بن بست مذاکرات برجام با گفتگو‌های ایران و عربستان چه می‌کند؟

اقتصاد۲۴- در هفته‌های اخیر، رسانه‌های مختلف سنتی و مجازی خبر‌ها و اطلاعات زیادی را به نقل از منابع آگاه درباره تلاش‌ها برای فراهم کردن مقدمات دیدار قریب الوقوع بین فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان و همتای ایرانی اش، حسین امیرعبداللهیان در بغداد یا پایتخت یک کشور عربی خلیج فارس منتشر کردند. ولی تعلل عربستان در تعامل با تمایل ایران برای عادی سازی سریع روابط دوجانبه و بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور یا دست کم بازگشایی کنسولگری‌ها و تبادل دیپلمات ها، برعکس انتظارات طرف‌های منطقه‌ای بود که از پیامد‌ها و تاثیرات گفتگو‌های ریاض و تهران بر موضوعات منطقه‌ای سخن می‌گفتند.

عربستان سعودی به رغم حساسیت گفتگو‌ها و تاثیر آن بر بحران یمن که دغدغه اصلی ریاض را تشکیل می‌دهد، چندان با خواسته‌های طرف ایرانی همراه نشد چرا که می‌داند تهران به دنبال بهره برداری از هر گام یا پیشرفت در گفتگو‌ها برای بهبود بخشیدن به اوضاع و شرایط خود در منطقه و تقویت رایگان نفوذ خود بدون دادن هیچ امتیازی یا پذیرفتن هیچ سازشی است تا آن را عقب نشینی عربستان جلوه دهد.

تهران تلاش کرد از «تنش» در روابط ریاض و دولت دموکرات آمریکا به ریاست جو بایدن و همسو نبودن سران سعودی با کاخ سفید، به منظور گشودن کانال ارتباط و گفتگو با ریاض به دور از دولت آمریکا و فشار‌های آن، بهره برداری کند. موفقیت ایران در این زمینه حاوی این پیام برای واشنگتن بود که فشارهایش برای اجبار تهران به طرح موضوعات منطقه‌ای در میز گفتگو‌های هسته ای، بی فایده بوده است. همچنین بهبود روابط با ریاض، راهی پیش پای مقامات ایرانی برای حل بحران‌های خود در منطقه خاورمیانه از طریق گفتگو‌های دوجانبه و بدون حضور واشنگتن قرار می‌دهد که قصد دارد خود را وکیل کشور‌های منطقه در برابر نظام ایران جا بزند.

اگر ایران بتواند در زمینه گفتگو‌های مستقیم دوجانبه درباره روابط منطقه‌ای و در مذاکرات وین درباره برنامه هسته‌ای خود به نتایجی مثبت دست یابد، خواهد توانست از این موفقیت برای توسعه روابط اقتصادی و بازرگانی خود بهره برداری کند و حتی به تفاهم‌هایی در خصوص بخش انرژی و تعیین قیمت نفت، به خصوص با ریاض دست یابد.

بیشتر بخوانید: باقری با توییت‌نویسی به دنبال چه بود؟

به رغم عقب نشینی‌های آشکار ایران در مذاکرات هسته‌ای و دست برداشتن این کشور از شروطی که خط قرمز نظام محسوب می‌شد و به تحریم سپاه پاسداران ارتباط داشت، شاهد افزایش اخبار و گزارش‌ها درباره به بن بست رسیدن مذاکرات بین تهران و واشنگتن و امکان مرگ مغزی این مذاکرات هستیم. شکست مذاکرات وین تاثیری منفی بر گفتگو‌ها بین تهران و ریاض برجا خواهد گذاشت که به نوبه خود تحت تاثیر بحران هسته‌ای و مذاکرات وین قرار دارد.

تهران با نگرانی به تعلل عربستان سعودی برای پاسخ گویی به تمایل ایران برای ارتقاء سطح گفتگو‌ها و برگزاری نشست بین وزیران امور خارجه دو کشور نگاه می‌کند. ریاض هرچند احتمال برپایی چنین دیداری را منتفی نمی‌داند، ولی تا زمانی که تهران گام‌هایی عملی در منطقه برندارد که به عربستان برای برداشتن گامی سرنوشت ساز کمک کند، در خصوص ترتیب دادن دیداری در سطح وزیران، به شدت احتیاط خواهد کرد.

با توجه به کاهش امید‌ها به دستیابی به توافق درباره برنامه هسته‌ای ایران در وین، ارتقاء سطح گفتگو‌ها بین ایران و عربستان که تعهدات سیاسی و دیپلماتیک به دنبال خواهد داشت، به نفع ریاض نخواهد بود.

منبع: ایندیپندنت عربی / دیپلماسی ایرانی