تحریک مصنوعی قیمت لبنیات از کانال شیرخشک

اقتصاد ۲۴- انتشار بخشنامه وزارت جهادکشاورزی مبنی بر لغو عوارض صادرات شیر خشک، موجب جلب توجه رسانه‌ها به قیمت محصولات لبنی و به‌ویژه کره شد و نگرانی‌ها را بابت افزایش قیمت این محصول در بازار افزایش داد. 

روز گذشته اخباری مبنی بر رسیدن قیمت کره ۱۰۰گرمی به ۱۴هزار تومان و ۵۰گرمی به ۷هزار تومان در برخی رسانه‌ها منتشر شد، اما مشاهدات خبرنگاران همشهری در یک‌ماه گذشته نشان می‌دهد؛ افزایش قیمت قالب‌های ۱۰۰گرمی کره از ۱۰ به ۱۳ تا ۱۴هزار تومان در روز‌های اخیر اتفاق نیفتاده و نمی‌تواند با بخشنامه جدید درخصوص صادرات کره مرتبط باشد.

با این حال بخشنامه اخیر نگرانی‌هایی را نزد مصرف‌کنندگان و همچنین فعالان صنایع لبنی به همراه داشته است. افزایش تولید شیر خشک و درخواست صنایع لبنی برای صدور مجوز صادرات این محصول باعث شد صادرات شیر خشک از اسفند سال گذشته با پرداخت عوارض ۱۶هزار تومانی آزاد شود، اما لغو این عوارض به اعتقاد کارشناسان این حوزه می‌تواند به تحریک قیمت لبنیات در بازار منجر شود.

امضای طلایی برای ۶-۵ نفر

رئیس هیأت‌مدیره تعاونی‌های صنایع لبنی با انتقاد از این تصمیم وزارت جهاد، آن را غیرکارشناسی و باعث ایجاد تبعات در بازار دانست و گفت: این تصمیم باعث می‌شود که سهم لبنیات سفره مردم از مقداری که هست نیز کمتر شود، زیرا صادرات شیر خشک تا سال‌های قبل مدیریت‌شده بود، اما در بخشنامه اخیر اعلام شده شرکت‌ها مجازند هرمقدار که می‌توانند صادرات شیر خشک داشته باشند.

این فعال صنایع لبنی، بخشنامه اخیر وزارت جهاد را با افزایش ۱۰۰درصدی قیمت محصولات لبنی در بازار مرتبط دانست و افزود: این بخشنامه دست پنج‌شش نفر را برای صادرات افسارگسیخته شیر خشک باز گذاشته و این افراد می‌توانند با استفاده از این رانت و امضای طلایی از صادرات این محصول سود ببرند. به‌گفته ظفری، هم‌اکنون سرانه مصرف لبنیات به‌شدت پایین آمده و مازاد تولید شیر به‌دلیل این کاهش مصرف به شیر خشک و کره تبدیل می‌شود، در نتیجه نیاز به واردات از بین رفته و کره وارد نمی‌شود.

بازار باید رصد شود

انجمن صنایع لبنی کشور نیز با اینکه با این بخشنامه مخالف نیست، اما نگرانی‌هایی در این خصوص دارد. سخنگوی این انجمن درخصوص این بخشنامه و تأثیر آن بر قیمت لبنیات در بازار داخلی گفت: این بخشنامه اتفاق جدیدی نیست و هنوز هم تأثیری در بازار نگذاشته چنان‌که قیمت‌ها در هفته‌های اخیر تغییری نداشته و قیمت‌های کنونی حجم‌های مختلف کره مربوط به آخرین مصوبه ستاد تنظیم بازار است، اما تأثیر اجرای این مصوبه بر سبد خانوار، تحریک قیمت شیر خام و افزایش قیمت سایر محصولات در بازار داخلی باید به‌طور جدی رصد شود.

محمدرضا بنی‌طبا، به‌طور مشخص درباره تغییرات قیمت کره در یک‌سال اخیر گفت: ظرف یک‌سال و نیم گذشته سه بار افزایش قیمت کره را داشتیم که نخستین مورد آن مربوط به حذف ارز دولتی بود، در آن زمان کره از ۴هزار تومان به ۸هزار تومان رسید.

بعد از آن دو بار دیگر براساس مصوبات ستاد تنظیم بازار قیمت کره ابتدا از ۸ به ۱۰هزار تومان رسید و بعد از آن نیز امسال بعضی از شرکت‌ها محصولات خود را از ۱۰هزار تومان به ۱۲ تا ۱۳هزار تومان رساندند و بعضی از شرکت‌ها هم تغییری در قیمت‌های خود ندادند، اما در هر صورت تغییرات قیمت قبلا با توجه به مصوبات ستاد تنظیم بازار و الان با تصمیمات وزارت جهاد و ناشی از تغییر قیمت شیر خام و چربی بوده است.

بیشتربخوانید:توافق ۲ وزارتخانه درباره مواد اولیه رسوبی شیرخشک نوزاد

به‌گفته بنی‌طبا بعد از تغییر قیمت شیر خام به ۶۴۰۰ تومان، قیمت چربی نیز از ۶۰ به ۸۰هزار تومان رسید و با احتساب دیگر هزینه تولید و سود مشروع تولیدکننده قیمت واقعی کره هم‌اکنون حداقل ۱۴هزار تومان است درحالی‌که شرکت‌های لبنی مدت‌هاست با کم کردن از سود خود برای حفظ سهمشان از بازار محصولاتشان را زیر قیمت تولید به فروش می‌رسانند.

سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران در پاسخ به این سؤال که حذف تعرفه صادرات با چه هدفی انجام شده و چه‌کسی از آن سود می‌برد؟ گفت: این تصمیم برای حمایت از دامداران و استفاده از مازاد شیری که در کشور وجود دارد، اتخاذ شده و موضع ما در قبال این بخشنامه و بخشنامه‌های مشابه، مخالفت نیست، اما تأکید داریم مسئولان در اجرای چنین مصوباتی توجه داشته باشند که سهم لبنیات بیش از این از سفره خانوار کم نشود.

بنی‌طبا در توضیح چگونگی این کار گفت: اگر قرار است عوارض به‌طور کامل حذف شود باید رصد دقیقی بر بازار انجام شود تا اگر احساس شد که مابه‌التفاوت دلار و ریال در حال افزایش است دوباره عوارض وضع شود و این تصمیم شناور باشد چراکه اگر این کار صورت نگیرد به محض افزایش قیمت دلار قیمت شیر خام به‌دلیل رشد تقاضا برای افزایش تولید و صادرات تحریک می‌شود و این بر قیمت دیگر محصولات نیز تأثیرگذار است.