بحران بی اعتمادی در بورس

اقتصاد۲۴- شاخص کل بورس با از دست دادن کانال ۱.۴ میلیون واحدی که روز اول هفته رخ داد؛ دیروز هم با ۶ هزار و ۷۰۲ واحد کاهش در ارتفاع یک میلیون و ۳۹۰ هزار واحدی ایستاد. این در حالی است که مدیرعامل سازمان بورس بزرگ‌ترین مشکل بازار سرمایه را «بی‌اعتمادی» سهامداران می‌داند و از تلاش برای بازگشت این اعتماد خبر داده.

همزمان در شبکه‌ها و کانال‌های مرتبط بورسی، فضای اعتراض شکل گرفته و حتی صحبت از تجمع سهامداران متضرر در مقابل سازمان بورس شده است. در بازار سرمایه ایران چه خبر است و چگونه می‌توان فضای بهتری را ایجاد کرد؟

هیچ سیگنالی از برجام به سهامداران نرسید

محمدرضا مظفری، کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که علت اصلی ریزش شاخص‌ها و بزرگ‌ترین تهدیدی که در حال حاضر برای بازار سرمایه وجود دارد بلاتکلیفی برجام است و اینکه هیچ‌گونه سیگنالی از این رویداد سیاسی به دست سرمایه‌گذاران و سهامداران نرسیده است.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چرا شاخص‌های بورس از چند روز گذشته در حال عقب‌نشینی هستند و شاهد آنیم که کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی را هم واگذار کرده و به کانال یک میلیون و ۳۹۰ هزار واحدی رسیده‌اند، گفت: بالا و پایین رفتن شاخص‌های بورس جزو ذات این بازار است، اما آنچه بیشترین تاثیر را بر بالا یا پایین آمدن قیمت‌ها می‌گذارد نگرش و آینده‌نگری سهامداران و اتفاقات سیاسی و اقتصادی در کشور است.

البته بنده معتقدم کف شاخص‌ها در محدوده یک میلیون و ۳۸۰ هزار واحدی است و بعید است که از این کانال هم پایین‌تر بروند، چراکه ارزندگی که در این بازار وجود دارد، به خصوص در بخش سهام‌های بنیادی بازار، سرمایه‌گذاری در آن‌ها هیچ جای نگرانی ندارد.

ارزندگی سهم‌ها بالاست

او ادامه داد: هر چند بنده هم از وضعیت سیاسی پیش رو بی‌اطلاع هستم، اما توصیه من به سهامداران این است از آنجا که ارزندگی سهام‌های بازار بورس بالاست، با دید بلندمدت می‌توان دست به خرید سهام زد. مظفری در پاسخ به این پرسش که توقف مذاکرات برجام و رکود در بازار‌های جهانی چه میزان در افت شاخص‌ها موثر بوده‌اند، نیز افزود: بزرگ‌ترین تهدیدی که برای بازار سرمایه وجود دارد بحث مربوط به برجام است و اینکه هیچ‌گونه سیگنالی هم از این رویداد سیاسی به دست سرمایه‌گذاران و سهامداران نرسیده است، بنابراین تا زمانی که این سردرگمی وجود داشته باشد بازار بورس هم رشد چندانی نخواهد داشت.

قیمت‌های جهانی نوسان چندانی نداشتند

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: قیمت‌های جهانی هم در این مدت نه رشد آنچنانی داشتند و نه افت چندانی داشتند. این در حالی است که بازار سرمایه ما در کشور کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی را هم از دست داده و وارد کانال یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی شده است، اما واقعیت این است که نه تنها بازار‌های جهانی افتی نداشته‌اند بلکه قیمت طلا هم رشد داشته و سایر کامودیتی‌ها هم بلکه با رشد همراه بوده‌اند. عمده‌ترین تهدید در این بازار بحث‌های مربوط به برجام است و اینکه سرمایه‌گذاران نمی‌دانند وضعیت به چه شکل خواهد بود و این نگرانی‌ها به اندازه‌ای است که صدای همه در آمده است.

یک سال فرصت برای بازگشت اعتماد به بورس کافی بود

او در پاسخ به این پرسش که ارزیابی شما از سخنان رییس سازمان بورس در مورد اینکه بی‌اعتمادی مردم به بورس به دولت قبل برمی‌گردد، چیست؟ نیز گفت: طبیعت بازار سرمایه به این شکل است که اگر سرمایه‌گذاران ندانند که چرا شاخص‌ها در حال سقوط هستند یا دست به تجمع می‌زنند و یا اینکه از بازار سرمایه خارج می‌شوند.

این حق را باید برای سرمایه‌گذاران محفوظ دانست. در حال حاضر هم افرادی که به صورت حرفه‌ای در بازار سرمایه ایران مشغول فعالیت هستند با یک جریان مثبت فروشنده می‌شوند و کلا کارشان نوسان‌گیری در دامنه‌های خیلی کوتاه است و مردم عادی هم که چندان اطلاعی از وضعیت موجود ندارند خسته شده‌اند.

