کمبود نیروی انسانی و بحران تعطیلی پایگاه‌های اورژانس

جامعه ۲۴- در روز‌های گذشته سرپرست اورژانس تهران از کمبود نیرو و تعطیلی برخی از پایگاه‌های اورژانس خبر داد. به گفته وی در حال حاضر در ۲۲۴ پایگاه اورژانس هزار و ۷۸۰ نیرو فعالیت می‌کنند، یعنی هر پایگاه حدودا دو نفر تکنسین اورژانس کم دارد که با این شرایط در حال حاضر اورژانس تهران حدود ۵۰۰ نیرو کم دارد و فقط سعی می‌شود که پایگاه‌ها را سرپا نگه داشت. طبق برنامه قانون ششم توسعه، به ازای هر ۲۰ هزار نفر جمعیت باید یک پایگاه وجود داشته باشد.

صالح طبری در این رابطه گفت: اگر جمعیت تهران را ۹ و نیم میلیون نفر در نظر بگیریم نزدیک به ۴۷۵ پایگاه نیاز داریم که از برنامه ششم توسعه حدود ۲۵۰ پایگاه عقب‌تر هستیم. اگر تهران را با جمعیت شناور آن که حدود ۱۱ و نیم میلیون نفر است در نظر بگیریم تقریبا ۳۳۰ پایگاه اورژانس کم داریم.

گفته‌های طبری در حالی است که بر اساس قانون بهره‌وری مصوب مجلس، هر پایگاه اورژانس نیاز به ۱۳ نیروی عملیاتی دارد در حالی که پایگاه‌های سطح تهران کمتر از ۹ نفر نیرو دارند. این موضوع نه تنها در تهران که در سطح کشور نیز وجود دارد. چنانچه جعفر میعادفر، نیروی انسانی و امکانات از جمله آمبولانس را از مهمترین چالش‌های پیش‌روی اورژانس دانست و گفت:کمبود نیروی انسانی مهمترین مشکل اورژانس است و از آن رنج می‌بریم. به همین دلیل متاسفانه نتوانستیم قانون ارتقای بهره‌وری کارکنان را که مصوب مجلس شورای اسلامی است، اجرا کنیم.

کمبود در اورژانس و تهدید علیه سلامت

آرزو دهقانی، دکترای سلامت و بلایا در مورد تهدید کمبود نیروی انسانی در اورژانس و به تبع آن  تعطیلی پایگاه‌های اورژانس، اظهار کرد: تعطیلی پایگاه‌ها به دلیل کمبود نیروی انسانی، تهدید قابل توجهی برای ارائه خدمات پزشکی خواهد بود. علاوه بر افزایش سرعت رسیدن بر صحنه حادثه یا بالین بیمار، کاهش کیفیت خدمات، منجر به افزایش بار کاری برای سایر کارکنان خواهد بود که فرسودگی شغلی و خستگی را در پی خواهد داشت.

وی با اشاره به نقش اورژانس پیش بیمارستانی در حوادث و بلایا و فوریت‌ها، گفت: در سال ۲۰۲۰، حداقل ۳۸۹ بلایای طبیعی در پایگاه داده‌ای ثبت حوادث گزارش شده که منجر به کشته شدن ۱۵ هزار و ۸۰ نفر شد. ۹۸.۴ میلیون نفر دیگر را نیز تحت تاثیر قرار داد و نزدیک به ۱۷۱.۳ میلیارد دلار آمریکا هم خسارت اقتصادی به بار آورد. خسارات و آسیب‌های ناشی از انواع بلایا در کشور‌های با درآمد پایین و متوسط همواره بیشتر بوده است. آسیا با رخداد بیش از ۴۰ درصد از بلایای طبیعی، پرحادثه‌ترین قاره بوده و ۴۵ درصد از کل مرگ‌ومیر‌ها و ۷۴ درصد از مردم تحت تاثیر بلایا را نیز به خود اختصاص داده است.

بیشتر بخوانید: آمار فوتی های تصادفات جاده ای اعلام شد

دهقانی افزود: ایران یکی از کشور‌های با درآمد متوسط از جمله کشور‌های با رخداد بالای حوادث و بلایا با مصدومین انبوه در دنیا محسوب می‌شود. بر اساس مطالعات در بیش از ۹۰ درصد شهر‌ها و مناطق ایران، امکان بروز زلزله وجود دارد و در طی ۹۷ سال اخیر حدود ۴۰ زلزله با بزرگای بیش از ۵ ریشتر در کشور ثبت‌ شده است. بر اساس اعلام سازمان مدیریت بحران کشور در سال ۱۳۹۸، حدود ۵ هزار و ۲۷۰ حادثه طبیعی در کشور به وقوع پیوسته و همچنین طبق آمار سازمان پزشکی قانونی در سال گذشته، ۱۷ هزار و ۱۸۳ نفر براثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست‌داده و ۳۶۷ هزار و ۴۲۸ نفر نفر نیز مصدوم شده‌اند.

