کمبود‌های تصنعی در بازار محصولات غذایی / شوک‌های قیمتی با یارانه جبران می‌شود؟

اقتصاد۲۴- مریم بهنام راد - با آغاز حذف ارز ترجیحی، مبلغ یارانه سه دهک پایین جامعه به ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های دیگر به ۳۰۰ هزار تومان در ماه افزایش یافت. همزمان با این خبر به اصطلاح خوش رئیسی یعنی افزایش یارانه‌های نقدی، قیمت مصوب چهار قلم کالای اساسی افزایش یافت و بدون وقفه تنش دربازارکالا‌های اساسی جهت خرید مصرف کننده ایجاد شد.

افزایش یارانه نقدی آن هم برای مدت زمان کوتاه تا جایگزینی کالا برگ زلزله شدیدی در بازار‌ها به ویژه مواد غذایی ایجاد کرده است.

کمبود و گرانی کالای اساسی هرچند در جامعه ایران تازگی ندارد، اما این بار با توجه به تأثیرگذاری چند ساله حاشیه‌های سیاست خارجی بر اقتصاد، بحران جدیدی را رقم زده است.

دولت مدعی است که نمی‌گذارد مردم از گرانی‌ها آسیب ببینند، اما واقعیت چیز دیگری را ترسیم کرده است.
مردم تجربه خوبی از دریافت یارانه نقدی ندارند. هر اقدامی که دولت در راستای پرداخت نقدینگی به مردم انجام می‌دهد بدون هیچ تردیدی گرانی چند برابری اقلام را رقم می‌زند، از این رو مردم علاقه‌ای به دریافت یارانه نقدی از سوی دولت ندارند چراکه عواقب این نوع حمایت دولت با خالی کردن جیب مردم همراه است.

مسعود دانشمند کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: تأمین منابع مالی برای پرداخت نقدینگی به مردم مشخص نیست و در نهایت دولت را با کسری بودجه شدید مواجه خواهد کرد، بحثی که نرخ تورم را افزایش می‌دهد.

وی تصریح داشت: افزایش نرخ تورم در صورت انباشت کسری منایع مالی دولت برای دخل و خرجش موضوعی است که دولت علاوه بر آگاهی آن بازهم تکرار می‌کند و این رویه اشتباه را مبنای بقای تصدی خود دانسته است.

دانشمند گفت: اینکه دولت برای پرداخت یارانه نقدی بیشتر به مردم، یارانه‌های پنهان را قطع می‌کند و قصد دارد مبلغ آن را به صورت مستقیم به مردم بدهد. در این صورت گرانی محصولات به ویژه کالای اساسی را قطعی می‌کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در صورتی که باید یارانه کالای اساسی به صورت نقدی پرداخت و درنهایت منجر به توانمندسازی مردم برای ایجاد اشتغال و افزایش تولید صرف شود. موضوعی که طی سال‌ها هنوز در خلاف جهت در حال حرکت است و دولت با هر بار افزایش میزان یارانه نقدی به مردم شوک جدیدی به اقتصاد کشور وارد می‌کند.

وی تصریح داشت: پرداخت یارانه نقدی و افزایش آن عوام فریبانه است و علم اقتصاد چنین چیز‌هایی را رد می‌کند بنابراین این شعار‌هایی که داده می‌شود، به هیچ عنوان منطقی نیست و باعث افزایش نرخ تورم خواهد شد موضوعی که حتی در این چند روز اخیر به راحتی اتفاق افتاد.

دانشمند گفت: سال‌هاست کشور گرفتار این ماجرا است و یکی از دلایلی که باعث به وجود آمدن این اتفاقات شده است مساله نامشخص مدیریت بازار ارز در اقتصاد کشور است. نگاه سیاسی به مقوله ارز و سیاست زدگی در امور مشترک مدیریت نرخ دلار و اقتصاد وضعیت تأمین کالای اساسی را به مخاطره انداخته است.

به اعتقاد این کارشناس مسایل اقتصادی؛ امروز تأمین مواد غذایی مردم به چالش جدی تبدیل شده و نتیجه همه این بی‌برنامگی‌ها در سال‌های گذشته بوده است. کمبود‌های تصنعی، احتکار و نوسان قیمت‌ها قبل از اقدام دولت نشان ضعف مدیریت در بخش اقتصاد از سوی دولت و تیم اقتصادی آن دارد که به شدت کالا‌ها با افزایش قیمت‌های کاذب مواجه می‌شود.

دانشمند با تأکید بر تبعات افزایش یارانه نقدی گفت: بی‌برنامگی‌ها در تیم اقتصادی دولت مشهود است و باعث شکست دولت در تنظیم بازار می‌شود. وقتی برای واردات محصولات مورد نیاز تصمیمات یکشبه و جلوی صادرات کالا‌ها با ترفند‌های مختلف گرفته می‌شود، دیگرنمی توان انتظار ثبات در قیمت‌های بازار را داشت.

وی ادامه داد: در حقیقت دولت می‌خواهد با پرداخت یارانه‌ها اعتماد مردم را جلب کند، اما از تبعات تورم زای آن غافل است. اگر قرار باشد که با پرداخت یارانه به مردم از وضعیت اقتصادی و معیشتی آن‌ها حمایت شود، بهتر است بخش عمده‌ای از این حجم به‌سمت تقویت بخش واقعی اقتصاد هدایت شود. موضوعی که به دلیل برخی ابهامات و رانت‌های حاصل از سیاست‌های دستوری، دولت در اجرای آن تعلل می‌کند.

بیشتربخوانید:گرانی ۶۰ درصدی مواد غذایی در راه است؟ / چرا دولت اصرار به حذف ارز ترجیحی دارد؟

دانشمند با اشاره به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: حذف ارز ترجیحی یعنی افزایش هزینه زندگی روزمره مردم، کالا‌هایی که مایحتاج اساسی و روزانه مردم محسوب می‌شود در حالی که دولت یارانه نقدی به مردم می‌دهدو این ارز را از چرخه اقلام اساسی حذف می‌کند. البته دولت ومجلس از تبعات تورمی این اقدام نگرانی دارند، برای همین است که جنجال پرداخت یارانه نقدی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی را به وجود آورده اند.

وی تصریح داشت: می‌بایست حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در یک پروسه بلندمدت و با یک شیب ملایم انجام شود، نه اینکه دولت یک دفعه چنین اقدامی را انجام دهد، زیرا با توجه به وضعیت اقتصادی کشور در دو سال اخیر، حذف ارز ترجیحی آن هم یکباره تبعات سنگینی به اقتصاد وارد می‌کند و ما را با یک موج تورمی روبرو می‌کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید داشت: اقدام اخیر دولت کمبود‌های تصنعی در بازار ایجاد کرد که به موجب آن گرانی را در بخش‌های مختلف نهادینه می‌کند و این عواقب خوبی برای اقتصاد در حال تحریم نخواهد داشت و تنها شرایط زندگی مردم از وضعیت فعلی ویران‌تر می‌شود.