اندیشکده‌های سیاست گذاری نباید فقط تحقیق کنند

اقتصاد ۲۴ - عبدالله اواد در نشستی برخط از سلسله نشست‌های هشتمین نشست تبادل علم و فناوری (STEP) با حضور علی ملکی، رئیس پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه صنعتی شریف عصر امروز (سه‌شنبه، ۲۷ مهر) به یافته‌های پژوهشی در زمینه سیاست‌گذاری در زمینه پناهندگان در کشور‌های مختلف به ویژه جهان عرب پرداخت و گفت: ما در این پژوهش در مورد بحران مهاجران در خاورمیانه از سوریه، لبنان و فلسطین به ریشه‌ها بر اساس تاریخ، ادبیات و جامعه‌شناسی کشور‌های مختلف به خصوص کشور‌های عربی پرداختیم.
وی افزود: در این پژوهش متوجه شدیم بعد از پایان جنگ دوم جهانی و اوج گرفتن بحران مهاجران تعداد آژانس‌های حامی پناهندگان افزایش یافت، ولی رویکرد این آژانس‌ها طوری نبود که حق آن‌ها را برای بازگشت به کشورشان به رسمیت بشناسد.

بنیانگذار موسسه تفکر انتقادی اظهار داشت: این آژانس‌ها همچنین نیاز‌های جسمی پناهندگان را تا حدی رفع می‌کردند، ولی نیاز‌های روحی آنان بی پاسخ می‌ماند. حتی معادل‌هایی که در زبان‌های لاتین برای پناهنده استفاده می‌شود با این کلمه در عربی خیلی فرق و بارمعنایی متفاوتی دارد.

غلبه فرهنگ غربی بر جهان بعد از جنگ دوم جهانی

به گفته اواد دلیل این امر غلبه فرهنگ غربی بر فرهنگ جهان بعد از جنگ دوم جهانی بود و باید بار دیگر به اصول تاریخی، ادبی و فرهنگی خود برگردیم و بر این اساس برای مشکلات و مشکل پناهجویان برنامهریزی و سیاست‌گذاری کنیم.

وی با تاکید بر ضرورت دیکته نکردن سیاست‌ها و تصویر اندیشکده‌ها به دولت‌ها بیان کرد: باید اصول و یافته‌های تحقیق را نشان دهیم، ولی تعمیم دادن سیاست‌ها همیشه خطر‌هایی وجود دارد.

عبدالله اواد با تاکید بر شناخت محدودیت‌ها در تبدیل یافته‌های تحقیقات به سیاست‌ها گفت: سیاست‌گذاران و اندیشکده‌ها نباید فقط در زمینه‌های مختلف تحقیق کنند بلکه باید با رایزنی و گفتگو یافته‌های خود را به گوش دولت‌ها برسانند تا تبدیل به سیاست‌های اجرایی شود.

وی با تاکید بر توجه به ادبیات و گفتمان تحقیقات یادآور شد: باید به روش‌هایی برسیم که تحقیقات مان را با ادبیات درست و بهتری در اختیار دولت‌ها قرار دهیم و نقش محققان رسیدن به این ادبیات و زبان مشترک و بهتر است.

بنیانگذار موسسه تفکر انتقادی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه مفاهیم و یافته‌ها را چطور می‌توان به طرح‌های عملی تبدیل کرد گفت: دو حوزه برای سیاست‌گذاری قائل هستم؛ یکی حوزه‌هایی که در کوتاه‌مدت می‌توان با سیاست‌ها تغییر ایجاد کرد مانند فرهنگ، آموزش، مدیریت اداری و مدیریت موضوع پناهندگان یا یکی حوزه‌های اقتصادی مانند تورم، مالیات و ... که شاید رسیدن به سیاست‌های اجرایی و عملی در آن‌ها نیازمند تحقیقات فراوان دارد و نسل‌ها طول می‌کشد تا بتوان تغییرات را اجرایی کرد.

