برجام امسال احیا نمی‌شود

اقتصاد ۲۴- تحلیلگران غربی می‌گویند ایران در حال زمان خریدن برای توسعه برنامه هسته‌ای خود از یک سو و از سوی دیگر بالا بردن قدرت چانه زنی تهران در مذاکرات پیش رو است. با این حال رسانه‌های غربی به طور هماهنگ معتقدند که تهران اگر چه دیر، اما به میز مذاکرات باز خواهد گشت. با این حال این تاخیر و ابهام در زمان از سر گیری مذاکرات هسته‌ای از سوی ایران و عدم مشخص بودن خواسته‌های طرف ایرانی غرب را به تکاپو انداخته.

تاکنون چندین دیدار میان مقام‌های تهران و غرب با محوریت از سر گیری مذاکرات هسته‌ای برگزار شده است، اما هیچ کدام نتوانسته به نتایج ملموسی در این زمینه دست پیدا کند. در حالی که انتظار می‌رفت در مجمع اخیر سران سازمان ملل در نیویورک استارت مذاکرات زده شود، اما به جز چند دیدار میان امیرعبداللهیان و همتایان منطقه‌ای و غربی که برلزوم از سرگیری مذاکرات و برداشته شدن تحریم‌ها در آن تاکید شده بود، اتفاق دیگری نیفتاد.

وب سایت پولتیکو در این باره نوشته که دولت جدید ایران ادعا می‌کند که می‌خواهد مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام را از سر بگیرد، اما درباره زمان از سرگیری مذاکرات و آنچه که می‌خواهد، تمایلی نشان نمی‌دهد.

بیشتر بخوانید: توافق هسته‌ای مطلوب اصولگرایان کدام است؟

به نوشته این رسانه دولت جدید محافظه کار در ایران تاکید کرده که خواستار بازگشت به میز مذاکرات و از سرگیری گفتگو‌ها بر سر احیای توافق هسته‌ای ایران در مقابل برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران است. اما عملکرد ایران نشان می‌دهد که داستان کمی متفاوت است.

پولتیکو به ابهام در رفتار و سخنان تهران در قبال از سر گیری مذاکرات اشاره کرده و می‌نویسد: در روز‌های اخیر مقام‌های ایران ده‌ها ملاقات با مقام‌های خارجی برای بحث درباره مذاکرات هسته‌ای برگزار کردند، اما جزئیات محدودی از این گفتگو‌ها درباره اینکه ایران چه زمانی به میز مذاکره باز خواهد گشت و چه می‌خواهد، منتشر شده است. در عین حال ایران همچنان به بازی پرحاشیه خود با بازرسان آژانس هسته‌ای سازمان ملل ادامه می‌دهد. تاکتیک‌های push-pull ایران باعث نگرانی محافل دیپلماتیک شده است که چرا که این فرایند بازگشت به توافق تاریخی هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران را به طرز فزاینده‌ای دشوار می‌کند.

توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۸ با دستور دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا برای خروج این کشور از توافق به حاشیه رانده شد، اما با ریاست جمهوری جو بایدن جان دوباره‌ای گرفت. از آن زمان، قدرت‌های جهانی و ایران به امید رسیدن به توافق، ۶ دور مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا را در وین برگزار کردند. اکنون، اما مذاکرات از ابتدای ماه ژوئن به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران متوقف شده است. اکنون، اما بیش از سه ماه از زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران می‌گذرد، اما همچنان خبری از بازگشت ایران و غرب به میز مذاکره مخابره نشده است. امیرعبداللهیان وزیر خارجه جدید ایران با تاکید بر اینکه ایران به زودی به میز مذاکره بازخواهد گشت گفته بود که ایران برای مذاکره، مذاکره نخواهد کرد و از مذاکرات هسته‌ای خواستار نتایج ملموسی است.

پولتیکو در ادامه ادعا می‌کند که در حالی که جهان منتظر از سر گیری مذاکرات هسته‌ای است، ایران در حال توسعه ظرفیت هسته‌ای خود است و کارشناسان هشدار می‌دهند که «زمان فرار»، مدت زمانی که برای تولید اورانیوم با درجه کافی برای تولید بمب اتم نیاز است، در حال کوتاه‌تر شده است. ایران البته بار‌ها اعلام کرده که خواستار تولید بمب اتمی نیست و برنامه هسته‌ای خود را با اهداف صلح آمیز پیگیری می‌کند.

یک دیپلمات ارشد غربی که خواست نامش فاش نشود در این باره به پولتیکو می‌گوید: ایران مطمئنا این بازی را برای کسب زمان راه انداخته و در عین حال به تقویت برنامه هسته‌ای خود برای دستیابی به اهرم سیاسی ادامه خواهد داد. ایران به احتمال زیاد به مذاکرات وین بازخواهد گشت البته اگر غرب حسن نیت خود را به ایران نشان دهد و یا امتیازات خاصی به تهران بدهد.

بیشتر بخوانید: تهدیدهای پیش روی ایران

این دیپلمات ارشد غربی افزود که ایران ممکن است در حال حاضر ایالات متحده را در نتیجه مجموعه نزاع‌های اخیرش شامل خروج آشفته از افغانستان تا درگیری با فرانسه بر سر لغو قرارداد زیردریایی، ضعیف قلمداد کند. این دیپلمات ارشد گفت که این برداشت می‌تواند ایران را تشویق کند تا موقعیت مذاکره خود را سخت‌تر کند.

سیگنال‌های متفاوت تهران مدت زمان مورد انتظار برای احیای هرگونه توافق را طولانی‌تر کرده است. هنری روم تحلیلگر گروه اوراسیا اخیرا در این باره در تحلیلی تاکید کرد که احیای توافق هسته‌ای ایران امسال و با توجه به عدم اطمینان زیاد در مورد عدم علاقه تهران به از سر گیری مذاکرات، بعید است.