آیا شیرخشک الاغ وارد بازار می‌شود؟

اقتصاد۲۴- هرچند کارشناسان علوم تغذیه کشور، به دلیل اینکه تولید شیر الاغ محدودتر از شیر گاو است، تولید شیر الاغ و محصولات دیگر را مقرون به صرفه نمی‌دانند، اما شهرکن که حدود ۶ سال است به شکل حرفه‌ای در این زمینه فعالیت می‌کند و البته بازار داغ و مشتری‌های خودش را دارد، عقیده دارد که تولید شیر الاغ و محصولاتی مثل شیر خشک الاغ بسیار در دسترس‌تر از واردات شیر خشک خارجی است و اگر حمایت و پشتیبانی مسئولان باشد، می‌توان شیرخشک باکیفیت و مطلوبی از شیر الاغ تولید کرد و به‌دست کودکانی رساند که به هر علتی از خوردن شیر مادر محروم و دور مانده‌اند.

احمدرضا شهرکن که دانشجوی رشته مدیریت کسب‌وکار است و به جز این به مطالعه و خواندن کتاب، منابع علمی داخلی و خارجی در زمینه صنایع غذایی علاقه دارد می‌گوید: «در طول یک دهه اخیر، خیلی از کارشناسان علوم تغذیه و پزشکان درباره خواص معجزه‌آسا و منحصربه‌فرد شیر الاغ مقاله‌ها و تحقیقات متعددی ارائه داده‌اند که مهر تاییدی است بر ویژگی‌های شیر الاغ و نزدیکی و شباهت زیاد آن به شیر مادر. در همین‌جا باید بگویم که متاسفانه در طول این سال‌ها برخی از شیرخشک‌های خارجی که در سبد خانوارها قرار گرفت با قیمت‌های گران فروخته شد و در تحقیقات بعدی مشخص شد که این شیرخشک‌های خارجی هم از شیر الاغ تهیه شده و گرانی آن به همین دلیل بوده است و به جز اینها ورود شیرخشک‌های قلابی هم به فروشگاه‌ها و مغازه‌ها مزید بر علت شد تا اعتماد و اطمینان مردم به شیر مصنوعی کودکان کاهش پیدا کند.»

او تاکید می‌کند که اگر مسئولان حمایت کنند، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شیرخشک الاغ خواهد شد که این محصول را با بالاترین کیفیت و با قیمت مناسب به‌دست مردم برساند. حال باید دید که آیا این نوع شیرخشک با همه موانع و مشکلات وارد بازار خواهد شد یا نه؟

وقتی مادر نباشد و یا خدای ناکرده بمیرد دو نوع شیر به بچه داده می‌شود یا طبیعی (از طریق دایه) که در فرهنگ‌های مختلف، آداب‌ورسوم خود را دارد و یا مصنوعی که همان استفاده از شیر سایر پستانداران است. در اینجا باید گفت میزان چربی، پروتئین و شکر در شیرهای مختلف با یکدیگر فرق دارند. گفته می‌شود شیر انسان ۴. ۵ درصد چربی دارد که به‌احتمال‌زیاد همین میزان چربی برای بدن نوزاد باید کافی باشد.

اما نکته مهم درباره شیر گاو این است که افراد کمی معتقدند شیر گاو به درد انسان می‌خورد. چراکه این شیر برای سیستم گوارش گاو تعریف‌ شده که مثل سیستم گوارش ما انسان‌ها نیست؛ سیستم گوارش گاو می‌تواند ترکیبات پیچیده مانند لاکتوز را هضم کند. بر این اساس به نظر می‌رسد شیر الاغ بهترین گزینه برای مصرف نوزاد انسان باشد، اما الاغ مانند گاو در دسترس نیست و مشارکت تولیدی کمی دارد. گوسفند نیز شیر زیادی تولید نمی‌کند و فقط در تولید پنیر از آن بهره می‌برند و برای نوشیدن نیز مناسب به نظر نمی‌رسد.

با این توضیحات، مناسب است که اشاره‌ای هم به سابقه مصرف شیرخشک کنیم: در قرن ۱۸ و ۱۹ شیر مصنوعی (شیر گاو) متداول شد و اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها شیر طبیعی (چه مادر و چه دایه) را برای نوزادان کنار گذاشتند و تغذیه مصنوعی را جایگزینی برای کودکان کردند. همین عامل موجب مرگ‌ومیر کودکان شد و در سال‌های ۱۸۴۰ میلادی نیمی از بچه‌ها در منهتن نیویورک مردند. محققان انواع بیماری‌ها را در شیر گاو پیدا کردند و سپس لوئی پاستور، دانشمند فرانسوی، راه‌حلی برای این مشکل پیدا کرد: جوشاندن شیر! شاید برایتان جالب باشد که بدانید شیر الاغ را برخلاف شیر گاو و سایر پستانداران نباید بجوشانیم، چراکه بلافاصله خراب و فاسد می‌شود. شیر الاغ به اصطلاح بازاری‌ها یک محصول تره‌باری است و تازه‌تازه و به محض دوشیدن و در کمتر از ۱۲ ساعت اگر در جای خنگ نگهداری شود قابل مصرف است. اما محصولی مثل شیر خشک الاغ که خاصیت‌های شیر مادر را با خود دارد مدت زمان و ماندگاری بیشتری دارد.

حال باید دید پایان این گمانه‌زنی‌ها و پیشنهادها در مسیر پیچیده تولید به کجا خواهد انجامید.