اقتصاد ۲۴- قاعدگیهای دردناک به دو دسته تقسیم میشوند، دردهای اولیه و دردهای ثانویه. " این گوشهای از صحبتهای " «لیدا شمسایی» کارشناس مامایی و متخصص طب سنتی است که در خصوص باید و نبایدهای طب سنتی در دوران قاعدگی با خبرنگار سلامت نیوز گفتگو کرده است.
این کارشناس مامایی در رابطه با علل دردهای قاعدگی به خبرنگار سلامت نیوز گفت: دردهای قاعدگی اولیه معمولا در دختران جوان که ازدواج نکرده و یا به تازگی ازدواج کردهاند، ایجاد میشود و دلیل این امر بالا بودن میزان " پروستاگلاندین "ها در خون است، این ماده التهابی در دوران قاعدگی درون بدن بالا میرود، پروستاگلاندین" باعث کاهش قدرت خون رسانی به رحم میشود و این عارضه منجر به اسپاسم عضلات رحم و احساس درد میشود. به همین دلیل هم معمولا برای درمان دردهای قاعدگی " مفنامیک اسید" که مسکنی ضد التهابی است تجویز میشود.
دردهای ثانویه قاعدگی معمولا به علت اختلالات رحمی ایجاد و معمولا در سنین بالا مشاهده میشود، به طور مثال زنانی که مشکلات عفونی و یا التهابی لگن دارند که این مشکل از وجود یک باکتری و میکروب ناشی میشود و به دنبال آن بیمار تب میکند، این درد با درمان عفونت از بین میرود. معمولا این زنان مبتلا به فیبروم و انواع کیست هستند و یا " اندومتریوز" دارند. دردهای قاعدگی معمولا در ناحیه پایین شکم احساس میشود و بسیار آزاردهنده بوده واغلب در سنین باروری یعنی ۱۶ تا ۴۵ سال ایجاد میشوند.
شمسایی در ادامه در خصوص علائم دردهای قاعدگی توضیح داد: شدت درد در برخی از افراد شدید وعده دیگری از خانمها دردی متوسط تا خفیف را تجربه میکنند. قاعدگی دردناک در اطراف ناحیه ناف و زیر شکم، داخل رانها، پایین کمر ایجاد میشود. گاهی مواقع این درد به حدی شدید است که ممکن است منجر به مشکلات گوارشی، نظیر درد معده، استفراغ و یا اسهال شود.
بیشتر بخوانید: ۸ علامت هشدار دهنده که زنان باید جدی بگیرند
وی در پاسخ به این پرسش که دردهای قاعدگی به چه دلیل ایجاد میشوند؟ گفت: دردهای قاعدگی به دلیل اسپاسم یا انقباض عضلات صاف رحم است و هر اندازه اسپاسم بیشتر باشد، تنگی عروق یا مویرگهای رحم بیشتر و در نتیجه خون رسانی به بافت رحم کمتر میشود و اکسیژن کمتری به بافت رحم میرسد و درد افزایش مییابد. علاوه بر این تنگی دهانه رحم عامل دیگری در افزایش درد قاعدگی است افرادی که دهانه رحم آنها دچار خشکی است، درد بیشتری احساس میکنند به این دلیل که خون در ناحیه واژن و رحم میماند. در دختران مجرد این قضیه بیشتر میشود، خون قاعدگی پشت پرده بکارت جمع میشود و وقتی " پروستاگلاندین"ها در خون بالا میروند به شکل درد تظاهر پیدا میکند.
این متخصص طب سنتی در ادامه در خصوص روشهای درمان قاعدگی دردناک اظهار داشت: بخشی از روشهای درمانی، دارویی و برخی دیگر با تغییر سبک زندگی به بیماران کمک میکنند. اصلاح سبک زندگی با بهبود تغذیه، کاهش استرس و خواب به موقع صورت میگیرد. استرس باعث کاهش خون رسانی به بافت رحم و در کل باعث غلظت خون میشود، برای پیشگیری از استرس مصرف شیرینیجات و غذاهای سرخ کردنی باید محدود شود و مصرف الکل و دخانیات قطع شود. علاوه براین از دو هفته مانده به قاعدگی، روزی سه مرتبه دمنوش، گل بابونه، گل گاوزبان، بادرنجبویه و پونه به همراه لیموی تازه بهتر است مصرف شود این دمنوش به رقیق شدن خون کمک کرده و استرس را کاهش میدهد. بی خطرترین دارویی که برای افراد در دوران قاعدگی توصیه میشود، دمنوش گل " بابونه" است که باید روزی سه مرتبه از ده روز مانده به پریود استفاده شود. مصرف سوماق برای کاهش میزان خونریزی موثر است، به این صورت که یک قاشق غذاخوری سوماق را باکمی عسل مخلوط کرده و روزی سه مرتبه مصرف کنند و یا سوماق را روی برنج ریخته میل کنند.
شمسایی ضمن اشاره به این نکته که درمان دارویی با تجویز مسکنهای ضد التهابی مانند " ایبوبروفن ۲۰۰" و" مفنامیک اسید" صورت میگیرد، توصیه کرد: این داروها بهتر است با آب فروان و با معده پر مصرف شوند، کسانی که " ایبوبروفن" مصرف میکنند نباید از داروهای رقیق کننده خون استقاده کنند، داروی دیگری که برای قاعدگی موثر است، داروی " ناپروکسن" است. برخی مواقع داروهای ضد بارداری کمک زیادی به این قضیه کرده و با کاهش خونریزی، تولید لخته و درد به بیماران کمک میکند.
