افزایش دامنه نوسان تابستان منوط به پیشنهاد بورس و فرابورس

اقتصاد۲۴- در آخرین دوشنبه امسال؛ بورس تهران و فرابورس ایران از تغییر دامنه نوسان جدیدی رونمایی کردند که بر اساس آن تمامی نمادهای معاملاتی درج شده در این بازارها اعم نمادهای معاملاتی تابلو بازار فرعی و اصلی در بالاترین و پایین‌ترین حد به مثبت و منفی ۶ درصد می‌رسید.

این تغییرات پس از بررسی پیشنهاد بورس‌ها در هیأت مدیره سازمان بورس و با استناد به ماده ۲۱۳ دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران و همچنین گزارش تحلیلی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس انجام گرفت که هدف از آن افزایش کارایی و نقدشوندگی در بازار سرمایه عنوان شد.

اقدامی که بر اساس آن بنا شد سازمان بورس همسو با فضای بازار و جریان معاملات، دامنه نوسان قیمت سهام را بطور تدریجی و برای هر فصل از سال به میزان یک درصد افزایش دهد تا در مجموع؛ این دامنه به ۱۰ درصد و بطور متقارن در همه بازارها اعمال شود.

حالا در آستانه آغاز دومین فصل امسال و ورود به تابستان ۱۴۰۱، تغییر دامنه نوسان قیمت سهام در بورس و فرابورس دوباره در کانون توجه معامله گران بازار قرار گرفته است.

محسن خدابخش، نایب رئیس هیأت مدیره سازمان بورس پیرامون زمان تعدیل مجدد دامنه نوسان قیمت سهام در تابلو معاملات بورس و فرابورس گفت: «این موضوع در جلسه هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار که در تیرماه برگزار خواهد شد مورد بررسی و درباره آثار آن بر بازار سهام تصمیم گیری خواهد شد.»

وی افزود: پیشنهاد تغییر دامنه نوسان قیمت سهام برای فصل تابستان و آثار قابل پیش بینی از افزایش و کاهش این دامنه به ۷ درصد می‌بایست از سوی بورس و فرابورس به هیأت مدیره سازمان بورس ارسال و ارائه شود تا به این ترتیب سازمان بورس ضمن بررسی پیشنهادهای موجود بتواند تصمیم گیری کند.

 برای حدود بیش از یک دهه و نیم، دامنه نوسان قیمت سهام در بورس تهران و سپس در فرابورس برای تمام نمادهای معاملاتی سهام در بازارهای این دو رکن اصلی بازار سرمایه ایران برابر با ۵ + / - درصد بود.

فراز و فرود دامنه نوسان قیمت سهام پیش از تصویب قانون جدید بازار سرمایه در اول آذر ماه ۱۳۸۴ همواره در کانون تصمیم سازی نهاد ناظر بازار بوده و تاکنون نیز ادامه داشته است.

این در حالی است که رشد شتابان تورم سالیانه در اقتصاد ایران و تکانه‌های ارزی سال‌های اخیر همواره به تلاطم‌های مختلف در بازار سهام ایران نیز منجر شده که حفظ توازن و تعادل این بازار را در میان تشدید عرضه و تقاضای سهام برهم زده است.

در ابتدای دهه ۸۰ شمسی دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های بورسی در بالاترین و پایین‌ترین حد قیمتی به ۲ درصد می‌رسید، اما در سال ۸۴ به ۳ درصد افزایش یافت.

روند افزایش دامنه نوسان بعد از سال ۸۴ و نزول سنگین قیمت سهام پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در حالی افزایش پیدا کرد که در طول سال‌های نیمه دوم این دهه نیز شاهد تغییر دامنه نوسان قیمت سهام به‌ترتیب به ۳/ ۵، ۴، ۴/ ۵ و ۵ درصد بودیم.

دامنه نوسان ۵ درصدی برای سال‌ها در بورس تهران تثبیت شد که حدود دو سال قبل، همزمان با شهادت سردار سلیمانی دامنه نوسان قیمت سهام از ۱۸ دی ۱۳۹۸ به ۲ درصد محدود شد اما از ۲۲ دی همان سال دوباره دامنه نوسان متقارن به ۵ درصد بازگشت. تغییر دامنه نوسان قیمت سهام تنها برای یک بار در طول دوره زمانی فوق دستخوش تغییراتی بطور متقارن شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۸۴ و به دلیل جلوگیری از تشدید افت شاخص بورس پس از برگزاری نهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، دامنه نوسان قیمت سهام برخی از شرکت‌ها به مثبت ۵/ ۱۲ درصد و منفی ۲ درصد تغییر کرد. هر چند در آن زمان پس از چند روز روند صعودی، صف‌های سنگینی برای فروش سهام شرکت‌ها ایجاد شد که در نهایت باعث متوقف شدن دامنه نوسان نا متقارن و تغییر در حجم مبنا برای معاملات سهام شرکت‌ها شد.

در نهایت با استقبال عموم مردم همزمان با دعوت دولت روحانی برای حضور در بورس و به دنبال آن تحمیل زیان‌های سنگین که استعفای حسن قالیباف اصل، رئیس وقت سازمان بورس را در پی داشت، دوباره موضوع دامنه نوسان نامتقارن برای بازار سهام مطرح و در ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ از سوی محمدعلی دهقان‌دهنوی، رئیس وقت سازمان بورس، دامنه نوسان قیمت سهام به مثبت ۶ درصد تا منفی ۲ درصد تغییر کرد.

وی گفته بود: «قاعده جدید به این دلیل اعمال می‌شود که سرمایه‌گذاران فرصت بیشتری برای بررسی و تحلیل وضعیت سهام خود داشته باشند.»

در نهایت این تصمیم رئیس قبلی سازمان بورس نیز همچون تجربه ناموفق دهه ۸۰ عمر چندانی نداشت و به تشدید صف فروش سهام و افزایش نارضایتی‌ها، دوباره دامنه نوسان متقارن ۵ درصد اعمال شد.