تاریخ انتشار: ۱۲:۴۶ - ۰۸ تير ۱۴۰۱
آیا از شنبه قیمت‌ها ارزان می‌شود؟

بازگشت به تجربه تعزیرات قیمتی

اولتیماتوم وزیر دادگستری درباره بازگشت قیمت کالا‌ها به ۳۱ اردیبهشت ماه از روز شنبه، ۱۱ تیرماه با واکنش منفی کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است.

اولتیماتوم وزیر دادگستری درباره بازگشت قیمت کالا‌ها

اقتصاد۲۴- امین‌حسین رحیمی، وزیر دادگستری شامگاه یکشنبه در برنامه تهران ۲۰ گفته بود: «قیمت کالا‌ها در تاریخ ۳۱ اردیبهشت مبنای قیمت‌گذاری است. پس از آزادسازی قیمت‌ها برای کالا‌های اساسی با حذف ارز ترجیحی، برخی اقلام دچار افزایش قیمت شدند که البته قبلا برای آن‌ها قیمت تعیین شده بود و شامل قیمت‌های پیشینی می‌شوند و باید به قیمت‌های قبلی برگردند.»

او اضافه کرده بود که «کالا‌ها دو گروه هستند؛ یکی کالا‌هایی که بر اساس ضوابط قیمت‌گذاری می‌شود و کالا‌هایی مانند فرش دستباف و صنایع دستی که دولت دخالتی در قیمت‌گذاری آن‌ها ندارد و بر اساس عرضه و تقاضا محاسبه می‌شود و دیگری گروه دوم که گروه نظارت پسینی هستند شامل چندین هزار کالاست.»

به گفته وی «قیمت کالا‌های گروه دوم باید بر اساس قیمت ۳۱ اردیبهشت باشد و تولیدکننده‌ها و واردکنندگان تا ۱۰ تیرماه فرصت دارند تا قیمت کالا‌های خود را به قیمت ۳۱ اردیبهشت آن کالا که خودشان اعلام کردند، برسانند. تولیدکننده‌ها و واردکنندگان باید قیمت کالا‌ها را در سامانه ۱۲۴ ثبت کنند و شناسه بگیرند. ممکن است کارخانه یک محصول را در چند نوع تولید کند و به این دلیل باید برای کالا در سامانه شناسه بگیرد.»


بیشتر بخوانید: بازار داغ کم فروشی در تولیدکنندگان مواد غذایی/ جبران هزینه‌های تولید از جیب مصرف کننده


همزمان معاون سازمان تعزیرات حکومتی نیز عنوان کرد که «شرکت‌های تولیدی تا ۱۰ تیر مهلت دارند به اصلاح قیمت‌های کنونی به صورت قیمت‌های ۳۱ اردیبهشت اقدام کنند. در غیر این صورت مصداق گرانفروشی است و برای متخلفان پرونده قضایی تشکیل و حکم قانونی صادر می‌شود.» ضمن اینکه «مردم هم می‌توانند هرگونه تخلف و گرانفروشی را به صورت ثبت گزارش و تلفن گویا به سامانه ۱۳۵ تعزیرات حکومتی اعلام کنند.»

چه اتفاقی افتاده است؟

دستور حذف ارز ترجیحی ۲۲ اردیبهشت ماه امسال صادر شد و پس از آن قرار بر این شد که روغن، لبنیات، مرغ و تخم‌مرغ با قیمت‌های جدید عرضه شوند. اما قیمت دیگر کالا‌ها در همان سطح قبلی نماند و با افزایش قیمت این چهار قلم کالا، به صورت دومینویی، بازار بسیاری از محصولات دیگر به هم ریخت. در گزارشی که پنجم تیرماه در همین صفحه منتشر شد، فهرستی از این کالا‌ها را برشمرد که شامل تایر، لوازم خانگی، مواد شوینده، تعرفه‌های پستی، رب گوجه، تن ماهی و برنج بود. در واقع پیش‌بینی بی‌اعتنایی کالا‌ها به دستور‌ها چندان هم بیراه نبود و بعد از گذشت یک ماه می‌شد دید که کالا‌های مختلف بی‌توجه به «گفتاردرمانی» دو- سه ماه گذشته به روش خود عوارض «جراحی» پرحاشیه دولت را پشت‌سر گذاشته‌اند. حالا این‌بار بخش «قضایی» و «تعزیراتی» دولت تاکید دارد که «تولیدکنندگان بیش از یک‌بار قیمت کالا‌ها را گران کرده‌اند و باید قیمت‌های کالا‌ها همان قیمتی باشد که روز ۳۱ اردیبهشت ماه روی بسته‌های کالا درج شده است.» صرف‌نظر از اینکه آیا دستور جدید دولت به جایی می‌رسد یا نه، این موضوع از چند لحاظ قابل بررسی است.

