دو قانون مالیاتی مسکن شکست خورده است؟

اقتصاد۲۴- سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ۲۰ اردیبهشت امسال در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص علت عدم اجرای قانون مالیات از خانه‌های لوکس را «فقدان ضمانت اجرا برای این قانون» عنوان کرده بود.

وزیر اقتصاد تصریح کرده بود: ابتدا باید وزارت راه و شهر سازی نسبت به شناخت خانه‌های لوکس اقدام کند و سپس ما در مقام وصول مالیات از آن‌ها برآییم.

خاندوزی گفته است: در حال حاضر، عملاً تا صاحب خانه لوکسی که شناسایی شده، قصد خرید و فروش نداشته و ناگزیر از گرفتن برگه مفاصا حساب مالیاتی نباشد، نمی‌توانیم از وی مالیات بگیریم؛ یعنی اگر فردی قصد فروش خانه خود را نداشته باشد، ما ابزاری برای وصول نداریم.

وی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای پیش بینی ساز و کار و ضمانتی به منظور اخذ این نوع مالیات، درخواست کمک کرده بود.

دو قانون مالیاتی مسکنی شکست خورده؟

برخی کارشناسان از اظهارنظر اخیر وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص قانون مالیات بر خانه‌های لوکس را «فرجام پوچ دومین مالیات ملکی» تعبیر کرده اند.

بیشتر بخوانید: وجود بیش از دو میلیون خانه خالی در کشور

به گفته این کارشناسان اقتصاد مسکن، بعد از شکست قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی، حال سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص قانون دریافت مالیات از خانه‌های لوکس نیز خواستار کمک نمایندگان مجلس برای طراحی ضمانت اجرای این قانون شده است.

مدیرکل طراحی و تحلیل فرآیند‌های مالیاتی: شکست قانون‌های مالیات از خانه‌های خالی و لوکس را قبول ندارم

جهانگیر رحیمی درباره اخذ مالیات از خانه‌های خالی گفت: نباید این تصور را داشت که به محض این که رقم مالیات اعلام شد قابل وصول است بلکه باید در فرایند خود پیش برود و مودی مالیاتی (کسی که می‌خواهد مالیات را پرداخت کند) باید این فرصت را داشته باشد که اگر احساس کند مالیاتی که برای وی تشخیص داده شده، مالیات به حقی نیست بتواند اعتراض کند؛ از آن طرف هم سازمان امور مالیاتی باید بتواند تکالیف قانونی خود را اجرا کند.

اخذ مالیات از خانه‌های خالی و لوکس؛ دیر و زود دارد، ولی سوخت و سوز ندارد

مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایند‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی یادآور شد: وقتی این سازمان مالیات را مطالبه می‌کند باید فرصت داده شود تا مودی بتواند آن را پرداخت کند. البته اگر پرداخت نکند مطابق با قانون، سازمان امور مالیاتی این فرصت را دارد که مطابق با قانون اقدامات قانونی جهت وصول آن را پیگیری کند.

وی خاطرنشان کرد: ما به هر حال مالیات‌های تشخیص داده شده را وصول خواهیم کرد، اما باید در بازه زمانی خودش این کار انجام شود. سازمان امور مالیاتی نمی‌تواند فشار چندانی بر مودی وارد کند. در حال حاضر نیز مراحل دو پایه مالیاتی خانه خالی و لوکس در حال پیگیری است.

مشکل اصلی عدم اجرای ۲ قانون مالیات بر خانه‌های خالی و لوکس

رحیمی تاکید کرد: مشکل ما در قانون مالیات بر خانه‌های لوکس موضوع شناسایی این خانه‌ها و اخذ اطلاعات دستگاه‌های مربوطه که منجر به تشخیص رقم مالیاتی کاملاً متقن است که منجر به ایجاد یک پایه مالیاتی جهت ارائه به مردم شود.

وی با تاکید بر اینکه محاسبات تشخیص مالیات در سازمان امور مالیاتی و توسعه سیستم‌های مربوطه هیچ مشکلی ندارد، اما قانونگذار شناسایی خانه‌های خالی و لوکس را به دستگاه دیگری واگذار کرده است. مثلاً شناسایی خانه‌های خالی با وزارت راه و شهرسازی و خانه‌های لوکس با شهرداری‌ها و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است.

دیتابیس‌های اطلاعاتی راه و شهرسازی و شهرداری توسعه نیافته است

مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایند‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی تصریح کرد: ما بر اساس الگوریتم‌هایی که خودمان در سازمان امور مالیاتی طراحی کرده ایم و اطلاعاتی که از دستگاه‌های مربوطه گرفته ایم رقم مالیاتی تعلق گرفته بود واحد‌های لوکس و خالی را محاسبه و به مالکان این واحد‌ها اعلام می‌کنیم.

وی با اشاره به وجود برخی آسیب‌ها در زمان شناسایی خانه‌های مشمول مالیات از جمله خالی و لوکس گفت: این عدم شناسایی بیشتر فرایند تشخیص مالیات این واحد‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین اگر آسیب شناسایی مودیان واقعی این پایه‌های مالیاتی برطرف شود پس از آن مشکل خاصی برای محاسبه و مطالبه مالیات تشخیصی وجود نخواهد داشت. چون سامانه‌های ما برای این کار (محاسبه مالیات متعلقه)، توسعه داده شده اند.

