اقتصاد۲۴- در میان عوامل مختلفی که برای شرایط آن روزهای بورس عنوان میشود، شاید اصلیترین متهم، تیم اقتصادی دولت دوازدهم باشد. کافیست عبارت «دژپسند+بورس» را در گوگل جستجو کنید؛ انبوهی از مصاحبههای رنگارنگ را خواهید دید که از ارزندگی بازار سهام میگوید، مردم عادی را دعوت به سرمایه گذاری در بورس میکند و افرادی را که به شکل گیری حباب قیمتی هشدار میدهند را تمسخر میکند. حالا برخی اخبار حاکی از این است که فرهاد دژپسند در ماجرای بورس، محکومیت یک ساله گرفته است.
۲۰ مرداد ماه ۱۳۹۹، شاید تلخترین روز تاریخ بازار سرمایه ایران باشد؛ روزی که شدیدترین ریزش بورس آغاز شد و شاخص کل از ۲۰ مرداد تا ۲۰ آبان در مدت سه ماه افت بیش از ۴۲ درصدی را ثبت کرد. هر چند که این روند نزولی عملاً تا خرداد ماه سال گذشته هم ادامه داشت و شاخص کل تا محدوده یک میلیون و صد هزار واحدی پایین آمد، اما این سه ماه را هیچ یک از اهالی بازار سرمایه از یاد نخواهند برد.
نکته تلخ ماجرا این است که بر خلاف شاخص کل که افت حدود ۵۰ درصدی را از اوج مرداد ماه ۱۳۹۹ تجربه کرد، بسیاری از نمادها بیش از ۸۰ درصد ارزش خود را از دست دادند؛ نمادهای کوچکی که در زمان فراگیری بورس چنان حبابی در آنها شکل گرفت که در ریزش بورس تا ماهها صف فروش شدند و هیچ خریداری نداشتند.
اما این ریزش سنگین بورس، یک رالی صعودی عجیب هم داشت، رالی عجیبی که بسیاری را تحلیلگر کرد و افرادی که کمترین آشنایی را با بازار سرمایه داشتند، یک شبه استاد شدند، سهمهای طلایی معرفی میکردند و تارگتهای میلیونی برای شاخص کل میدادند.
زمستان سال ۱۳۹۷ را میتوان آغاز روند صعودی بورس دانست، جاییکه شاخص کل در محدوده ۱۵۶ هزار واحدی قرار داشت. هر چند که با توجه به افزایش نرخ ارز و شرایط تورمی آن روزهای اقتصاد ایران، بخشی از صعود بورس منطقی بود، اما افزایش حدود ۱۳ برابری شاخص کل تا مرداد ماه ۱۳۹۹ با هیچ منطقی سازگار نبود. افزایش عجیبی که به شکل گیری یکی از شدیدترین حبابهای قیمتی بازار انجامید و سقوط تلخی را به همراه داشت.
بیشتر بخوانید: انفعال وزارت اقتصاد منجر به تشدید فاصله طبقاتی شد
در میان عوامل مختلفی که برای شرایط آن روزهای بورس و سقوط تاریخی پس از آن عنوان میشود، شاید اصلیترین متهم، تیم اقتصادی دولت دوازدهم باشد؛ جاییکه این افراد با خیال هدایت نقدینگی سرگردان در روزگار پرتلاطم بازارها، سعی داشتند که با حبس نقدینگی در بورس، بخشی از التهاب ایجاد شده را کنترل کنند.
با این تصور غلط روزی نبود که مسئولان از هر تیربونی مردم را دعوت به سرمایه گذاری در بورس نکنند. کافیست عبارت «دژپسند+بورس» را در گوگل جستجو کنید؛ انبوهی از مصاحبههای رنگارنگ از وزیر اقتصاد دولت دوازدهم را خواهید دید که از ارزندگی بازار سهام میگوید، مردم عادی را دعوت به سرمایه گذاری در بورس میکند و افرادی را که نسبت به شکل گیری حباب قیمتی هشدار میدهند را تمسخر میکند. همین تشویقها بود که بازار سهام که یکی از پر ریسکترین بازارهای مالی نه تنها ایران بلکه جهان محسوب میشود، به عنوان یک بازار بدون ریسک میان مردم تلقی شد و افراد عادی برای کسب سودهای چند ده و حتی چند صد درصدی ماهانه، کد بورسی گرفتند و سهام شرکتهایی را میخریدند که حتی نمیدانستند که آن شرکت چه چیزی تولید میکند!
قفل شدن بسیاری از نمادها در صف خرید و بازدههای روزانه ۵ درصدی نتیجه چنین هجومی به بورس بود. به طور مشخص از ابتدای سال ۱۳۹۹ هر فردی که به بورس میآمد، رویای سود روزانه ۵ درصدی و میلیونر شدن را داشت؛ رویایی که نه تنها به واقعیت تبدیل نشد بلکه همان سرمایه اندک مردمان عادی در سقوط تابستان ۱۳۹۹ از بین رفت.
حالا پس از گذشته بیش از دو سال از روز تلخ بازار سرمایه، برخی اخبار حاکی از این است که فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد دولت دوازدهم و شاید اصلیترین متهم حباب بورس سال ۱۳۹۹ و نابودی سرمایه بسیاری از مردمی که پیش از آن حتی خبر نداشتند که بازاری به نام بورس وجود دارد، محکومیت یک ساله گرفته است.