سکوت رسانه‌های مدافع دولت در برابر گرانی‌ها

سال ۱۳۹۷ یعنی یک سال پس از خروج امریکا از برجام و شکل‌گیری ارز ۴۲۰۰ (نرخ ترجیحی) که با هدف جلوگیری از افزایش قیمت کالا‌های اساسی ایجاد شده بود؛ بازار مواد خوراکی با شوک‌های قیمتی نیز مواجه شد. این موضوع انتقاد‌ها و فضای نقد فعالیت مسوولان دولتی در رسانه‌های منتقد دولت را به همراه داشت.

به‌طور مثال، روزنامه کیهان، در مطلبی با تیتر «دولت حرف خودش را می‌زند قیمت‌ها راه خودشان را می‌روند!» که روز ۲۶ آذر ماه ۱۳۹۷ به چاپ رسانده، می‌نویسد: «در شرایطی که قیمت کالا‌های مختلف پیش چشم دولت گران می‌شود، مسوولان دولتی تنها به حرف درمانی بسنده می‌کنند.» یا «پاییز ۹۷ هم گذشت و چیزی به پایان ششمین سال دولت تدبیر و امید نمانده است، اما همچنان حکایت حرف و عمل مسوولان درباره کنترل قیمت‌ها، حکایت فاصله زمین و آسمان است.» حالا و در یک سالگی دولت سیزدهم، این روزنامه درباره گرانی‌های اخیر و «گفتاردرمانی» تیم اقتصادی دولت پس از «جراحی بزرگ» اقتصاد ایران سکوت کرده است.

قیمت‌گذاری دستوری چه اثراتی دارد؟

فارغ از دفاع غیرمستقیم رسانه‌های حامی دولت از کنترل تعزیراتی در بازارها، باید این سوال را مطرح کرد که اصولا این اقدام چقدر درست است؟ «بگیر و ببند» تعزیراتی برای بازار‌ها از دهه ۶۰ که کالا‌ها به صورت کوپنی توزیع می‌شد تا همین امروز وجود داشته و گویا تمامی ندارد. اما تجربه نشان داده که اثرات این اقدامات، همان قدر که به سرعت در بازار‌ها به کاهش اندک قیمت می‌انجامد؛ به همان سرعت هم راهکار کاهش قیمت را معکوس می‌کند.

در گام نخست، قیمت‌گذاری دستوری در بازار‌های مختلف به کاهش عرضه توسط تولیدکنندگان می‌انجامد. تولیدکننده با افزایش هزینه‌ها روبروست و بنابراین ناچار از افزایش قیمت تمام شده کالای خود است. اما با دستور از بالا نمی‌تواند قیمت‌ها را بالا ببرد. دو راه بیشتر ندارد: یا تولید نکند، یا منتظر تحولات بعدی باشد. در هر دو صورت، بازار آن کالا با کمبود عرضه مواجه شده و حتی ممکن است قیمت آن بالاتر هم برود.

اگر این دو راهکار جواب ندهد، تولیدکننده گام بعدی را برمی‌دارد. یعنی دست به تولید کالای با کیفیت پایین‌تر می‌زند. حتی کم‌فروشی می‌کند. چون به هر حال نمی‌تواند با «زیان»، کالایی را تولید کند. اما در هر دو صورت، این مصرف‌کننده نهایی است که زیان می‌بیند. مصرف‌کننده‌ای که اصلا از اول قرار بوده دولت به نفع او کار کند. در واقع، قیمت‌گذاری دستوری و این لحن اظهارات درباره تنظیم بازار، یک نتیجه نهایی دارد: فنر قیمت‌ها فشرده‌تر می‌شود و بعد از دوره‌ای کوتاه از اعتراض‌ها و انتقاد‌های کسب و کار‌های مختلف و به هم ریختگی بازارها، این‌بار با شدتی بیشتر جهش پیدا می‌کند.

سال بعد هم جهش تورمی داریم

تمام این‌ها در حالی است که گویا دولت به دنبال «جهش بعدی تورم» در سال آینده است. آقای رییسی سه روز پیش در گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم عنوان کرد که «لایحه‌ای دوفوریتی» تدوین شده تا «موج بعدی افزایش قیمت‌ها به سال آینده موکول» شود. این اظهارات به معنای آن است که دولت برای سال آینده هم طرح‌هایی را در نظر گرفته که احتمال افزایش تورم برای آن‌ها می‌رود.

به نظر می‌رسد که منظور رییس‌جمهور از موج بعدی افزایش قیمت‌ها، کالا‌هایی مانند نان، دارو یا بنزین باشد که قبلا هم گفته بود «امسال گران نمی‌شود.» بنابراین می‌توان گفت که تناقض بزرگی در اینجا رخ داده است؛ از طرفی «دستور به کاهش قیمت» و از دیگرسو «برنامه‌ریزی برای افزایش قیمت». تناقضی که از همین امروز باید راهی برای حل کردن آن وجود داشته باشد.