همکاری‌های جنوب‌جنوب را جدی بگیریم

وی در توصیه‌ای به دانشمندان حوزه علوم اجتماعی گفت: باید همکاری‌های جنوب‌جنوب و حتی همکاری با بعضی نهاد‌ها و دانشگاه‌های غربی را جدی بگیریم. فرصت‌های زیادی برای همکاری هست که نتایج این همکاری‌ها به تغییر وضعیت در حوزه سیاست‌گذاری کشور‌ها می‌انجامد.

تاکنون هفت دوره از نشست استپ؛ شامل اولین دوره در سال ۹۴ در تهران، دومین دوره سال ۱۳۹۵ در دانشگاه یو پی ام مالزی با حضور ۳۱ دانشمند از ۱۱ کشور و ۲۵۰ پژوهشگر، سومین دوره در سال ۱۳۹۶ در تهران با حضور ۹۰ دانشمند از ۲۵ کشور در دانشگاه‌های مختلف تهران، اصفهان و مشهد، چهارمین دوره در دانشگاه سلطان قابوس عمان در حوزه‌های آب، انرژی و سلامت، چالش‌ها و راه حل‌های مناسب، پنجمین دوره درمرکز بین‌المللی تحقیقات علوم زیستی و شیمی (ICCBS) دانشگاه کراچی پاکستان با حضور بیش از ۶۴ دانشمند برجسته و دانشمند جوان و یکی از برگزیدگان جایزه مصطفی، ششمین دوره نشست استپ در حوزه‌های سلامت و همبست آب و انرژی و همچنین سطوح کارکردی؛ ارتباطات علم، بانوان و علم و فناوری، تامین مالی علم و فناوری و با حضور ۸۵ دانشمند و فعال حوزه علم و فناوری و هفتمین دوره نشست استپ به صورت مجازی و در دو روز ۲۹ اردیبهشت و ۸ خرداد ۱۳۹۹ با همکاری آژانس علوم، فناوری و تحقیقات سنگاپور (ASTAR)، به منظور فراهم‌کردن بستر‌هایی برای تولید علم و اشاعه آن برگزار شده است. هشتمین نشست استپ همزمان با چهارمین دوره اعطای جایزه مصطفی از ۲۶ تا ۲۸ مهر در تهران و با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی مختلف و با شعار راه علم هرگز بسته نیست، برگزار می‌شود.

امسال جهان اسلام شاهد برگزاری چهارمین آیین اعطای جایزه مصطفی است. جایزه مصطفی تاکنون سه دوره در سال‌های ۹۴، ۹۶ و ۹۸ برگزار شده و شاهد حضور صد‌ها دانشمند برجسته از کشور‌های مختلف جهان در آیین اعطای خود بوده است.

پروفسور کامران وفا، استاد فیزیک دانشگاه هاروارد، نظریه‌پرداز نظریه ریسمان و صاحب کرسی هلیس و پروفسور زاهد حسن استاد فیزیک نظری دانشگاه پرینستون همچنین کاشف نیمه‌فلز‌های فرمیون ویل برگزیده جایزه مصطفی ۲۰۲۱ هستند.

همچنین پروفسور محمد الصائغ پزشک و استاد دانشگاه آمریکایی بیروت و پژوهشگر حوزه پیوند، پروفسور اقبال چودری زیست‌شیمی‌دان پژوهشگاه بین‌المللی علوم شیمیایی و زیستی دانشگاه کراچی و یحیی تیعلاتی استاد فیزیک نظری دانشگاه الخامس شهر رباط مراکش برگزیده مقیم کشور‌های اسلامی جایزه مصطفی ۲۰۲۱ شدند.

این جایزه هر دو سال یک‌بار به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می‌شود و با شناسایی، معرفی و تقدیر شایسته از برترین‌های علم و فناوری در جهان اسلام، علم‌آموزی و پژوهش را در جوامع اسلامی ترویج و تشویق می‌کند.

منبع: روابط عمومی پارک فناوری پردیس