زندگی دیپلمات‌های خارجی در کره شمالی چگونه می‌گذرد؟

اقتصاد ۲۴- اسناد داخلی سازمان ملل نشان دهنده که دیپلمات‌های خارجی در کره‌شمالی با طیف وسیعی از مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند، از خرید اقلام ضروری و مواد غذایی گرفته تا تهیه خودرو و سفر داخلی در این کشور. این محدودیت‌ها دلایل متعددی دارد که عمده آن به تحریم‌های غرب علیه این کشور و همچنین سیاست‌های دولت پیونگ یانگ مرتبط است.

فارین پالسی در گزارش خود به دو طیف دیپلمات خارجی در پیونگ یانگ اشاره کرده و گفته یک گروه نظیر روسیه و چین، مشکلات را ناشی از تحریم‌های غرب می‌دانند و گروه مقابل یعنی آمریکا و متحدانش، مشکل را از جانب دولت کره. در این میان رابطه سفیر ایران در پیونگ یانگ با دولت مرکزی جالب توجه است.
سپتامبر سال ۲۰۱۱ والری سوخینین سفیر وقت روسیه در کره شمالی در گردهمایی نمایندگان شورای امنیت سازمان ملل داستان‌هایی از چالش‌های زندگی دیپلمات‌ها در پیونگ یانگ در دوره تحریم‌ها تعریف کرد.

بیشتر بخوانید: درگذشت دیکتاتور سابق کره جنوبی در ۹۰ سالگی؛ قصاب گوانگجو که بود و چه کرد؟

او اعتراض کرد که سفارت روسیه مجبور است برای تامین هزینه‌های خود و پرداخت حقوق کارکنانش، کیسه‌های پول نقد را از مسکو به پکن و از آنجا به پیونگ یانگ حمل کند، چون بانک‌های غربی حاضر به انجام تراکنش بانکی با این کشور نیستند. از این گذشته خودروسازان ژاپنی نظیر تویوتا و میتسوبیشی هم حاضر به ارائه قطعات یا خدمات پس از فروش به ناوگان حمل و نقل سفارت در کره شمالی نیستند و شرکت‌هایی مانند فولکس واگن هم درخواست خرید جیپ برای استفاده کنسول روسیه در جاده‌های آسفالت نشده کره شمالی را رد کرده است.
سوخینین در این نشست اعتراض کرد و گفت علی رغم درخواست دو سفیر آلمان و روسیه، آن‌ها موفق نشدند که خودروی اول سفارت را از مرسدس بنز خریداری کنند. در نهایت هم خودرو‌های سفارت توسط سفارت روسیه در چین خریداری و از آنجا به پیونگ یانگ منتقل شده. این فرآیند هم بیش از دو سال طول کشیده.

فارین پالسی با اشاره به این داستان، مشکلات دیپلمات‌ها را بخشی از پیامد‌های ناخواسته مجازات دولتی خوانده که سزاوار مجازات است، اما همزمان غیرنظامیان و دیپلمات‌های خارجی را هم در آتش خود می‌سوزاند.

ظاهرا، اما مشکلات دیپلمات‌های غربی نظیر سفرای کشور‌های بریتانیا و آلمان در کره‌شمالی کمتر بوده. به گفته اروپایی‌ها، هر مشکلی که برای دیپلمات‌های غربی در این کشور حادث می‌شده در واقع تقصیر کره‌شمالی بوده که ثروت این کشور را خرج برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک خود و همچنین فراهم کردن زندگی لوکس برای طبقه حاکم کرده است و آن‌ها از جانب تحریم دچار مشکل نبودند.

بیشتر بخوانید: سازمان جاسوسی کره جنوبی: کاهش وزن شدید رهبر کره شمالی از بیماری نیست

فارین پالسی در این گزارش به یک داستان از قول کارن ولستنهولم سفیر وقت بریتانیا در کره‌شمالی اشاره کرده و گفته زمانی که چند ماه بعد از سخنرانی سوخینین در شورای امنیت سازمان ملل، وستنهولم به نیویورک سفر کرده ادعای مقام روس را به چالش کشیده. او گفته وارد کردن خودرو از تایلند به کره شمالی فقط چند ساعت و چند تماس تلفنی طول می‌کشیده.

