آیا نسل جدید کره شمالی توانایی مقاومت در برابر رژیم را دارد؟

اقتصاد ۲۴-۱۰ سال پیش زمانی که کیم جونگ-اون در دسامبر ۲۰۱۱ میلادی به رهبری کره شمالی رسید، این امیدواری وجود داشت که احتمالا او بر خلاف پدرش در موضوع روابط با دیگر کشور‌ها و انجام اصلاحات اقتصادی انعطاف‌پذیری بیشتری نشان دهد؛ اما یک دهه پس از آن تاریخ، کره شمالی همچنان کشوری منزوی در عرصه بین‌الملل با اقتصادی شکننده است.
کیم جونگ-اون، تحصیل کرده سوئیس و طرفدار ورزش بسکتبال، زمانی که قدرت را به دست گرفت تنها ۲۷ سال داشت و در آن دوران اطلاعات کمی درباره او به عنوان سومین رهبر خاندان کیم در دسترس بود. با این وجود او در همان آغاز رهبری، با انجام تسویه حساب‌های گسترده داخلی و اعدام بی‌رحمانه رقبای خود از جمله عموی قدرتمندش، جایگاهش را به روشنی در قدرت تثبیت کرد.

سپس جاه طلبی‌های هسته‌ای خانواده را ادامه داد و همچون پدر و پدربزرگش، بخش قابل توجهی از منابع کشور را صرف توسعه برنامه‌های موشکی و هسته‌ای کرد؛ موشک‌هایی که حتی قادر به رسیدن به سرزمین اصلی ایالات متحده بودند.

بیشتر بخوانید: توافق دو کره، چین و آمریکا بر سر انتشار اعلامیه پایان رسمی جنگ در شبه‌جزیره

همزمان با تقویت موضع سیاسی خود در داخل کشور، کیم جونگ-اون تمایلاتی برای کاهش کنترل دولت بر اقتصاد نشان داد و چشمش را تا حدودی بر فعالیت بازار‌های سیاه بست؛ اقدامی که به گزارش بانک مرکزی کره جنوبی باعث گردید این کشور در سال ۲۰۱۶ میلادی قویترین نرخ رشد خود در ۱۷ سال گذشته را ثبت کند.

پیونگ یانگ همچنین در این دوره، روابط کم تنش‌تری را با کره جنوبی برقرار کرد و تا آنجا پیش رفت که از ستاره‌های کره جنوبی برای اجرای برنامه در پیونگ یانگ دعوت کرد. به این ترتیب نوازندگان برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ میلادی ترانه «راه من» اثر فرانک سیناترا و شش سال بعد نیز آهنگ فیلم آمریکایی «راکی» را در پیونگ یانگ اجرا کردند.
اما تداوم آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای این کشور و عزم آن برای داشتن موشک‌های بالستیک قاره‌پیما و در واکنش به آن وضع تحریم‌های بین‌المللی در سال ۲۰۱۷ میلادی، بار دیگر ورق را برگرداند و ضربه جدی به اقتصاد این کشور زد.
اقدامات آشتی‌جویانه در قبال کره جنوبی از جمله فرستادن هیأتی به این کشور در جریان برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۱۸ میلادی و به دنبال آن تلاش‌های مون جائه-این، رئیس جمهوری کره جنوبی برای میانجی‌گیری میان پیونگ یانگ و واشنگتن و برگزاری سه گفتگوی بی‌سابقه میان کیم و دونالد ترامپ نیز راه به جایی نبرد و گره از انزوای بین‌المللی این کشور نگشود.

بسته شدن مرز‌های این کشور در ژانویه ۲۰۲۰ میلادی برای محافظت شهروندان در برابر ویروس کرونا نیز اوضاع اقتصادی کره شمالی را بغرنج‌تر کرد.
واکنش رهبر کره شمالی به این تحولات، تلاش برای تسلط بیشتر بر کشور بود. تروی استانگارونه، مدیر مؤسسه مطالعات اقتصادی کره مستقر در واشنگتن در این باره می‌گوید: «در شرایط سخت، رژیم سعی کرد با تقویت کنترل خود، اقتدارش را مجدداً احراز کند؛ اما سانسور بیشتر و بیشتر نشان می‌دهد که رژیم اعتماد به نفس کمتری دارد».
تحلیلگران همچنین معتقدند که دیدار‌های کیم با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا که سرانجام در سال ۲۰۱۹ به بن بست ختم شد، ز اعتماد به نفس او را بیش از همیشه کاهش داد. چراکه برخلاف اندک امید بوجود آمده، رهبران دو کشور نتوانستند برای کاهش تحریم‌ها به توافقی برسند.

