احتمال حذف یارانه‌ها و اصلاح یارانه نقدی در سال آینده

اقتصاد۲۴- پنجمین جلسه هم‌اندیشی دبیرخانه کارگروه برنامه‌ریزی و بودجه هدفمندسازی ستاد بودجه ۱۴۰۱، با حضور امید حاجتی، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌های کشور، احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونین و مدیران کل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها تشکیل شد.

امید حاجتی، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در این نشست گفت: اصلاح نظام پرداخت یارانه‌های نقدی به خانوار براساس سقف منابع پیش‌بینی شده در بودجه سال آینده و بازمدیریت و کاهش تمام یا قسمتی از یارانه‌های پنهان اعطایی در حوزه انرژی، کالا‌های اساسی، نهاده‌های کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی مورد نظر است.

مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، در مورد احتمال حذف یارانه‌ها، با تاکید بر ضرورت بازمدیریت یارانه‌های پنهان و اولویت‌بندی حذف تمام یا قسمتی از آنها، گفت: این بازنگری، باید به گونه‌ای باشد که حداقل هزینه‌ها به بخش‌های مختلف تولید و همچنین خانواده‌ها تحمیل شود.

حاجتی در این نشست، با اشاره و مرور موضوعات مختلف و نگرش در نظام پرداخت یارانه‌ها و ذی‌نفعان آن در سطح خانوار و بازمدیریت یارانه‌های پنهان و اولویت‌بندی حذف تمام یا قسمتی از یارانه پنهان، عنوان کرد: در این بازنگری به ویژه در حوزه پرداخت یارانه‌های پنهان نه تنها باید طوری عمل شود که حداقل هزینه‌ها به بخش‌های مختلف تولید کالا و خدمات تحمیل شود و از آثار و تبعات سوء آن جلوگیری شود، بلکه باید این تصمیم، منجر به رفاه خانوار ایرانی و همچنین افزایش و بهبود رفاه اجتماعی در کشور شود.

بررسی پیشنهاد‌های کارشناسی

وی به بررسی پیشنهاد کارشناسی زیرمجموعه‌های کارگروه برنامه و بودجه هدفمندسازی یارانه‌ها اشاره کرد و افزود: اصلاح نظام پرداخت یارانه‌های نقدی به خانوار براساس سقف منابع پیش‌بینی شده در بودجه سال آینده و بازمدیریت و کاهش تمام یا قسمتی از یارانه‌های پنهان اعطایی در حوزه انرژی، کالا‌های اساسی، نهاده‌های کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی مورد نظر است که می‌بایست تمامی این پیشنهادات به بهبود شرایط مردم و جامعه منجر شود.

حاجتی در مورد احتمال حذف یارانه‌ها، ادامه داد: برای بهینه‌ترین تصمیم به حال مردم و جامعه، نشست‌های متنوعی با دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار شد که پس از جمع‌بندی کلیه نظرات کارشناسان این حوزه‌ها، بهترین تصمیم برای ارایه و تصویب در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ به ستاد بودجه کشور در قالب بسته پیشنهادی هدفمندی داده می‌شود. وی اضافه کرد: برنامه حمایتی پیشنهادی علاوه بر فقرزدایی باید به گونه‌ای طراحی شود که فاصله طبقاتی در جامعه به حداقل برسد و وضعیت ضریب جینی در جامعه بهبود پیدا کند؛ بنابراین باید به کلیه سطوح افراد در جامعه و رفع فقر آن‌ها توجه کرد.

بیشتر بخوانید: پرداخت یارانه‌ها تغییر می‌کند؟

توجه به رفع فقر در جامعه

در این نشست، احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بر توجه به رفع فقر در تمامی بخش‌های جامعه تاکید و عنوان کرد: علاوه بر رفع فقر معیشتی باید به بهبود وضعیت سایر بخش‌ها نیز توجه شود تا علاوه بر وضعیت بد معیشتی افراد جامعه، وضعیت سایر بخش‌های مختلف نیز مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: جمع‌آوری نظرات کارشناسی همه دستگاه‌های مرتبط و تعامل سازنده این سازمان‌ها و دستگاه‌ها با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، می‌تواند در تهیه یک بسته پیشنهادی در زمینه یارانه‌ها کمک شایانی کند. به همین منظور سعی می‌شود در اسرع وقت این نظرات جمع‌بندی شود و در اختیار دبیرخانه قرار گیرد.

همچنین در این نشست مقرر شد در راستای اجرایی شدن آیین‌نامه تبصره ماده ۱۴ و اثرگذاری بیشتر در تصمیم‌سازی‌ها در حوزه هدفمندی یارانه‌ها، ارایه برنامه‌های حمایتی و یارانه‌ای کیفی و همچنین پاسخگویی سریع به مردم، دسترسی برخط به پایگاه رفاه ایرانیان، برای سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها فراهم شود.

کدام یارانه حذف و کدام اضافه می‌شود؟

گفتنی است؛ موضوع حذف یارانه‌های نقدی چند سالی هست که در دولت‌ها مطرح است. در تبصره ۱۴ بودجه آمده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسوولیت شناسایی سه دهک از یارانه‌بگیران را به عهده دارد. پیش از این قرار بر این بود تا این سه دهک از سوی وزارت کار شناسایی و از لیست یارانه‌بگیران حذف شوند که به گفته مدیران سازمان برنامه‌وبودجه جمعیت این سه دهک حدود ۲۰ میلیون نفر برآورد می‌شود و هر ماه حدود ۶۰ میلیون نفر یارانه بنزین و حدود ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند و به گفته مجلسی‌ها احتمال حذف ۱۸ میلیون نفری که یارانه نقدی می‌گیرند، اما یارانه معیشتی نمی‌گیرند وجود دارد.

با توجه به میزان بسیار بالای یارانه نقدی که در سال پرداخت می‌شود، براساس اصل ۵۹ و ماده ۳۶ قانون، همه‌پرسی تقاضای برگزاری رفراندومی برای حذف یارانه‌های آشکار و پنهان و پرداخت مستقیم به مردم مطرح شده است و این همه‌پرسی در قالب رفراندوم برای حذف یارانه‌های آشکار و پنهان در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است. بر این اساس و طبق این تصمیم مجلسی‌ها اگر قرار باشد یارانه‌های پنهان و آشکار حذف شود، قیمت کالا‌هایی که یارانه می‌گیرند مثل انرژی افزایش می‌یابد، اما به یارانه نقدی که خانوار‌ها می‌گیرند اضافه می‌شود. بنابراین تعدادی از یارانه‌ها حذف و به تعدادی اضافه می‌شود.