمریکا از طریق چندین کانال اروپایی و منطقه‌ای، به دنبال این است که تهران پیش از پیچیده‌تر شدن شرایط به میز مذاکرات بازگردد. منابع آگاه نسبت به محتوای پیام الکاظمی در سفر امروز خود به ایران از جانب آمریکا و اینکه شامل محرک‌ها، هشدار‌ها و یا هردو است، اعلام بی اطلاعی کردند.