منبع: روزنامه اعتماد

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت میوه در میادین تره بار امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت مرغ، گوشت سفید و تخم مرغ در بازار + جدول

قیمت انواع لپ تاپ مایکروسافت امروز + جدول

جدول لیگ برتر در پایان هفته بیستم

آخرین وضعیت تعطیلی مدارس و ادارات کشور در روز یکشنبه ۵ اسفند

درس های کلیدی که باعث شد چین به سرنوشت شوروی دچار نشود/ از عدم شرکت در جنگ‌های نیابتی تا تلاش برای ادغام در اقتصاد جهانی

جزئیات تعطیلی مدارس و ادارات تهران در روز دوشنبه ۶ اسفند

قیمت سکه و طلا امروز شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز شنبه ۴ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس جنجالی از مراسم آزادی اسرای اسرائیلی توسط حماس

قیمت دلار و یورو امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تیپ گنگ حامد آهنگی به همراه همسر و پسرش در شیراز

عکس/ نمایی از شمس العماره بندر انزلی ۱۴۰ سال پیش دوره قاجار

قیمت سکه و طلا امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره علی قربان‌زاده در ۴۶ سالگی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/پایان ماموریت محافظ شناخته شده سیدحسن نصرالله

تصویر فرزند شهید سید حسن نصرالله در مراسم وداع با پدر

تصاویر اسوشیتدپرس از حضور جنگنده‌های اسرائیلی در آسمان بیروت

استان تهران فردا دوشنبه تعطیل شد

ساختار جدید سامانه هوشمند سوخت در حال پیاده‌سازی است

البرغوثی: باید مواضع و اقدامات جدی برای مقابله با حملات اسرائیل در پیش گرفته شود

کوهنوردان مفقودی اشترانکوه پس از ۴۸ ساعت پیدا شدند

قیمت میوه در میادین تره بار + حدول

چه کسی بر پیکر «سید حسن نصرالله» نماز اقامه کرد؟

هشدار یک اصلاح طلب: دیگر جایی برای انباشت مشکلات نداریم

تاریخچه دربی بزرگ پرسپولیس و استقلال

فیلم/ تبریک احساسی مهدی یغمایی برای تولد همسرش

زود کبود شدن بدن نشانه چیست؟

عکس/ چهره جذاب پارسا پیروزفر ۲۳ سال پیش با مدل موی تینیجری

علائم ابتلا به سرطان کلیه کدامند؟

ماجرای سوء قصد به جان رئیس آموزش و پرورش سراوان چه بود؟

اینفوگرافی/ منابع درآمدی دولت برای سال ۱۴۰۴

فیلم/ واکنش جالب عموپورنگ به رقص حامد وکیلی در قهوه پدری

خطر بیخ گوش پرواز بندرعباس به رشت

عکس/ نمایی نزدیک از تابوت سیدحسن نصرالله و صفی الدین

عکس/ شور و حال مراسم تشییع سید حسن نصرالله و صفی الدین

فیلم/ محل تدفین شهدای مقاومت در ضاحیه جنوبی

با خواص بی‌نظیر میگو آشنا شوید

فیلم/ حضور جنگنده‌های اسرائیل بر فراز بیروت همزمان با تشییع سیدحسن نصرالله

عکس/ پوشش جالب و دیدنی مردم ۹۸ سال پیش در شهر کرند کرمانشاه

عکس/ کریستیانو رونالدو با لباس عربی کنار بن سلمان

عکس/ گریم متفاوت لیندا کیانی در یک نمایش با کلاه و کت اروپایی

فیلم/ لحظۀ ورود پیکر‌های سید حسن نصرالله و صفی‌الدین به محل تشییع

فیلم/ ورود نمایندگان رهبری به مراسم تشییع سید حسن نصرالله و صفی الدین

عکس/ حضور رسایی و امیرحسین ثابتی در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله

سرمایه بانک توسعه تعاون کفایت لازم را برای حمایت از بخش تعاون ندارد

عکس/ تشییع نمادین سید حسن نصرالله در عراق

اینفوگرافی/ سید حسن نصرالله از تولد تا شهادت

عکس/ حمله به مشروب‌فروشی‌های تهران در انقلاب۵۷

قرائت پیام رهبر انقلاب در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله

خط قرمز سیدحسن نصرالله چه بود؟

فیلم/ ورود سردار فدوی به محل برگزاری تشییع سید حسن نصرالله

فیلم/ ورود قالیباف و عراقچی به مراسم تشییع شهدای مقاومت

عکس/ محمدعلی فروغی و رضاخان ۹۰ سال پیش در مشهد

حمله فرزندان بن افلک و جنیفر گارنر به جنیفرلوپز

عکس/ استوری جنجالی بهنوش بختیاری درباره شغل جدیدش

عکس/ منظره دیدنی از کوچه باغ‌های محله اوین و درکه ۴۷ سال پیش

استقلال بدون محروم به دربی ۱۰۵ می‌رسد

گزارش بورس امروز یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳

عکس/ دیدار هیات دیپلماتیک ایران با رئیس جمهور لبنان

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

اینفوگرافی/ واردات خودرو چقدر آب می‌خورد؟

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

آغاز توزیع کالا‌های اساسی از ابتدای ماه رمضان

عکس/ تظاهرات دانشجویان ایرانی علیه محمدرضا شاه ۴۸ سال پیش در آمریکا