بزرگ ترین رکود اقتصادی ۲۰ سال اخیر

بر اساس گزارش بانک مرکزی کره جنوبی، کره شمالی در سال ۲۰۲۰ میلادی بزرگترین رکود اقتصادی خود در دو دهه اخیر را تجربه کرده است.
کیم جونگ-اون نیز در ژانویه سال گذشته میلادی در جریان برگزاری کنگره حزب حاکم، این واقعیت را تایید کرد و افزود که اشتباهاتی در اجرای طرح اقتصادی وجود داشته و پنج سال گذشته را «بدترین» دوره برای کشورش توصیف کرد.
به این ترتیب رژیم بار دیگر به طور رسمی کنترل تمام فعالیت‌ها در بخش تجارت خارجی و بازار‌های داخلی را به دست گرفت و پیونگ یانگ قانونی را وضع کرد که بر اساس آن افرادی که دارای متعلقاتی از کره جنوبی بودند با مجازات ۱۵ سال زندان روبرو می‌شدند.
کیم جونگ-اون در کنار افزایش کنترل حکومت بر فعالیت‌های اقتصادی، از مقامات خواست تا «سرطانی» را که ایدئولوژی و نظام اجتماعی کره شمالی را تهدید می‌کند و «مانع تفکر یک سویه می‌شود» از بین ببرن

به همین دلیل به بهانه مبارزه با «تهاجمات ایدئولوژیک و فرهنگی» دسترسی به عناصر فرهنگی خارج از کشور به شدت محدود شد و فعالیت‌ها در رسانه‌های صوتی و تصویری کشور به گونه‌ای برنامه‌ریزی شد تا تنها در خدمت طرح‌ها و برنامه‌های حکومتی باشند. دسترسی مردم کشور به شبکه جهانی اینترنت نیز قطع شد.
با وجود همه تلاش‌های حکومت برای دور نگه داشتن مردم این کشور از رویداد‌هایی که در خارج از مرز‌ها می‌گذرد، ساکنان کره شمالی بویژه جوانان همواره راهی برای حفظ اندک ارتباط خود با جهان خارج پیدا می‌کنند و این کار در سال‌های اخیر بویژه به لطف فلش درایو‌هایی که بطور غیرقانونی از چین وارد کره شمالی می‌شوند آسانتر شده است.
مطالعه‌ای که توسط مؤسسه مطالعات صلح و اتحاد دانشگاه ملی سئول انجام شد، نشان داد که تقریباً نیمی از ۱۱۶ نفری که در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ میلادی از کره شمالی گریخته‌اند، گفته‌اند که بطور «مکرر» برنامه‌های سرگرمی تولید شده در کره جنوبی را تماشا می‌کردند.

چو هان-بوم، پژوهشگر ارشد مؤسسه اتحاد ملی کره می‌گوید: «نسل جدید کره یعنی کسانی که در طول و بعد از قحطی دهه ۱۹۹۰ متولد و بزرگ شده‍ اند، احتمالاً در برابر سرکوب‌ها مقاومت خواهند کرد.»
او می‌افزاید: «اکنون نسلی را در کره شمالی داریم که دولت در دوران کودکیِ آن‌ها قادر به تامین جیره‌های غذایی‌شان نبوده و به همین دلیل آن‌ها با تکیه به بازار‌های سیاه زنده مانده‌اند و از این رو وفاداری کمتری به حاکمان کشور دارند. به همین دلیل تضاد بین رویکرد محافظه‌کارانه کیم و نسل هزاره‌ها و نسل z که طرفدار سریال‌های کره جنوبی و موسیقی گروه بی‌تی‌اس هستند، اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.»