وی افزود: ایران در سال‌های اخیر با حوادث مهمی از جمله ریزش ساختمان پلاسکو با ۱۶ کشته در سال ۱۳۹۵، برخورد قطار در محور سمنان-دامغان در سال ۱۳۹۵ با ۴۷ کشته و ۱۰۳ مصدوم، ریزش معدن زمستان یورت آزادشهر در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۶ با ۴۳ کشته با میانگین سنی ۳۸ سال، حملات تروریستی به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر امام در خرداد ماه ۹۶ با ۱۳ شهید و ۵۲ مصدوم، سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین در دی‌ ماه ۹۸ با ۱۷۶ نفر کشته و در نهایت اپیدمی ناشی از ویروس کرونا از اسفندماه ۹۸ تاکنون ۶ میلیون و ۱۲۹ هزار و ۱۹۹ نفر مبتلا و ۱۳۰ هزار و ۶۶ نفر فوتی مواجه بوده است.

این دکترای سلامت و بلایا با اینکه تاثیرات حوادث و بلایا در بسیارى از مواقع منجر به ایجاد وضعیت‌های پیچیده و فاجعه می‌شود، گفت: جدا از بزرگی و شدت حوادث، بخشی از تاثیرات این حوادث به دلیل نوع سازمان‌دهی، مدیریت و عملکرد جوامع است. واکنش به بلایا به اشکال مختلفی صورت می‌گیرد. به عنوان مثال با فناوری فعلی، هواشناسان الگو‌های آب و هوایی را که منجر به گردباد‌ها و دیگر طوفان‌های شدید می‌شود، بررسی کرده و هشدار‌های لازم را از روز‌های قبل اعلام می‌دارند، اما بلایای دیگر مانند آن‌هایی که ساخته دست بشر بوده، به ندرت قابل پیش‌بینی هستند و می‌توانند منجر به افزایش قابل توجه مرگ و میر شوند.

نقش اورژانس در کاهش تأثیر حوادث و بلایا

دهقانی ادامه داد: صرف نظر از موقعیت یا منشأ بلایا، یک گروه واکنش دهنده آماده و فعال می‌تواند به طور قابل توجهی بر نتیجه هر رویداد و فاجعه تأثیر بگذارد که یکی از مهمترین این گروه‌ها کارکنان فوریت‌های پزشکی در هر کشوری هستند.

وی تأکید کرد: داشتن یک سیستم اورژانس پیش بیمارستانی آماده و آموزش دیده جهت پاسخ به بلایا می‌تواند عوارض و مرگ و میر مرتبط با این رویداد‌ها را کاهش دهد. از لحظه‌ای که یک رویداد رخ می‌دهد، یک تماس اضطراری برقرار می‌شود و پرسنل اورژانس فعال شده و پاسخ می‌دهند.

این دکترای سلامت و بلایا بیان کرد: تکنسین‌های اورژانس حاضر در صحنه، شدت و حادثه را تعیین کرده و اغلب باید تصمیمات مهمی برای حفظ حیات و زندگی دیگران بگیرند. این در حالیست که به دلیل شدت و وسعت حوادث و بلایا منابع سلامت به سرعت در حال کاهش هستند.

دهقانی تصریح کرد: در اساسنامه اورژانس کشور، اولین شرح وظیفه این سازمان ارایه خدمات اورژانس پیش بیمارستانی، در سوانح عمدی و غیرعمدی، حوادث غیرمترقبه و فوریت‌های پزشکی و همچنین در هنگام بروز بیماری‌های نوپدید و جدید و بلایای طبیعی و انسان ساخت به آحاد مردم با هر ملیت و تابعیت است. ماموریت کارکنان اورژانس پیش بیمارستانی در یک بحران، ارائه مراقبت‌های پیش از بیمارستانی مسئولانه به قربانیان ناگوار فاجعه، به حداکثر رساندن مراقبت و تزریق آرامش به بازماندگان، مصدومان و آسیب دیدگان است. علاوه بر این، اورژانس پیش بیمارستانی به ایجاد حس نظم در یک موقعیت بسیار آشفته کمک می‌کند.

وی بیان کرد: ارزیابی و مدیریت صحنه حادثه، ارائه مراقبت‌های حیاتی به مصدومان، انتقال بیماران و مجروحان در حداقل زمان ممکن به بیمارستان، آموزش عمومی به افراد جامعه در فاز کاهش خطر و آمادگی چرخه مدیریت بحران از دیگر وظایف اورژانس پیش بیمارستانی است. تمامی این اقدامات به حضور و فعالیت تمام قد تکنسین‌های اورژانس پیش بیمارستانی آموزش دیده و توانمند نیازمند است.

استاندارد حوادث

این دکترای سلامت و بلایا در ادامه به استاندارد‌های اورژانس بر اساس شاخص‌های اعتباربخشی اورژانس پیش بیمارستانی، پرداخت و گفت: در شهر‌ها به ازای هر ۵۰ هزار نفر یک پایگاه با دو آمبولانس و در جاده‌ها به ازای هر ۴۰ کیلومتر یک پایگاه با یک آمبولانس باید مستقر شود. همچنین باید تعداد نیروی انسانی استاندارد هر پایگاه ۹.۲۵ نفر باشد که شاخص‌های اصلی این سیستم حیاتی را به میزان ایده‌آل خود که رسیدن به محل حادثه در کلانشهر‌ها به کمتر از ۱۰ دقیقه، در شهر‌های کمتر از ۸ دقیقه و در جاده‌ها کمتر از ۱۴ دقیقه است، برساند.

دهقانی یادآور شد: بر همین اساس هرگونه کمبود نیرو، تجهیزات یا تعطیلی پایگاه‌ها می‌تواند تأثیر بسیار منفی در نتایج حوادث و ... بگذارد.