وی افزود: استراحت، به پهلو خوابیدن، استفاده از کیسه آب گرم در ناحیه شکم و روغن مالی با استفاده از روغنهای گرم نظیر، روغن سیاهدانه، بادام تلخ، بابونه و زنجبیل به ناحیه ناف روزی سه مرتبه در تسکین درد بسیار موثر است. گرما باعث افزایش انبساط در سطح ناحیه شکم میشود و این قضیه باعث شل شدن عضلات و خونرسانی بیشتر میشود و جریان خون رسانی بهتری در بافت رحم صورت میگیرد و به همین دلیل درد کمتر خواهد شد. در ایام قاعدگی بهتر است مصرف نمک محدود شود، از مصرف غذاهای غلیظ و شور پیشگیری شود، همچنین مصرف قهوه و چای غلیظ باید محدود شود. علاوه بر این ورزش و انجام حرکات اصلاحی باعث تقویت عضلات لگن میشود و بخصوص خون رسانی به بافت لگن و رحم را به بیشترین حد میرساند در نتیجه قاعدگی دردناک نمیشود و بر طبق آمار نشان داده شده که ورزشکاران بیشتر از سایرین قاعدگیهای بدون درد را تجربه میکنند.
این متخصص طب سنتی در رابطه با پرهیزات غذایی در دوران کرونا اظهار داشت: توصیه میشود خانمها از دو هفته قبل از قاعدگی از مصرف غذاهای غلیظ و سرد مانند انواع لبنیات، سالادها، قارچ، عدس بادمجان، خرما، گردو و کشک پرهیز کنند. مصرف ترشیجات و اغذیه تند در این دوران منع دارد چرا که باعث خشک شدن رحم و بدن میشود در نتیجه درد بیشتری ایجاد میشود؛ علاوه بر این موارد خانمها بهتر است در محیط سرد قرار نگیرند، مصرف سوپ ساده بخصوص سوپ جوجه در این ایام توصیه میشود و اگر دچار خون ریزی به شکل لخته هستند از مصرف آب هویج غافل نشوند چرا که هر اندازه لخته بیشتر از دست برود میزان آهن بدن کمتر خواهد شد، بنابراین وجود لخته در خون پریود نشانه خوبی نیست و باید پیشگیری شود.
وی ضمن اشاره به این نکته که اگرچه مصرف مکملها در دوران قاعدگی تأثیر زیادی در کاهش عوارض دارند تصریح کرد: ما در کشوری هستیم که بهترین مواد غذایی طبیعی را در اختیار داریم و میتوانیم از آنها بهره بگیریم، اما مصرف مکملهایی نظیر روی، منیزیم، ب ۱، ۳۰۰ یک روز در میان به مدت یک ماه برای کاهش اسپاسم عضلات بسیار کمک کننده خواهد بود.
این کارشناس مامایی در ادامه در خصوص رنگ خون قاعدگی بیان کرد: رنگ خون قاعدگی طبیعی باید قرمز باشد، بدون بو سوزش و خارش. خون قاعدگی نباید به صورت لخته باشد و میزان خونریزی نباید کم و یا خیلی زیاد باشد، معمولا از سه تا ده روز است، هر اندازه رنگ خون قاعدگی تیرهتر باشد، نشان دهنده غلظت بالای خون است، در طب سنتی با تجویز دمنوشهای ساده تلاش میشود که رنگ خون قاعدگی به قرمزی متمایل شود.
شمسایی در رابطه با علل سر درد در دوران قاعدگی توضیح داد: کسی که در دوران پریود دچار سردرد میشود باید به لحاظ ضعف بدنی مورد بررسی قرار بگیرد، اغلب افراد به دلیل ازدست دادن خون به دلیل اینکه قوا و گرمای بدن را ازدست میدهند، دچار سردی بدن میشوند، لذا باید قوای بدن را برگردانده و نیروی از دست رفته را جبران کنند. مصرف شیر بادام یکی از راههای جبران قوای بدن است به این صورت که ۱۵ عدد بادام درختی را پوست گرفته و با یک لیوان آب و عسل مخلوط کرده و میل شود، علاوه بر این شربت شیره انگور به همراه آب نارنج تأثیر زیادی بر جبران قوای از دست رفته در دوران پریود دارد، مصرف زرده تخم مرغ عسلی، کباب چنجه، کباب شیشلیک با سوماق وسوپ جوجه از غذاهای مفید در این دوران است. سابقه کم خونی از علل دیگر سر درد در دوران قاعدگی است لذا خانمها از این نظر باید بررسی شوند و در صورت کمبود آهن مکمل مورد نیاز را دریافت کنند.
این درمانگر طب سنتی در رابطه با مصرف زنجبیل در دوران قاعدگی گفت: مصرف زنجیبل در دوران قاعدگی برای فردی که خون غلیظ دارد، روزی یک یا دو بار توصیه میشود، اما اگر مزاج کسی گرمای بالا داشته باشد، باعث افزایش خونریزی شده و خطرناک است.
وی در انتها بیان کرد: از دیدگاه طب ایرانی، پریود پاکسازی برای بدن است و برای بدن خانمها بسیار خوب است، اگر کسی در دوران قاعدگی، بی حال ودچار ضعف شد و حالاتی نظیر ریزش مو، سر درد و سردی بدن را تجربه کرد، نشان دهنده کمبود قوای بدن است و باید به بدن قوای لازم را برساند. از نگاه این طب دردهای ناشی از پریود نشان دهنده وجود خلط سودا است و بیان گر این مشکل است که رحم دچار سوء مزاج سوداوی شده است.