کشف شگفت‌انگیز ناسا در سیاره مریخ

اقتصاد۲۴- یکی از بزرگترین سوالات در علم هوا و فضا، این است که آیا در سیاره‌های فراتر از زمین، زندگی وجود دارد یا خیر. بسیاری از تحقیقات بر روی مریخ متمرکز هستند؛ زیرا دانشمندان می‌دانند که سیاره سرخ، زمانی آب فراوانی را روی سطح خود جا داده بود و می‌توانست شبیه زمین باشد.

اگرچه بعید است که امروزه موجودی در مریخ زندگی کند، اما می‌توان فرض کرد که میلیون‌ها سال پیش، زندگی میکروبی در سطح مریخ وجود داشته است.

مریخ‌نورد «Perseverance» ناسا هم به طور خاص برای جستجوی شواهدی از همین ادعا طراحی شده است. اکنون تحقیقات جدید نشان می‌دهد که برای جستجوی شواهد از حیات در مریخ، نباید روی سطح سیاره، بلکه روی اعماق آن تمرکز کنیم.

مشکل این است که مریخ دائما توسط تشعشعات خورشید بمباران می‌شود. زمین نیز تحت همین شرایط است، اما دو مزیت برای مقابله با این مشکل دارد: خاصیت مغناطیس زمین که حاصل فلزات مایع درون هسته زمین است و جو نسبتا غلیظ اوزونی. هر دوی اینها به کاهش میزان تشعشعات وارده به سطح زمین کمک می‌کند. از سوی دیگر، سیاره مریخ میدان مغناطیسی مرکزی ندارد و فقط شامل اتمسفر بسیار نازکی می‌شود که قادر به دفع تشعشعات رادیواکتیوی نیست. بنابراین مقادیر بالایی از تشعشعات رادیواکتیو در سطح آن وجود دارد.

این تشعشعات نه تنها سیاره را غیر قابل سکونت می‌کند، بلکه می‌تواند نشانه‌های حیاتی را که به دنبال آن هستیم نیز از بین ببرد. تحقیقات انجام‌شده توسط ناسا نشان می‌دهد که ماموریت‌های آینده باید تا عمق ۶.۵ فوتی یا بیشتر در زیر سطح مریخ حفاری کنند تا شاخص‌هایی از حیات، مانند آمینو اسیدهای بیولوژیک را پیدا کنند. البته آمینو اسیدها را می‌توان با فرآیندهای غیر بیولوژیکی هم تولید کرد؛ به این معنی که یافتن آنها لزوما وجود حیات را ثابت نمی‌کند. آمینو اسیدها واحدهای سازنده پروتئین‌ها در نظر گرفته می‌شوند. این بدان معناست که این مولکول‌ها برای حیاتی که ما می‌شناسیم، ضروری هستند. بنابراین یافتن آنها در مریخ کار بزرگی خواهد بود.

تحقیقات اخیر ثابت کرده است که فرآیند تجزیه اسیدهای آمینه توسط تشعشع، سریع‌تر از آنچه قبلا تصور می‌شد اتفاق می‌افتد. به همین دلیل، اگر اسیدهای آمینه در خاک مریخ (با نام علمی رگولیت) یا در سنگ‌های سطح سیاره وجود داشته باشد، قبل از اینکه ما بتوانیم آنها را بیابیم، توسط تشعشعات از بین می‌روند. درست است که روند تخریب به آرامی اتفاق می‌افتد (میلیون‌ها سال) اما زمانی که به دنبال شواهدی از زندگی در زمان‌های بسیار دور باشیم، قطعا به مشکل بزرگی برمی‌خوریم.

ماموریت مریخ نوردهای فعلی مانند Perseverance و Curiosity به بررسی عناصر سطحی مریخ می‌پردازد. البته شامل تجسس در عمق هم می‌شود، اما این دو ربات تجسسی، حداکثر تا حدود 2 اینچ حفاری می‌کنند. به گفته الکساندر پاولوف از مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا، اسیدهای آمینه موجود در این اعماق تنها حدود 20 میلیون سال دوام می‌آورند و احتمالا بدلیل وجود آب یا مواد شیمیایی به نام پرکلرات که در خاک مریخ رایج هستند، سریعتر از بین می‌روند.

به گفته ناسا، برای رفع این مشکل دو رویکرد وجود دارد که می‌تواند مفید باشد. اولین مورد این است که کاوشگرها در ماموریت‌های آینده، آماده حفاری‌های بسیار عمیق‌تر باشند؛ اگرچه این هدف از نظر فنی چالش‌برانگیز است؛ زیرا دانشمندان اطلاعات کافی در مورد نوع سنگ‌ها و خاک‌ سیاره مریخ ندارند. این همان موردی است که باعث ایجاد مشکلات فراوان در سیستم فرود InSight و دفن پایه حرارتی آن شد. مشخص است که برای طراحی سیستم‌های حفاری عمیق به دانش‌ورزی بیشتری نیاز داریم.

اما رویکرد دیگری هم وجود دارد که اکنون قابل استفاده و اعمال است و آن، تغییر موقعیت انتخاب شده برای حفاری‌های کم عمق است. محققان پیشنهاد کرده‌اند که این ماموریت‌ها مانند Perseverance، باید به دنبال مناطقی باشند که اخیرا در معرض دید قرار گرفته‌اند. مانند دهانه‌هایی که جدیدا باز‌شده و به سطح مریخ آمده‌اند؛ جایی که اسیدهای آمینه می‌توانند از برخی از تشعشعات مخرب در امان بمانند.