با این حال وستنهولم هم از وضعیت بد تامین آب و برق و اتکای مجتمع‌های مسکونی سفارت بریتانیا، آلمان و سوئد به ژنراتور‌ها شکایت کرده است. او گفته ژنراتور ساختمان سفارت مغولستان و کوبا در کره شمالی به خوبی ژنراتور‌های آن‌ها کار نمی‌کند و به کلی خراب شده‌اند.
همه این اطلاعات از خلال هزاران صفحه سند محرمانه هیات کارشناسی سازمان ملل در کره‌شمالی به دست آمده. در این اسناد به برنامه سفرها، مصاحبه با دیپلمات‌ها، کارشناسان و سرویس‌های کمکی خارجی اشاره شده است.
این اسناد نشان می‌دهند چطور بین روسیه و چین از یک سو و آمریکا و متحدان غربی‌اش از سوی دیگر برای شکل دادن به روایت‌های بین‌المللی در خصوص مزایا و مشکلات تحریم اختلاف و چالش وجود دارد. این اسناد زندگی حدود ۳۰۰ دیپلمات خارجی مستقر در کره شمالی از جمله بیش از ۱۰۰ نفر از اعضای سفارت روسیه را هم به تصویر کشیده است.

بر اساس این اسناد می‌توانیم ادعا کنیم دیپلمات‌های خارجی در کره شمالی برای جمع آوری حتی ابتدایی‌ترین اطلاعات درباره فعالیت‌های سیاسی و هسته‌ای این کشور با موانع فوق العاده‌ای مواجه‌اند؛ از جمله اینکه تعامل اجتماعی با اکثر دیپلمات‌ها و مقامات کره‌شمالی بسیار سخت است و محدودیت‌های سخت گیرانه‌ای برای سفر به سراسر این کشور نیز اعمال می‌شود. حتی سفر‌های عادی برای پروژه‌های کمک‌های بشردوستانه هم مستلزم حضور اسکورت‌های دولت کره شمالی است و همین مساله مانع از شکل‌گیری گفتگوی بدون واسطه امدادگران با افراد محلی می‌شود.

کره شمالی از سال ۲۰۰۶ میلادی تحت تحریم‌های سازمان ملل است. تحریم‌های اولیه فقط برای جلوگیری از تجارت موشک‌های بالستیک و فناوری هسته‌ای بود، اما در طول سال‌های گذشته این تحریم‌ها به تجارت سوخت و زغال سنگ هم تسری پیدا کرده و واردات کالا‌های لوکس به کره‌شمالی در همین فاصله ممنوع شده.

همه‌گیری کرونا هم زندگی دیپلمات‌ها در کره‌شمالی را تحت تاثیر قرار داده. اکثر هیات‌های خارجی در سفارت خانه‌های خود محبوس شده‌اند و تصمیم به ترک کره شمالی گرفته‌اند؛ اما مرز‌ها بسته شده و به همین خاطر کار برای آن‌ها پیچیده‌تر شده است.

بیشتر بخوانید: گزارش سئول از قحطی در کره شمالی

فوریه امسال، دیپلمات‌های روس مجبور شدند یک سفر سخت ۳۴ ساعته را با قطار و اتوبوس تا مرز تحمل کنند و از آنجا با واگن دستی (واگنی که به وسیله یک اهرم که با دست هدایت می‌شود حرکت می‌کند) به سفرشان ادامه دهند.
اما مصیبت‌های بروکراتیکی که دیپلمات‌های خارجی در کره شمالی متحمل می‌شوند بسیار سخت‌تر است. در اسناد سازمان ملل نامه‌ای از نمایندگی برزیل در سازمان ملل به کارشناسان تحریم این نهاد وجود دارد. در این نامه آمده سفارت برزیل در کره شمالی قادر به تراکنش بانکی بین شعبه میامی بانک برازیل با بانک کره شمالی نیست و همه تراکنش‌ها باید از طریق یک بانک چینی در پکن انجام شود. علاوه بر این بانک میانجی هم از ما خواسته همه تراکنش‌ها مخفی بماند.

