نظارت گرفتار فرهنگ تعارف و نفوذ برخی لابی‌گرها شده است/ چرا با وجود این همه منابع اقتصاد کشور مختل است؟

اقتصاد۲۴، محمد آیتی: سال ۱۴۰۰ با تمام مشکلاتش مخصوصاً در حوزه اقتصادی به نقطه پایان رسید و حال توده‌های مردم با کمترین امید در مقایسه با دهه‌های گذشته، منتظرند تا ببینند آیا در سال ۱۴۰۱ با وجود ادامه ویروس کرونا، گشایش‌های اقتصادی در زندگی فردی و جمعی آن‌ها رقم خواهد خورد یا نه؟

فارغ از این موضوع، پرسش اصلی این است که چرا اقتصاد در ایران در ریل خود قرار نمی‌گیرد و هر سال شاهد کوچک شدن سفره‌های مردمی هستیم که علیرغم تلاش‌هایشان، مغلوب تمام عیار تورم افسارپاره‌کرده هستند.

قاسم ساعدی، نماینده مردم دشت‌آزادگان و هویزه در مجلس یازدهم به اقتصاد۲۴ گفت: همه می‌دانیم که ایران، کشوری با ثروت عظیم است. ما منابع و امکانات فراوانی در زیرزمین، روی زمین و دریا داریم. یکی از شاخص‌های مهم ایران در دنیا، داشتن منابع و موهبت‌های الهی است و آمار به ما می‌گوید، ۹ درصد کل منابع دنیا را دارا هستیم.

وی افزود: موضوع نگران‌کننده این است که چرا با وجود این ظرفیت‌ها، اقتصاد کشورمان مختل است؟ به باور من، یکی از عمده دلایل این چالش، نبود نظارت دقیق و اصولی است. در ابتدای امر، نظارت باید در اختیار افراد سالم و پاک‌دست باشد. نظارت باید به موقع و چهارچوب‌دار باشد. گاهی افراد سالم نقش نظارتی را ایفا می‌کنند، اما ورودشان به موضوع، چون با تاخیر است، کار همراه با خروجی موردنظر نیست.

نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: نظارت ضعیف از یک سو و فساد حاکم در بخش‌های نظارتی از طرف دیگر، کار اقتصاد را با مشکلات فراوان توام کرده است. ارائه خدمان شایسته به مردم در گرو این است که زیرساخت‌ها مهیا، تولید براساس نظم و منطق و سیستم توزیع همراه با مدیریت عدالتی باشد. وقتی در این قسمت‌ها کار درست نیست، طبیعتاً مردم هم خدمات شایسته را دریافت نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید: آخرین جزییات درباره وضعیت طرح شفافیت آرا نمایندگان

این نماینده استان خوزستان در پاسخ به اینکه چرا با وجود این همه دستگاه نظارتی که در جریان ۴۳ سال انقلاب اسلامی به وجود آمده است، کار نظارت با مشکلات زیادی روبروست؟ گفت: بخش عمده مشکل، فرهنگی است. یعنی در ایران، فرهنگ حاکم بر نظارت یک فرهنگ تعارفی و رودربایسی هست. در این قالب، نمی‌توان با لابی‌ها، واسطه‌گری‌ها و افرادی که قصد سوءاستفاده دارند، برخورد جدی کرد؛ پس جایگاه نظارت از مسیر اصلی خود خارج می‌شود.

ساعدی اظهار داشت: متاسفانه، فساد در بحث نظارت هم نفوذ پیدا کرده است. ما در این بخش، خیلی مشکل کمبود قانون نداریم و تنها عمل به قانون است که می‌تواند مشکلات را به طور جدی کاهش دهد. از این‌رو برای موفقیت در عرصه مهم نظارت، باید سه قوه پای کار بیایند. یعنی باید دید خلاء‌های قانونی چیست و با خردحمعی مشکل را حل کرد. از طرفی، باید شاخص‌های انتخاب ناظران تغییر پیدا کند. افرادی می‌توانند موتور نظارت را راه بیندازند که در عمل به قانون و برخورد با متخلف، دست و دلشان نلرزد یا درگیر تعارف نشوند.

وی یادآور شد: یکی دیگر دلایلی که اقتصاد کشور را به این روز انداخته، تحریم‌های ناجوانمردانه بین‌المللی است. تحریم‌ها که مخصوصاً در این سال‌ها شدت پیدا کرده تا حد زیادی باعث اختلال در اقتصاد و معیشت مردم شده است. ما ۴۳ سال است که تحریم هستیم، ولی تحریم‌های حداکثری در سال‌های اخیر، بسیار متفاوت از همیشه بود. ما در تولید و واردات آسیب دیدیم و صادرات‌مان هم به همین تبع، کم شد. سیستم بانکی تاثیر همیشگی خود را از دست داد و اکنون دود این موضوعات به چشم مردم بی‌گناه رفته است. من جزو نمایندگانی هستم که می‌گویم باید برای برداشتن تحریم‌ها یا کم‌اثر کردن آن، نقشه راه داشت. اصلاً قبول ندارم که بگویم تحریم‌ها خیلی اثری در اقتصاد ایران نداشته است.

عضو مجمع نمایندگان استان خوزستان در پایان خاطرنشان کرد: عامل سوم که اقتصاد ایران را به این روز انداخته است، سیستم بانکی در داخل است. بانک‌ها در ارائه تسهیلات، قوانین سخت و پیچیده‌ای دارند در حالی که آن‌ها باید مشوق کسب و کار‌ها و تولیدکنندگان باشند. وقتی تولید افزایش پیدا کند، اشتغال بیشتر و اقتصاد پویاتر خواهد شد. قانون تسهیل صدور مجوز برای کسب و کارها یکی از کار‌هایی بود که در مجلس یازدهم دنبال کردیم و امیدوارم به مرحله اجرا برسد و بانک‌ها هم همکاری لازم را بکنند، زیرا حرکت با فرمان گذشته، بحران اقتصادی را حل نخواهد کرد.