بیشتر بخوانید: حرف‌ها و وعده‌های پوچ مهمترین عامل بی اعتمادی به بورس است

هرچند دولت قبل اشتباهاتی درخصوص این بازار داشت، اما این دولت هم یک سال وقت داشت تا بخواهد اعتماد را به بورس برگرداند.

هیچ اراده‌ای برای بهبود بازار سرمایه نیست

او افزود: ضمن آنکه در ابتدای دولت سیزدهم اعلام کردند که مشکلات این بازار را حل خواهند کرد، اما چقدر زمان می‌خواهند تا این مشکلات را حل کنند؟ درست است که بی‌اعتمادی زیاد است، اما شرایط به گونه‌ای شده که اهالی بازار به افرادی هم که در مسند حکومت هستند بی‌اعتماد شده‌اند، چراکه هیچ‌گونه اطلاعات دقیقی از مسائل سیاسی و برجام نمی‌دهند و هیچ اراده‌ای هم برای کنترل بازار سرمایه وجود ندارد. او ادامه داد: بنده به عنوان فردی که بیش از ۲۰ سال است که در این بازار فعالیت دارم به وضوح می‌بینم که حقوقی‌های بازار و خصولتی‌ها به محض اینکه روند مثبتی رخ می‌دهد فروشنده می‌شوند و این موضوع نشان می‌دهد که یا دولت برنامه‌ای ندارد و یا برنامه‌شان این است که اجازه بالا رفتن را به بازار سهام نمی‌دهند.

مظفری گفت: این در حالی است که اگر فردی اوایل تابستان ۱۳۹۹ سهمی را به قیمت ۹ هزار تومان خرید کرده است و امروز قیمت آن به ۲ هزار تومان رسیده نفس این سرمایه‌گذار بریده شده حال هر چند دولت قبل باعث بی‌اعتمادی در این بازار شد، اما این موضوع دلیل نمی‌شود که همه مشکلات را به گردن دولت قبل بیندازیم و با وجودی که یک سال از عمر دولت جدید گذشته هنوز ندیده‌ایم این دولت هم به قول‌هایی که در ابتدای کار خود داد عمل کرده باشد.

سهامداران نیازمند آموزش هستند

او در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه برخی از سهامداران بازار سرمایه را فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری نمی‌دانند چطور می‌توان این بستر را برای سرمایه‌گذاری بهبود بخشید، افزود: یک تفاوتی که بازار سرمایه با سایر بازار‌ها دارد این است که تابلوی آن مشخص است و هر لحظه می‌توان آن را چک کرد که این سرمایه رشد داشته و یا افت کرده است، این در حالی است که اگر یک ملکی را خریداری کنیم هر روز در بنگاه‌های اطراف محل نمی‌پرسیم این ملک چقدر شده است و اگر بگویند قیمت آن ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمتی که خریداری کرده‌اید شده ما فروشنده نخواهیم بود، اما متاسفانه ذات بازار سرمایه به دلیل اینکه جلوی چشم سرمایه‌گذار است باعث می‌شود نگران باشد و گاهی به درستی هم عمل نکند.

او تصریح کرد: اکثر افرادی هم که از سال ۱۳۹۹ وارد بازار سرمایه شدند آموزش لازم را ندیده‌اند و نهاد‌های مالی ما از کارگزاری‌ها گرفته تا سایر نهاد‌ها مشاوره‌ای در این خصوص ندادند و نمی‌دهند و تنها فعل خرید و فروش را برای‌شان صرف می‌کنند و منفعت‌شان هم در کارمزدی است که دریافت می‌کنند و به این سرمایه‌گذاران هم یاد نداده‌اند که چگونه در بورس سرمایه‌گذاری کنند.

بازار‌هایی که منابع را جذب کردند

مظفری در پاسخ به این پرسش که منابعی که در این مدت از بورس خارج شدند بیشتر وارد کدام بازار شدند، گفت: در این مدت قیمت‌ها در سه بازار طلا، دلار و ملک نه تنها افت قیمت نداشتند بلکه با رشد قیمتی هم مواجه بودند و حداقل تفسیری که می‌توان داشت این است که ورود این منابع باعث شده تا قیمت این کالا‌ها کاهش پیدا نکنند و اگر منابع مالی وارد این بازار‌ها نمی‌شد باید افت می‌کردند و از یک سال گذشته بیشتر منابعی که از بازار سرمایه خارج شدند بیشتر وارد بازار رمزارز‌ها شدند، اما با نوسانات این بازار و ترس از سرمایه‌گذاری در این حوزه، همچنان سه بازار دلار، سکه و ملک اولویت بیشتری برای سرمایه‌گذاران خرد دارند و باید پذیرفت سرمایه‌های بالایی هم که در بازار سرمایه هست با توجه به سود‌های بانکی بالا به سمت بانک‌ها شیفت می‌شوند و در فرصت مناسب مجددا به سمت سهام می‌روند.