بالکان، حوزه جدید آشوب روسیه و ترکیه

اقتصاد ۲۴-در راستای سلسله جنگ‌هایی که در سراسر جهان علیه مسلمانان در جریان است، بوسنی و هرزگوین در بالکان اخیراً به عنوان کاندیدای جنگ جدید علیه مردم مسلمان این کشور ظاهر شده است. به این ترتیب که صرب‌ها با حمایت و نظارت روسیه از نظر نظامی آماده می‌شوند. به نظر می‌رسد روسیه به سمت شعله ور کردن دوباره بالکان در راستای اهداف راهبردی خود از جمله سرگرم کردن ترکیه و درگیر کردنش در درگیری جدیدی در بالکان پیش می‌رود.

بوسنی و هرزگوین بخشی از یوگوسلاوی بود که تجزیه شد و تعدادی کشور روی ویرانه‌های آن ساخته شد: صربستان، مونته‌نگرو، مقدونیه، کرواسی، اسلوونی و دو کشور مسلمان کوزوو و بوسنی و هرزگوین. (بوسنی و هرزگوین چهار میلیون جمعیت دارد که ۶۰ درصد آن مسلمان، ۲۵ درصد صرب و ۱۵ درصد کروات هستند).

بیشتر بخوانید: کمک بلاعوض ۹ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا به کشور‌های بالکان غربی

بوسنی و هرزگوین در حقیقت کشوری مستقل نیست و تحت قیمومیت قرار دارد. قدرت‌های بزرگ نماینده عالی رتبه این کشور را تعیین می‌کنند و مقر او در سارایو قرار دارد. او قدرت نظامی اروپایی دارد که در اعمال قدرت به وی کمک می‌کند. این نیروی نظامی متشکل از شش هزار سرباز است. قیمومیت بر بوسنی و هرزگوین به موجب موافقت‌نامه دیتون اعمال شده است.

گفته می‌شود در زمان دولت اموی اسلام (به وسیله تجار و مبلغان) به سرزمین‌های بالکان رسید. اما گسترش آن زمانی بود که بوسنیایی‌ها گروهی به اسلام گرویدند. این امر یک قرن قبل از رسیدن عثمانی‌ها بوده است. البته مطمئنا رسیدن جمعیت زیادی از مسلمانان به بالکان در زمان فتح عثمانی بوده است. بوسنیایی‌ها خدمات زیادی به عثمانی‌ها کردند و باعث گسترش اسلام در سراسر اروپا شدند. این گونه منطقه بالکان تحت حکومت عثمانی‌ها قرار گرفت و نزدیک پنج قرن ملت‌های این منطقه (مسلمان و غیرمسلمان) در کنار یکدیگر زیر سایه حکومت آن‌ها زندگی کردند. اما ضعف دولت عثمانی قدرت‌های اروپایی را به جنگ با عثمانی‌ها تشویق کرد. به این ترتیب معاهده برلین در سال ۱۸۷۸ عثمانی‌ها را مجبور کرد استقلال صربستان، یونان، بلغارستان و مونته‌نگرو را به رسمیت بشناسند.

بیشتر بخوانید: اردوغان هرگز تا این اندازه دردسر نداشته است

این معاهده آغاز کاهش حضور مسلمانان در اروپا تا به امروز بوده است. در سال ۱۹۱۲ جنگ نخست بالکان ضربه سختی به دولت عثمانی وارد کرد و در پی آن جنگ جهانی اول شروع شد. بر همین اساس اهمیت و خطر هر گونه درگیری جدیدی در بالکان بروز پیدا می‌کند؛ زیرا مشخص شده است ملتهب کردن این منطقه از طریق تهدید حضور باقی مانده مسلمانان در آن مطمئنا توجه ترکیه را به خود جلب می‌کند. ترکیه نیز وارد خط بحران شد و وزن خود را در تلاش برای کنترل و خاموش کردن فتیله آن به کار گرفت. به این ترتیب که روش جلب رضایت صرب‌ها نوک پیکان هر گونه درگیری در آینده را به کار گرفت و از رهبران آن‌ها برای سفر به آنکارا دعوت کرد. ترکیه همچنین انگشت اتهام خود را به سمت طرف‌هایی گرفت که آن‌ها را «محور‌های شرارت و محافلی که از آشوب و هرج و مرج تغذیه می‌کنند» توصیف کرد و گفت در ورای این بحران جدید قرار دارند. به نظر می‌رسد اشاره غیر مستقیم ترکیه به روسیه است.

آنچه اوضاع را برای ترکیه پیچیده‌تر کرده است بسیج نظامی اخیر آمریکا در یونان (نزدیک استانبول) است. این‌ها فشار‌های بین المللی بی سابقه بر آنکارا از شرق و غرب است. آیا ترکیه این بار جان سالم به در خواهد برد؟

القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی