دولت‌های عربی از مذاکرات هسته‌ای ایران چه می‌خواهند؟

اقتصاد ۲۴-الخلیج انلاین در مطلبی به قلم یوسف حمود نوشت: دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس می‌دانند که ادامه پیشرفت هسته‌ای ایران و عدم پایبندی اش به توافق‌های بین المللی در این باره، می‌تواند یکی از عوامل عدم امنیتی باشد که منطقه را تهدید می‌کند، که پیش بینی نتایج آن در زمان حاضر یا حتی طولانی مدت ممکن نیست. به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: به نظر می‌رسد دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس معتقدند که پرونده هسته‌ای ایران تنها از طریق دیپلماسی حل می‌شود و با اینکه آن‌ها در مذاکرات هسته‌ای با ایران حاضر نیستند، این دولت‌ها تحولات پرونده هسته‌ای ایران و سیاست‌های منطقه‌ای آن را با دقت پیگیری می‌کنند.

به دنبال خروج آمریکا از خاورمیانه و بحرانی شدن اقدامات عداوت آمیز اخیر در زمین و دریا علیه ایران، اهتمام و توجه دولت‌های شورای همکاری‌های خلیج فارس با پرونده هسته‌ای ایران دو چندان شده است.

تحرکات سیاسی

پس از آنکه بایدن به ریاست جمهوری آمریکا رسید، دیپلماسی خود را برای حل مساله توافق هسته‌ای با ایران به حرکت درآورد که آخرین اقدام در این زمینه، اعلام رابرت مالی در مورد قصدش برای سفر به عربستان، قطر و امارات است. مالی در اظهاراتی در تاریخ ۱۳ اکتوبر اعلام کرد که ایالات متحده در این سفر مساله ایران را با هم پیمانان منطقه‌ای خود، عربستان، امارات و قطر مورد مناقشه قرار می‌دهد. وی خاطر نشان کرد: همچنان معتقدیم که بهترین نتیجه، بازگشت به توافق هسته‌ای است، اما این احتمال واقعی وجود دارد که تهران به توافق بازنگردد، از این رو باید گزینه‌های خود برای کنترل برنامه‌های هسته‌ای ایران را مورد بررسی قرار دهیم.

در این میان، دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی نگران هر گونه نزدیکی بین تهران و واشنگتن در مرحله آینده هستند. همانطور که وزیر خارجه عربستان فیصل بن فرحان در واشنگتن گفت که با همتای آمریکایی خود دیدار کرده و دو طرف دیدگاههایشان در مورد برنامه‌های هسته‌ای ایران و مذاکرات بین المللی در این باره را مورد بررسی قرار داده اند.

در ۱۳ اکتبر جاری، وزیر خارجه قطر، شیخ محمد عبدالرحمن آل ثانی، تاکید کرد که بازگشت به توافق هسته‌ای به نفع همه است و ما از این مساله حمایت می‌کنیم. همانطور که وی در سپتامبر گذشته در گفتگو با شبکه سی ان ان اظهار امیدواری کرده بود که واشنگتن در نزدیکترین زمان ممکن به توافق هسته‌ای بازگردد، توافق هسته‌ای بسیار مهم است و ما ایران را برای بازگشت دوباره به گفتگو‌ها تشویق می‌کنیم، همانطور که از دیگر دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس هم می‌خواهیم وارد مذاکره با ایران شوند.

نگرانی‌های جدی

اسلام المنسی، پژوهشگر مسائل ایران بر نگرانی‌های جدی دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس از باز گذاشتن دست ایران در منطقه براساس آنچه در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد، تاکید نموده و گفت: این نگرانی‌ها از امکان بازگشت ایران به توافق هسته‌ی بدون اعمال محدودیت در برنامه‌های موشکی اش باز می‌گردد.

وی در گفتگو با الخلیج آنلاین تصریح کرد: چه دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس در این مذاکرات حاضر باشند و چه نباشند، نگرانی‌های آن‌ها پابرجاست. این نگرانی‌ها در خطر هسته‌ای و موشکی ایران خلاصه می‌شود و معتقدند اگر این دو مورد در توافق جدید با ایران لحاظ شود، دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس از این توافق بسیار خوشحال می‌شوند.

وی، اما ضمن تاکید بر خطرناک بودن نادیده گرفتن این مساله می‌گوید: اگر اشتباهاتی که در توافق سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد تکرار شود، دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس ضرر می‌کنند، چرا که ایران در نزدیکی تبدیل شدن به یک قدرت هسته‌ای بزرگ قرار دارد که علاوه بر این قدرت، موشک‌های آن نیز امنیت منطقه و جهان را تهدید می‌کند.

به عقیده المنسی، گزینه دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس در مساله هسته‌ای ایران، مشارکت در هر نوع مذاکره‌ای در آینده است و اینکه واشنگتن تلاش کند دولت‌های مذکور نیز در توافق حضور داشته باشند، چرا که معتقدند عربستان و امارات از توافق سال ۲۰۱۵ زیان دیدند.

خواسته‌های سابق

در اواسط ژوئن گذشته، وزرای خارجه دولت‌های شورای همکاری‌های خلیج فارس، بر ضرورت حضور در مذاکرات هسته‌ای وی تاکید کرده و گفتند این مذاکرات هسته‌ای باید شامل برنامه‌های موشکی ایران هم بشود. این دولت‌ها در بیانیه مشترکی خواستار پایبندی ایران به اصول هم جواری و احترام به حق حاکمیت خود شده و خاطر نشان کردند این گفتگو‌های وین باید شامل فعالیت‌های موشکی ایران هم بشود و لازم است تلاش‌های بین المللی در راستای تضمین عدم دست یابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد.

دولت‌های عضو شورای همکاری‌های خلیج فارس از ایران خواستند میزان غنی سازی اورانیوم خود را کاهش بدهد تا صلح آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای اش ثابت شده و در ادامه وارد مذاکرات جدی در این باره شود.

در مقابل، ایران بار‌ها عربستان را متهم به استفاده از ظرفیت‌های خود برای از بین بردن توافق هسته‌ای کرده است. این در حالی است که ایران و دولت‌هایی که هنوز در توافق هسته‌ای حاضرند، تا کنون با مشارکت آمریکا ۶ دور گفتگو را برای احیای توافق انجام داده اند، بدون اینکه زمان دور بعدی مشخص باشد.