اقتصاد۲۴- یکی از دغدغههایی که همه ما حداقل یک بار با آن مواجه شدهایم، درخواست وام یا خرید اقساطی است. فرآیند وثیقهگذاری و ارائه ضامن معتبر بزرگترین دغدغه افراد هنگام دریافت وام یا خرید اقساطی است. سامانه توثیق الکترونیکی هوشمند یا سامانه ستاره با هدف وثیقهگذاری آنلاین سهام بورسی و دیگر اموال راهاندازی شده است.
این سامانه به همت وزارت اقتصاد برای اولین بار در کشور اجرایی شد. در حقیقت وزارت اقتصاد بسترسازی لازم را برای توثیق آنلاین و هوشمند اموال فراهم کرده و به علاوه امکان وثیقهگذاری سهام بازار سرمایه را نیز ممکن ساخته است که به تازگی با تلاشها و مدیریت شرکت سپردهگذاری مرکزی این سامانه راهاندازی شد و به همه افراد امکان آن را میدهد که از سهام خود به عنوان وثیقه در تمامی اموری که به ضمانتنامه نیاز است استفاده شود.
در حقیقیت سامانه ستاره این امکان را فراهم کرده است که همه دارایی خرد و کلان افراد اعم از سهام بازار سرمایه و اوراق بهادار، اندوخته بیمه عمر و سنوات، اسناد املاک و خودرو، سکه، طلای امانی، سیم کارت و مواردی از این دست میتواند به عنوان وثیقه مورد استفاده عموم قرار گیرد.
در حال حاضر سهام بورسی به عنوان وثیقه سهام بورسی کاربرد دارند و آینده نزدیک قرار است سکه و گواهی سپرده، اندوخته بیمه عمر و سنوات، گواهی کسر از حقوق سازمانهای دولتی و سندو خودرو و ملک به عنوان وثیقه قرار بگیرد.
از مزایایی که برای توثیق الکترونیکی سهام این است که علاوه بر تسهیل شرایط دریافت وام، باعث ثبات بازار سرمایه میشود. چرا که باعث میشود مردم برای تامین مالی دارایی خود به جای آنکه دارایی خود را بفروشند و نقدینگی خود را از این بازار خارج کنند میتوانند آن را نزد بانکهای خود وثیقه کنند و تسهیلات مورد نظرشان را بدون خروج پول از این بازار بگیرند. در حقیقت توثیق الکترونیکی سهام به عنوان یک پل ارتباطی بین بازار سرمایه و بازار پول است. در نتیجه این بانکها هستند که به عنوان یکی از عوامل اصلی این فرآیند ایفای نقش میکنند.
اکنون سه بانک ملی، مهر و رسالت که در حوزه تسهیلات خرد پیشرو هستند به این سامانه ملحق شدند. به نوعی آن را در درگاههای خود پیادهسازی کردند. شرکت سپردهگذاری محدودیتی در خصوص ارائه این خدمات به بانکها و عموم جامعه ندارد. اما در حال حاضر در حال تنظیم تفاهنامههایی هستیم که علاوه بر افراد حقیقی، ظرفیت حقوقی این فرایند نیز تکمیل شود. پس از اعلان عمومی سایر بانکها میتوانند به این فرآیند ملحق شوند که تنوع این تسهیلات نیز به مراتب بالاتر خواهد رفت.
وقتی سهامداران اقدامات اولیه را در بانک مربوطه خود تکمیل میکنند به صفحه خدمات بازار سرمایه مراجعه کرده و خدمت توثیق را انتخاب میکنند لازم به تذکر مجدد است که سهامدارانی میتوانند از این مزایا استفاده کنند که سجامی باشند. پس از وارد شدن افراد به صفحه ثبت توثیق، رمز یک بار مصرفی را دریافت میکنند و این رمز به شماره موبایل سجامی آنها ارسال میشود و به نوعی یک احراز اراده صورت میگیرد. با این حال همزمان با وارد کردن رمز یک بار مصرف، دارایی قابل توثیق خود را مشاهده خواهند کرد. میزان دارایی کل یا بخشی از آن دارایی قابل توثیق را انتخاب میکنند و سپس به صفحه شرکت سپردهگذاری مرکزی هدایت میشوند.
بیشتر بخوانید: جزئیات دریافت وام با ضمانت سهام بورسی
پس از ورود به صفحه شرکت سپردهگذاری مرکزی برخی شرایط و تعهدات است که سهامداران بورس با دقت و آگاهی کامل باید آن را مطالعه کنند و پذیرش شرایط و تعهدات را انجام دهند. پس از آن لازم است که فرد متقاضی پرداخت کارمزد را نیز انجام دهد و سپس در پایان فرآیند مجددا به صفحه بانک هدایت میشود.
سهامداران باید به این نکته توجه داشته باشند که ارائه کلیه خدمات مرتبط با توثیق هوشمند در روزها و ساعات کاری قابل انجام است در واقع در پایان روز کاری تمامی درخواستهایی که از بانکهای عاملی که این سرویسها را پیادهسازی کردهاند به شرکت سپردهگذاری مرکزی ارسال میشود و بعد از پردازش در سامانههای اطلاعاتی مربوطه نتیجه درخواست روز کاری بعد به بانکهای مربوطه اطلاعرسانی میشود.
شرایط توثیق در بازار سرمایه به این صورت است که سهامداران محدودیت ناظر یا به اصطلاح دارایی فریز نداشته باشند. لازم است دارایی افراد قابل معامله و سپرده باشد و دارایی توقیف یا توثیق شده از قبل نداشته باشند. در صورتی که به تعهدات خود عمل نکنند و در حقیقت نکول اتفاق افتد. توسط بانکهای مربوطه و بر اساس قراردادها دارایی سهامدار به فروش خواهد رسید.