کالا‌هایی ایرانی می‌تواند جایگزین اروپایی‌ها در بازار روسیه شود؟

اقتصاد۲۴- سید جلیل جلای‌فر در مورد تاثیر جنگ روسیه و اوکراین بر تجارت ایران اظهار کرد: اتفاق پیش آمده بین اوکراین و روسیه تاثیر مثبتی بر اقتصاد و به خصوص تجارت ایران خواهد گذاشت. ما با روسیه روابط تجاری داریم که الان این روابط در حد عالی قرار دارد. از دیدگاه تجاری ما در بازار روسیه یک سری رقبای تجاری هم داریم. اوکراین و روسیه تاکنون حدود ۱۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار سالانه مبادله تجاری داشتند که ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار سهم صادرات اوکراین به روسیه بوده است. عمده صادرات این کشور به روسیه محصولات مواد غذایی، شیشه، محصولات دارویی و پزشکی، مصنوعات پلاستیکی و مصالح ساختمانی و معدنی بوده است. با اتفاقات پیش آمده اوکراین نمی‌تواند این صادرات را ادامه دهد. تنها در حوزه صادرات شیشه ۱۲ میلیون دلار و در صادرات شیشه ۲۹۸ میلیون دلار اوکراین صادرات به روسیه داشته است که می‌تواند فرصت حضوری برای ما باشد.

وی با اشاره به تحریم احتمالی متقابل بین اروپا و روسیه گفت: قطعا کشور‌های اروپایی روسیه را تحریم می‌کنند، روسیه تمام این موارد را پیش‌بینی کرده بود و قطعا مقابله به مثل کرده و کشور‌های اروپایی را در بازار روسیه تحریم می‌کند. ۵ کشور اروپایی یعنی انگلیس، فرانسه، ایتالیا، هلند و آلمان در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۸۳ میلیارد و ۵۷۶ میلیون دلار با روسیه مبادله تجاری داشتند که از این میان صادرات این ۵ کشور به روسیه ۶۰ میلیارد و ۳۷۴ میلیون دلار بوده است. عمده صادرات این کشور‌ها به مسکو تجهیزات صنعتی، ماشین آلات حمل و نقل ترکیبی از جمله ریلی و کشتی و خودرو، لبنیات با سهم ۱۱۹ میلیون دلاری بوده است.

جلالی‌فر افزود: بنابراین در این بازار یک فرصت ۱۱۹ میلیون دلاری محصولات لبنی ایجاد می‌شود که ایران می‌تواند جایگزین شود. در حوزه محصولات دارویی و تجهیزات پزشکی حدود ۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار این ۵۶ کشور به روسیه صاردات داشتند در این بخش هم فرصتی برای ایران ایجاد می‌شود. گرچه متاسفانه به علت کندی عملکرد ما در این حوزه اشتباهاتی داشتیم و ورود نکردیم، اما شاید این موضوع فرصتی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات فناورانه کشور ایجاد کند. در اینباره جا دارد که نهاد‌های خصولتی مثل بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و ... که توان سرمایه‌گذاری و کار دارند وارد شوند و باب صادرات محصولات پزشکی و دارویی ایران را باز کنند که می‌تواند ارزش افزوده خوبی برای کشور داشته باشد.

وی ادامه داد: در مورد محصولات شیمیایی، مصنوعات پلاستیکی، مواد شوینده و آرایشی و بهداشتی نیز یک فرصت برای ایران ایجاد می‌شود. در حوزه محصولات شیمیایی و مصنوعات پلاستیک ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار فضا باز می‌شود ما در این محصولات تنوع خوبی داریم. در مورد محصولات شوینده الان کارخانجات ما به ۶۰ درصد ظرفیت کار کرده و ۴۰ درصد آن ظرفیت خالی است. بازار این ۵ کشور در روسیه در این حوزه ۷۹۸ میلیون دلار صادرات دارند و با تحریم خلا در بازار روسیه ایجاد می‌شود.

بیشتربخوانید:بسته بندی نامناسب سد راه صادرات کالا‌های ایرانی

عضو هیات رییسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: ترکیه احتمالا موضع‌گیری داشته باشد، روسیه با توجه به تجارت گذشته خود و نظارتی که بر رفتار ترکیه دارد اگر ترکیه موضع‌گیری شدیدی داشته باشد ممکن است از سمت روسیه برای حضور در بازار این کشور تحریم شود. این دو کشور با یکدیگر حدود ۳۰ میلیارد دلار مبادلات تجاری دارد. در بسیاری از حوزه‌ها فضایی برای حضور کالا‌های ایرانی باز می‌شود.

وی اضافه کرد: همچنین ترکیه رتبه اول واردات غلات از جمله گندم، ذرت، جو، سویا، نخود و عدس را از روسیه داشته که در سال گذشته به رقم ۹.۳ میلیون تن رسید. ایران با ۶.۶ میلیون تن در رتبه دوم قرار دارد. برخی نگرانی‌ها در مورد ایجاد کمبود مطرح می‌شود. منطقی پشت این نگرانی وجود ندارد. داخل روسیه جنگی نیست و زمین‌های کشاورزی زیر کشت هستند. اوکراین هم با پیشروی‌هایی که وجود دارد احتمالا سقوط کند، روال عادی شده و زمین‌های حاصل‌خیز این کشور زیر کشت رفته و کمبودی از نظر گندم و نهاده‌های دامی به وجود نخواهد آمد.

جلالی‌فر بیان کرد:، اما با توجه به اینکه در ۲ تا ۳ سال اخیر در پی تغییرات جوی افت تولید در روسیه وجود داشته، با این شرایط عرضه برای کشور ما و تامین داخل کشور از روسیه راحت‌تر خواهد بود. قرار بود که امسال سهمیه‌بندی شود که با این اتفاق دیگر سهمیه‌بندی هم احتمالا وجود نخواهد داشت و ما نزدیک‌ترین کشور هستیم که می‌توانیم از روسیه خرید کنیم چراکه یک سری از کشور‌های خریدار در فضای تحریم متقابل با روسیه قرار خواهند گرفت؛ بنابراین جای نگرانی برای ایران از نظر تامین گندم و نهاده‌های دامی وجود نخواهد داشت.

عضو هیئت مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه تاکید کرد: اگر مدیران هوشمندی داشته باشیم و بتوانیم همگرایی‌های سازمانی در داخل کشور ایجاد کنیم، قطعا می‌توانیم در این بحران حداقل افزایش صادرات ۳ میلیارد دلاری داشته باشیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا ارتباط ایران با کشور‌های حوزه دریای سیاه دچار مشکل می‌شود یا خیر، گفت: کشور‌های حوزه دریای سیاه، دریای آزوف و دریای بالتیک برای رابطه با ایران راه‌های امن دارند. لهستان، لیتوانی و اسلوانی، گرجستان و ... هیچ یک برای ارتباط با ایران دچار مشکل نیستند. تنها در مورد اوکراین که در جنگ است و مولداوی که ما چندان با آن‌ها مبادله تجاری نداشتیم مشکل به وجود می‌آید. با مجارستان و بلغارستان اصلا از طریق دریای سیاه مبادله نداشتیم.

جلالی‌فر در پایان خاطرنشان ساخت: اوکراین شرایط جنگی دارد و با هیچ کشوری نمی‌تواند مبادله تجاری داشته باشد، اما روسیه میدان جنگ نیست. نتیجه تجارت با اوکراین بستگی به این دارد که برنده صحنه جنگ چه کسی خواهد بود.