دولت سوریه هم شکایت کرده و گفته سفارتش در پیونگ یانگ با خرید تجهیزات اولیه اداری از جمله کامپیوتر، دستگاه فتوکپی و اقلامی از این دست هم مشکل دارد. خرید خوردو و قطعات هم در بازار داخلی به سختی امکان پذیر است.
نمایندگی سوریه در سازمان ملل گفته حتی مواد غذایی هم در بازار کره شمالی وجود ندارد و موادی هم که هست برای خارجی‌ها جالب نیست. از سوی دیگر تحریم‌ها رفت و آمد دیپلمات‌ها را هم مشکل کرده؛ خطوط هوایی بین‌المللی هیچ دفتر یا خدمات پروازی در این کشور ندارند و هیچ آژانس مسافرتی در کره شمالی نیست و تنها یک شرکت هواپیمایی وجود دارد.

سوریه گفته یافتن کالا‌های لوکس از جمله اقلام مصرفی، لوازم صروری منزل یا لوازم الکترونیکی هم در پیونگ یانگ غیر ممکن است؛ مواردی هم که وجود دارند بسیار گرانتر از حد معمولند.

این‌ها همه مجموعه از چالش‌ها برای زندگی در کشور‌های است که به شدت تحت کنترل دولت هستند و همه جنبه‌های زندگی انسان‌ها از سوی دولت‌ها هدایت می‌شود. تحریم‌های سازمان ملل و آمریکا و اروپا علیه کره شمالی هم طیف وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی را، البته نه برای همه در این کشور مختل کرده است.

هیات‌های غربی مستقر در پیونگ یانگ از جمله سفارت‌خانه‌های بریتانیا، آلمان و ایتالیا اهمیت تحریم‌ها بر فعالیت‌های دیپلماتیک‌شان را کمرنگ‌تر جلوه داده‌اند و بیشتر بر سختی زندگی ناشی از اقدامات دولت تاکید می‌کنند.
سفیر وقت آلمان در کره شمالی جرارد تیدمن در دسامبر ۲۰۱۱ در نشست گردهمایی کارشناسان تحریم در سازمان ملل حضور داشته و تصویری از زندگی یک دیپلمات غربی در کره شمالی را تفسیر کرده است. او گفته ممنوعیت خرید کالا‌های لوکس عملا برای طبقه نخبگان کره شمالی تاثیر نداشته.

بیشتر بخوانید: آمریکا از کره شمالی خواست با پایان دادن به رزمایش‌های موشکی به میز مذاکره بازگردد

هرچند او تصریح کرده که دیپلمات‌های غربی دسترسی چندانی به مقامات کره شمالی که از معاشرت با اکثر خارجی‌ها منع شده‌اند ندارند گفته او فقط قادر بوده با مدیر امور اروپای وزارت خارجه کره شمالی در دوره سفارتش دیدار داشته باشد.
از سوی دیگر سفر به حومه شهر و نظارت بر پروژه‌های کمک‌های بشر دوستانه هم با اسکورت دولتی انجام می‌شده. درخواست بازدید از تاسیسات هسته‌ای کره شمالی به طور معمول رد می‌شده و بر اساس گزارش‌ها، آن‌ها بدون مجوز و اسکورت حق رانندگی تا مرز چین را هم نداشتند.

زندگی در پیونگ یانگ البته فرصتی برای مشاهده روابط کره شمالی با سایر کشور‌های تحریم شده از جمله ایران را فراهم می‌کرده.
تیدمن گفته سفیر ایران در پیونگ یانگ برخلاف سایر سفرا بسیار فعال بوده و در سفر آخرش به این کشور شاهد بوده که چند ایرانی در فرودگاه حضور داشتند.
تیدمن گفته سفیر ایران در کره شمالی در یک دیدار رسمی بدون اینکه او حتی سوالی کرده باشد به او اطمینان داده که رابطه ایران و کره شمالی فقط در مسائل قتصادی و فرهنگی است و ربطی به موضوعات هسته‌ای ندارد.

رویداد ۲۴