نتیجه سیاست‌های اقتصادی رئیسی، رشد ۱۵۰ درصدی پول پاشی و افزایش شکاف تورمی

اقتصاد۲۴- آمارها، شاقول درستی یا نادرستی سیاست‌های اقتصادی یک دولت و پیش بینی کننده آینده‌اند برخی اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران و بانک مرکزی در روز‌های اخیر، اما حاکی از این است که نماگر‌های اقتصادی امیدوار کننده نیستند.

افزایش شکاف تورمی

بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار تورم نقطه به نقطه شهریور ۱۴۰۱ در حالی برابر ۴۹.۷درصد است که این نرخ برای دهک اول برابر ۶۰.۱درصد و برای دهک دهم برابر ۴۳.۸درصد بوده است. فاصله تورمی دهک‌ها در شهریور ماه به ۷.۸ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل ٠.٨ واحد درصد افزایش داشته است. نرخ تورم کل کشور در شهریور ماه ١۴٠١ برابر ۴۲.۱ درصد است که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ٣٩.٨ درصد برای دهک دهم تا ۴٧.۶ درصد برای دهک اول، نوسان دارد.

پول پاشی و انتظار برای تورم بیشتر

مقایسه آمار‌های تزریق پول بانک مرکزی در بانک‌ها در پایان شش ماه امسال با موقعیت مشابه خود در ۱۴۰۰نشان می‌دهد وضعیت پول پاشی بانک مرکزی رشدی ۱۵۰ درصدی را در مجموع داشته است. در مجموع، آن چه بانک مرکزی در هر هفته در نهاد‌های مالی تزریق می‌کند جمع تزریق بازار باز و بازارشبانه است. در همین رابطه در مقایسه شش ماه نخست امسال و سال گذشته مشاهده می‌شود بیشترین تزریق بانک مرکزی در بانک‌ها در سال ۱۴۰۰ در مرز ۴۰ هزار میلیارد تومان قرار داشته است. این در حالی است که در سال جاری این رقم تا مرز ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نیز افزایش پیدا کرده و رشدی ۱۵۰ درصدی داشته است.

بیشتر بخوانید: آشوب تورم در بازارهای جهانی

در مجموع بررسی رفتار بانک مرکزی نشان می‌دهد تزریق بالای پول بانک مرکزی علامتی از وخامت اوضاع مالی در بانک‌ها بوده و از آن جا که سهم عملیات بازار باز در این معاملات بیشتر بوده به عقیده برخی می‌تواند موجب رشد بیشتر پایه پولی در اقتصاد کشور شود. این که آمار پایه پولی کشور که به عنوان موتور نقدینگی شناخته می‌شود، حکایت از رشد بیشتر تورم در ماه‌های آینده دارد.

بحران نقدینگی در تولید

محدودیت نقدینگی در صنایع همواره از اصلی‌ترین مشکل‌های تولید بر شمرده شده است. البته محدودیت مالی برای همه شرکت‌ها به یک اندازه نیست و در برخی شرکت‌ها شدیدتر و در برخی شرکت‌ها محدودیت مالی کمرنگ‌تر است. از انتهای سال ۹۷ محدودیت مالی گریبان رشد تولید در اقتصاد ایران را گرفت. این روند در بهمن ماه ۹۷ آغاز شد و در بازه زمانی خرداد تا آذر ۹۸ شدت بالایی به خود گرفت، به گونه‌ای در مهر ماه ۹۸ رشد تولید در صنایع با محدودیت مالی بالا حدود ۱۲ درصد کمتر از رشد در صنایع بدون محدودیت مالی بوده است. از آغاز زمستان ۹۸ اثر محدودیت مالی بر اقتصاد ایران کمرنگ شده و از شروع سال ۹۹ تا تیر ماه تقریبا این اثر از بین رفت و رشد تولید در دو گروه مذکور تفاوت چشمگیری با هم ندارد. از مرداد ماه بار دیگر کمی اثر محدودیت نقدینگی در اقتصاد دیده شد و این روند تا فروردین ۱۴۰۰ ادامه داشت.

رشد نرخ بیکاری

نرخ بیکاری در بهار امسال ۹.۲ درصد برآورد شده، این نرخ در بهار سال گذشته ۸.۸ درصد بوده است. به بیان ساده‌تر در بهار امسال بیکاری نسبت به فصل مشابه سال گذشته افزایش یافته است. این افزایش به تعداد بالغ بر ۱۰۷ هزار نفر برآورد شده، این در حالیست که نرخ مشارکت اقتصادی در همین بازه زمانی کاهش یافته است.
کاهش نرخ مشارکت اقتصادی همزمان با افزایش نرخ بیکاری به معنی بدتر شدن وضعیت بازار کار است. وخیم شدن وضعیت اشتغال در حالی در بهار امسال نسبت بهار سال گذشته رخ داده که نرخ رشد اقتصادی کشور در همین بازه مثبت بوده است، به عبارت دیگر رشد اقتصادی نتوانسته موجب بهبود اشتغال در کشور شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری جوانان به شکل قابل توجهی بالاتر از نرخ بیکاری کل است. به گونه که نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ سال تا ۲۴ سال حدود ۲۴ درصد برآورد شده که نسبت به بهار سال گذشته ۲ درصد افزایش داشته است. به بیان ساده در بهار ۱۴۰۱ نسبت به بهار سال گذشته بالغ بر ۵۲ هزار نفر به جمعیت بیکار در سن مذکور افزوده شده است. نرخ بیکاری مردان ۱۵ تا ۲۴ حدود ۲۰ درصد و نرخ بیکاری زنان در این بازه سنی بالغ بر ۴۰ درصد است.
نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال در بهار امسال چه در مناطق شهری و چه در مناطق روستایی نسبت به بهار سال ۱۴۰۰ حدود ۲ درصد افزایش یافته است. به گونه‌ای که نرخ بیکاری جوانان در سن ۱۵ تا ۲۴ سال در مناطق شهری کشور از ۲۴.۶ درصد به ۳۶.۶ درصد رسیده است. همچنین نرخ بیکاری جوانان مناطق روستایی نیر در این سن از ۱۶.۱ به ۱۸.۱ درصد رسیده است. آنچه از آمار‌ها بر می‌آید این است که وضعیت اشتغال جوانان روستایی بهتر از جوانان شهری است.

منبع: فرازدیلی