پشت پرده‌ی رزمایش حمله اسرائیل به ایران

اقتصاد۲۴-  هاآرتص نوشت: بهترین گزینه، کمتر کوبیدن بر طبل جنگ است. با وجود اظهارات خشن اواسط هفته و گزارش‌ها و تیتر‌های تند درباره رزمایش بی‌سابقه اسراییل با رویکرد حمله احتمالی به ایران، اما ایران و اسراییل نسبت به چند سال اخیر به هیچ وجه به جنگ نزدیکتر نشده‌اند. این گزارش‌ها ناشی از محدودیت‌های داخلی و بین‌المللی دولت و هدف آن ارسال پیام به ایالات متحده بود. اما تا جایی که می‌دانیم هیچ تحول مهمی ورای

پیشرفت ایران به سمت بمب بدون شک نگران کننده است، اما اتفاق جدید چندانی در این حوزه نیفتاده است. تهران نسبتاً محتاطانه به سمت اهداف خود حرکت می‌کند و ما نباید هدف فوری (انباشت اورانیوم غنی شده در سطح بالا به مقدار کافی برای ساخت یک بمب هسته ای) را با هدف نهایی و دورتر (تطبیق بمب با کلاهک هسته ای) اشتباه بگیریم. در حال حاضر و با توجه به واکنش‌های بین المللی احتمالی، هیچ نشانه‌ای مبنی بر آمادگی تهران برای ایجاد یک کلاهک جنگی در شرایط فعلی وجود ندارد.

بیشتر بخوانید:اسرائیل از سال ۲۰۱۷ بیش از ۴۰۰ حمله علیه ایران انجام داده است

سیل اخبار در روز سه‌شنبه جاری شد و، چون خبری از استعفای جدید از ائتلاف دولت یا حملات فلسطینی‌ها نبود، این موضوع در میان سردبیران برنامه‌های خبری تلویزیونی مورد توجه قرار گرفت. بنی گانتز، وزیر دفاع، در سخنرانی در دانشگاه رایشمن در هرتزلیا، به یک کشف اطلاعاتی نگران‌کننده اشاره کرد: ایران در حال ساخت یک مرکز غنی‌سازی زیرزمینی است که در آن سانتریفیوژ‌های پیشرفته نصب کرده است. گانتز بار دیگر تاکید کرد که ایران تنها چند هفته تا انباشت اورانیوم غنی شده کافی برای ساخت یک بمب فاصله دارد و از جامعه بین المللی خواست تا هم اکنون برای توقف این پروژه اقدام کند.

سرلشکر امیر اشل، مدیرکل وزارت دفاع می‌گوید: «توانایی عملیات در داخل ایران وجود دارد و در دولت کنونی منابعی برای ایجاد نیروی عظیم‌تر برای این منظور اختصاص داده شده است». سخنران یکی از جلسات توجیهی نیرو‌های دفاعی اسرائیل اظهار داشت که رزمایش ارابه‌های آتش، که در آن ارتش اسرائیل در حال شبیه سازی جنگ چند میدانی است، شامل یک حمله هوایی گسترده شبیه سازی شده علیه ایران نیز می‌شود.

قبل از اینکه برویم سراغ بحث بمباران، بهتر است شرایط میدانی را بررسی کنیم. گانتز عضو دولتی است که احتمال شکست آن بسیار زیاد است، حتی اگر تاریخ مرگش هنوز مشخص نشده باشد (برخی از مفسران معتقدند انتخابات حدود ژانویه آینده برگزار خواهد شد). رهبران ائتلاف در حال دعوا هستند و همگی خود را برای دور بعدی آماده می‌کنند. روز شنبه، گیدئون سار، وزیر دادگستری، اعتراض خود را به تصمیم گانتز مبنی بر اجازه دادن به کارگران فلسطینی از نوار غزه برای ورود مجدد به اسرائیل اعلام کرد. در جلسه روز بعد کابینه، گانتس، نخست وزیر نفتالی بنت را به دلیل عدم اعتبار کافی در رسانه‌ها مورد حمله قرار داد. ورای همه اینها، بنیامین نتانیاهو، رهبر اپوزیسیون، دولت را به نادیده گرفتن تهدید ایران متهم می‌کند. وزیر دفاع نیز مانند همکاران خود در شرایط سخت به دنبال دیده شدن در رسانه هاست. گانتز قبل از عزیمت به ایالات متحده برای ملاقات با مقامات دولت بایدن در دانشگاه رایشمن سخنرانی کرد.

اسرائیل واقعاً از شرایط کنونی ناامید است. دولت اوباما و ترامپ، هر کدام به شیوه خود، حداقل ظاهر یک تهدید نظامی علیه ایران را حفظ می‌کردند، اما دولت کنونی زحمت این کار را به خود نمی‌دهد. از سوی دیگر، آن طور که بسیاری انتظار داشتند، توافق هسته‌ای جدید با تهران را نیز امضا نکرده است. مذاکرات وین بین ایران و قدرت‌های جهانی به بن بست رسیده و خودداری ایالات متحده از حذف سپاه پاسداران ایران از فهرست سازمان‌های تروریستی، مانع بزرگی برای امضای توافقنامه جدید شده است.

اظهارات گانتز و ارتش اسرائیل را نمی‌توان یک کارزار تبلیغاتی در نظر گرفت. این بیانیه‌ها نشانه محدودیت‌های داخلی و خارجی است و هدف آن فرستادن پیامی مبنی بر اقدام احتمالی درباره ایران با هدف ترغیب واشنگتن به اتخاذ رویکرد سختگیرانه‌تر در برابر ایران است. اما آنچه در این اظهارات شاهدش نیستیم، تهدید روشن و قطعی ایران است. در عمل، همانطور که در اظهارات اشل مشخص است، استفاده از ارتش اسرائیل برای حمله احتمالی به سایت‌های هسته‌ای سال‌ها مورد غفلت قرار گرفته است.

در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، در پی تلاش‌های شگرف نتانیاهو، متقاعد به خروج از توافق هسته‌ای با ایران شد. یک سال بعد، در پاسخ، ایرانی‌ها شروع به نقض مفاد توافق و راه‌اندازی مجدد غنی‌سازی کردند، که در سال ۲۰۲۱ به سطوح بالایی رسید. اما نتانیاهو در نتیجه این اقدامات به سمت دستور به ارتش اسرائیل برای آمادگی جهت حمله مستقل به ایران نرفت. بنت تلاش کرد روند آماده سازی را از سر بگیرد، اما چیزی که سال‌ها مورد غفلت قرار گرفته را نمی‌توان در دو ماه و ظاهراً حتی در دو سال جبران کرد.

در هفته‌های آتی، ارتش اسرائیل بدون شک تصاویری از این تمرین هوایی عظیم منتشر خواهد کرد که بر اساس تجربیات قبلی، هدف آن مخاطبان غربی و ارایه تصویری از نقشه احتمالی برای حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود. این تصاویر قلب برخی از اسرائیلی‌ها را مملو از غرور می‌کند و برخی دیگر را ترس فرا خواهد گرفت.

در واقع، با وجود اظهارات مکرر سیاستمداران و ژنرال ها، این سناریو به دور از واقعیت است. تنش‌های موجود در دولت هم خطرات دیگری از جمله اقدامات غیرقابل پیش بینی در نوار غزه و کرانه باختری را محتمل کرده است.