احتمال کاهش تولید گاز ایران به یک‌سوم فعلی

اقتصاد ۲۴- حمیدرضا صالحی در ارزیابی بحران گاز در اروپا و درگیری روسیه و اوکراین اظهار داشت: بحث گاز در اروپا از گذشته بعنوان یک کالای اساسی در مصرف صنایع و خانگی دارای اهمیت بوده است، منبع تغذیه گاز این قاره همیشه از طریق روسیه به عنوان منبع اصلی و یا از طریق ال‌ان‌جی از مسیر قطر بوده است، اخیرا در پساکرونا شدت گرفتن تقاضا و پایین آمدن سطح ذخیره گازی اروپا و همچنین کند شدن ارسال از سوی روسیه همگی دست به دست هم دادند تا قیمت گاز و برق در اروپا بالا برود و تولیدات نیروگاه فسیلی به سمت تجدیدپذیر سوق پیدا کند.

وی افزود: رشد بالای قیمت برق و گاز باعث شده برخی صنایع تعطیل شوند و بر همین اساس ایده‌های جدیدی در تامین کسری نیاز گاز اروپا تمهیداتی اندیشیده شده، اما هیچ کشوری از جمله ایران با وجود منابع غنی نتوانسته آلترناتیو روسیه شود. روسیه به انحای مختلف توانسته این ماموریت استراتژیک را خود به عهده بگیرد و درواقع نقش وابسته کردن اروپا را به خوبی ایفا کرده است.

این عضو اتاق بازرگانی گفت: منافعی که روسیه از خطوط لوله گاز به اروپا حاصل کرده بیش از منافع اقتصادی منافع سیاسی و استراتژیک بوده، هر چند منافع اقتصادی هم به حدی بالا است که می‌توان گفت روسیه تنها بازیگر قدرتمند گاز در منطقه و دنیا برای اروپا است، علیرغم اینکه اروپا دنبال جایگزین جدید بوده و حتی در اسناد اروپا مشاهده شده که ایران را هم مدنظر داشته‌اند، اما در این مسیر هماهنگی با کشور‌های دیگر بخصوص روسیه هیچگاه عملیاتی نشده است.

وی با اشاره به اهمیت انحصاری بودن بازار اروپا برای روسیه باضافه اهمیت روابط سیاسی و بین‌المللی، خاطرنشان کرد: صادرات گاز به اروپا ابزاری برای مناسبات روسیه با اروپا است، به نوعی که روس‌ها از وابستگی شدید اروپا کمال استفاده را برده و این موضوع را در خیلی از مناسبات خود با کشور‌های اروپایی مدنظر قرار داده و توانسته بازی برد-برد را برای مطالبات خود داشته باشد.

بیشتربخوانید:ایران باید در حوزه انرژی از صفر شروع کند؟

صالحی در ادامه بیان کرد: البته کم‌کاری دیگر کشور‌ها مثل ایران و حتی ترکمنستان و یا قطر نیز باعث شده روسیه جولان بیشتری بدهد، این کشور‌ها بازیگرانی هستند که وزنه‌ای برای رقابت با روسیه نشدند، بعبارت دیگر یا با هم متحد نشدند تا بتوانند منافعی مشترک را دنبال کنند. تا همه اتفاقات پیش‌رو در عرصه بین‌الملل مثل همین درگیری روسیه با اوکراین اهرمی برای استفاده روسیه باشد و نگرانی اروپا از برخورد و جنگ روسیه و اوکراین تامین گاز اروپا را تحت‌تاثیر قرار دهد.

وی اظهار داشت: وابستگی به گاز، نگرانی از تعطیلی صنایع و آثار زیان‌بار کمبود گاز بر اقتصاد باعث شده اروپا در مناسبات با روسیه دست پایین بگیرد، به طوری که برای رفع مشکلات امریکا اعلام کرد که در بالانس تامین گاز نقش ایفا خواهد کرد.

این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه ایران در درگیری اخیر بین روسیه و اوکراین می‌تواند نقشی تاثیرگذار را ایفا کند، گفت: در این شرایط ایران می‌تواند بازیگر منطقه و دنیا قلمداد شود به شرطی که در مذاکرات وین توافق حاصل شود و سرمایه‌گذاری میادین گازی آلترناتیوی برای تامین گاز اروپا باشد و قطعا از سوی اروپا نیز استقبال می‌شود.

وی ادامه داد: اگر برای تولید گاز میادین جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم، هم نیاز کشور تامین و هم امکان صادرات خواهیم داشت و در کنار گاز از اتصال شبکه برق هم ببریم، اکنون خطوط انتقال ما از غرب تا اروپا هم ادامه دارد، می‌توانیم در کنار گاز؛ برق را هم صادر کنیم و در یک پلن استراتژیک نقش ایران را به عنوان هاب انرژی منطقه و صادرات انرژی به دنیا مطرح کنیم.

صالحی با بیان اینکه ایران می‌تواند تامین‌کننده دوم گاز اروپا باشد و این مسئله نیازمند الزاماتی است که مهمترین آن مذاکرات وین است، تاکید کرد: اقتصاد هیچ کشوری بدون سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی رشد نکرده است. توافق در مذاکرات این فرصت طلایی را در اختیار ما قرار می‌دهد، چراکه اکنون عدم سرمایه‌گذاری در میادین گاز باعث افت تولید شده، حتی این امکان وجود دارد تا چند سال آینده به یک‌سوم برسد و تمام دستاورد‌هایی که داشتیم تحت‌الشعاع قرار گیرد، بنابراین مهمترین تصمیم سرمایه‌گذاری خارجی و اروپا و کشور‌های مسیر است تا در آینده از مزایایی اقتصادی و امنیتی آن بهره‌مند شویم.