سامانه‌های اطلاعاتی شهرداری‌ها یکپارچه نیست

رحیمی در پاسخ به این پرسش که علت سختی شناسایی واحد‌های مشمول مالیات چیست؟ یادآور شد: عدم توسعه سامانه‌های دستگاه‌های مربوطه و یکپارچه نبودن اطلاعات و دیتابیس‌های آن‌ها سبب شده تا تشخیص واحد‌های مشمول مالیات خانه‌های خالی و لوکس سخت شود. مثلاً نهاد‌های مربوطه، پایگاه‌های اطلاعات توسعه یافته‌ای در خصوص واحد‌های مسکونی کشور ندارند.

وی افزود: اگر پایگاه‌های اطلاعاتی دستگاه‌های ذیربط توسعه یافته بود محاسبه مالیات این واحد‌ها کاری نداشت. این در حالی است که سازمان امور مالیاتی درگاه‌های الکترونیکی جهت وصول مالیات متعلقه را در اختیار دارد و با ارسال پیامک به مودیان، مالیات متعلقه را مطالبه می‌کنند.

مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایند‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی با تاکید بر اینکه امسال نخستین سالی است که دو پایه مالیاتی خانه‌های خالی و لوکس پیگیری و مطالبه می‌شود بیان کرد: بنابراین باید با کمی صبر و حوصله به پیش برویم تا مردم هم با این دو نوع مالیات بیشتر آشنا شوند سپس با استفاده از بستر‌های الکترونیکی که در تمام دنیا رایج است اخذ مالیات را پیاده سازی کنند.

پیش بینی قانونگذار از درآمد مالیات از خانه‌های لوکس در سال جاری: ۷۰۰ میلیارد تومان

وی رقم پیش بینی شده برای دریافت مالیات از خانه‌های لوکس در قانون بودجه سال جاری را نزدیک به ۷۰۰ میلیارد تومان عنوان و اظهار کرد: بر اساس قانون بودجه امسال واحد‌های مسکونی با ارزش بالای ۱۵ میلیارد تومان مشمول مالیات بر واحد‌های مسکونی گران قیمت می‌شوند.

رحیمی ادامه داد: ارزش گذاری واحد‌های مسکونی کار شهرداری‌ها نیست. از سوی دیگر دیتابیس شهرداری‌ها درباره واحد‌های مسکونی با دیتابیس وزارت راه و شهرسازی کاملاً متفاوت است. مثلاً در راه و شهرسازی کلید دیتابیس کد پستی واحد مسکونی است، اما در پایگاه داده‌های شهرداری کلید پایگاه اطلاعاتی واحد‌های مسکونی یکی دیگر از ویژگی‌های خانه‌ها است.

مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایند‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی تصریح کرد: مشکل دیگر یکپارچه نبودن پایگاه داده‌های شهرداری‌های سراسر کشوراست. مثلاً شهرداری تهران یا هر یک از کلانشهر‌ها داده‌های متفاوتی از واحد‌های مسکونی دارند و با سایر شهرداری‌ها یکپارچه نیستند.

وی گفت: مسئله دیگر مالکیت واحد مسکونی شناسایی شده است که آن را سازمان ثبت اسناد و املاک کشور باید به سازمان امور مالیاتی اطلاع بدهد. این سلسله اطلاعات را باید به صورت تجمیعی و کاربردی در کشور داشته باشیم تا سازمان امور مالیاتی بتواند بر اساس آن‌ها مالیات متعلقه به واحد‌های لوکس یا خالی را محاسبه کند.

وزارت راه هفته آینده لیست جدید خانه‌های خالی را به سازمان مالیاتی ارسال می‌کند

رحیمی تاکید کرد: قرار است هفته آینده وزارت راه و شهرسازی اطلاعات تکمیلی خانه‌های خالی سراسر کشور را که مربوط به ۱۲ ماهه ۱۴۰۰ است به سازمان امور مالیاتی ارسال کند. رقم ۵۸۰ هزار واحدی که پیش از این به عنوان خانه خالی به سازمان امور مالیاتی ابلاغ شده بود، مربوط به ۹ ماهه ۱۴۰۰ بود.

وی اظهار داشت: در طول چند هفته اخیر ممکن است افرادی که به عنوان مالک واحد مسکونی خالی شناسایی و مطالبه مالیات از آن‌ها شده، به سامانه مربوطه مراجعه و خالی نبودن آن را اعلام کرده باشند؛ لذا ممکن است تعداد واحد‌های خالی قبلی کمتر هم شده باشد، چون مردم به سامانه املاک و اسکان مراجعه کرده و اطلاعات مربوط به خالی نبودن واحد خود را در آن ثبت کرده اند.

رحیمی خاطرنشان کرد: موارد اعتراضی مودیان مالیاتی خانه‌های خالی به وزارت راه و شهرسازی اعلام شد که قرار است این وزارتخانه مجدداً خالی بودن این واحد‌های مسکونی را پایش و احراز کند. در صورتی که خالی اعلام شدن این خانه‌ها اشتباه بوده باشد از لیست اعلامی وزارت راه و شهرسازی به سازمان مالیاتی حذف خواهند شد.

وی با بیان اینکه روزانه مراجعه افراد به سامانه سازمان امور مالیاتی جهت ثبت اعتراض نسبت به خالی بودن واحد‌های مسکونی آن‌ها یا حتی پرداخت مالیات تعیین شده زیاد است گفت: قبول ندارم که گفته می‌شود این قانون رها شده و اجرای آن پیگیری نمی‌شود.

مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرایند‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی اذعان داشت: من با شکست خورده بودن قانون مالیات بر خانه‌های خالی موافق نیستم البته نمی‌گویم که این طرح موفق هم بوده است بلکه فقط به پیش می‌رود و باید منتظر باشیم تا اثری که مد نظر قانون گذار با اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی در بازار مسکن بوده، به تدریج نمایان شود و به هدف مورد نظر دست یابد تا بازار مسکن ساماندهی شود.