تاریخ انتشار: ۱۵:۰۵ - ۲۵ آبان ۱۴۰۱

رضایی: وجود حق انتخاب و شرایط رقابتی واقعی لازمه اعتماد کاربران به پیام‌رسان‌های بومی است

 با استمرار فیلترینگ برخی از پیام رسان‌های خارجی در کشور، تاکید مسئولان بر استفاده کاربران از پلتفرم‌های داخلی بسیار زیاد شده است.

رضایی: وجود حق انتخاب و شرایط رقابتی واقعی لازمه اعتماد کاربران به پیام‌رسان‌های بومی است

اقتصاد۲۴- کاربران در بسیاری از موارد چاره‌ای جز استفاده از این پیام رسان‌ها را ندارند. اما این پیام رسان‌ها باید دارای چه ویژگی‌هایی باشند تا بتوانند مخاطب را جذب کنند؟ عباس رضایی ثمرین پژوهشگر حوزه رسانه معتقد است، اگر مردم حس کنند یک اراده معطوف به قدرت به دنبال حقنه کردن نوع خاصی از زیست مجازی به آنهاست، پیش‌بینی‌اش سخت نیست که در چنین شرایطی مقاومت شکل می‌گیرد. شما حتی اگر بی‌نقص‌ترین سرویس ممکن را هم در شرایط انحصار ارائه کنید و مردم حس کنند گزینه دیگری ندارند، عمدتا اقبال نشان نمی‌دهند.

با توجه به اینکه در شرایط فعلی جامعه کاربران چاره‌ای جز استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی ندارند، در ابتدا بفرمایید این پیام‌رسان‌ها باید دارای چه ویژگی‌هایی باشند که قدرت رقابت با پیام‌رسان‌های خارجی را داشته باشند؟

مسئله اصلی در همان مفهوم رقابت است. پیام‌رسان‌ها و اساساً سایر ابزار‌های دیجیتال که به طور وسیع مورد استفاده مردم قرار می‌گیرند، در پاسخ به نیاز‌هایی شکل گرفته‌اند. یک نیاز مثلا بحث ارتباط است. یعنی مردم نیاز‌های ارتباطی خود را با استفاده از این پیام‌رسان‌ها تامین می‌کنند. عده دیگری ممکن است از این پیام‌رسان‌ها استفاده رسانه‌ای کنند. یعنی بخواهند پیامی را از این طریق به گوش دیگران برسانند. با این نگاه طبیعی است که مردم آن ابزاری را انتخاب می‌کنند که بهتر و راحت‌تر و امن‌تر نیاز آن‌ها را برطرف کند؛ بنابراین در یک شرایط رقابتی معمولی، مهم‌ترین فاکتور انتخاب شدن یک ابزار یا سرویس از سوی مردم کیفیت و امنیت آن است نه لزوما ایرانی یا خارجی بودن آن. خیلی از کاربران اینترنت در کشور همین الان از برخی سرویس‌های داخلی استفاده می‌کنند و مشکلی هم ندارند.

پس مساله اصلی در استفاده از یک پیام رسان چیست؟

مشکل از جایی شروع می‌شود که مردم حس کنند یک اراده معطوف به قدرت به دنبال حقنه کردن نوع خاصی از زیست مجازی به آنهاست، پیش‌بینی‌اش سخت نیست که در چنین شرایطی مقاومت شکل می‌گیرد. شما حتی اگر بی‌نقص‌ترین سرویس ممکن را هم در شرایط انحصار ارائه کنید و مردم حس کنند گزینه دیگری ندارند، عمدتا اقبال نشان نمی‌دهند. اینجا صحبت از رقابت یا شاخص‌های رقابت‌پذیری بی‌معناست، چون اساساً رقابتی وجود ندارد که ما بخواهیم درباره شاخص‌های توفیق در آن سخن بگوییم؛ لذا قبل از ویژگی‌های رقابت‌پذیری پیام‌رسان‌ها که اساساً مقوله‌ای فنی و نه رسانه‌ای است، لازم است درباره سیاست‌گذاری‌ها صحبت کنیم.

در حال حاضر یکی از چالش‌های مهم این پیام رسان‌ها بحث اعتمادسازی بین مخاطبان است به نظر شما در این حوزه چه مولفه‌هایی برای جذب اعتماد مخاطب لازم است؟

جذب اعتماد طی پروسه‌ای اتفاق می‌افتد که کوتاه‌مدت نیست. اعتماد اصولا با حق انتخاب قرین است و در فضای انحصاری چندان موضوعیت ندارد. ما در این بحث یک متن داریم و یک زمینه. متن، پیام‌رسان‌های اجتماعی، شاخص‌های فنی و کیفی آن‌ها و سایر مولفه‌های درونی مرتبط با آن‌ها مثل خط مشی و امثالهم است. زمینه، اما شامل عوامل بیرونی، از جمله سیاست‌گذاری‌ها و شرایط و ساختار‌های اجتماعی و سیاسی می‌شود. تحلیلی واقع‌بینانه است که ما در آن، این دو را در کنار هم ببینیم. اگر بخواهیم متن را از زمینه بیرون بکشیم و به صورت مستقل آن را تحلیل کنیم، تقلیل‌گرایانه رفتار کرده‌ایم. صرف تمرکز روی باید‌ها و نباید‌های کار پیام‌رسان‌ها یا مولفه‌هایی که آن‌ها باید برای جذب یا حفظ کاربر به کار گیرند، بدون توجه به عوامل زمینه‌ای و ساختاری به نظر من نارسا است و نمی‌تواند وضعیت فعلی را توضیح دهد. عرض کردم، وقتی انگاره انحصار در ذهن کاربر شکل بگیرد، معادلات به کلی متفاوت از گذشته است. مثلا وقتی شما بیایید و عضویت در یک پیام‌رسان خاص را شرط ورود به یک سامانه پرمخاطب دانشجویی کنید ظاهرش این است که چندین هزار کاربر رایگان به چنگ آورده‌اید، اما در کُنه ماجرا، انزجاری نسبت به پلتفرم مورد نظر در میان کاربران اجباری شکل می‌گیرد که آثار آن در درازمدت ویرانگر است. معلوم است که اینجا دیگر کیفیت خدمات موضوعیت نخواهد داشت. کاربر از این رفتار احساس توهین می‌کند و جلب اعتماد او در این شرایط عملا غیرممکن است. من حتی اخیراً دید‌ه‌ام که بعضی پیام‌رسان‌های داخلی، امکان حذف حساب کاربری را به استفاده‌کنندگان خود نمی‌دهند. یعنی شما اگر به هر ترتیبی، راه‌تان افتاد و آنجا حساب کاربری باز کردید، دیگر امکان خروج ندارید! قاعدتا وقتی مثل گروگان با شما رفتار شود، به این راحتی اعتماد نخواهید کرد. از این جهت است که من فکر می‌کنم، بر خلاف آنچه تصور می‌شود، انسداد دسترسی به رقبای خارجی یا به تعبیر دیگر ایجاد انحصار، در یک نگاه عمیق‌تر و راهبردی‌تر، اتفاقاً به ضرر پیام‌رسان‌های داخلی است.


بیشتر بخوانید: فرش قرمز دوبی، امارات، عراق و ترکیه برای استارت‌آپ‌ها


به نظر شما آیا این پیام‌رسان‌ها قابلیت این کار را دارند که نهاد‌های مربوطه اقدامات و حمایت‌های لازم را برای توسعه آن‌ها انجام دهند، چقدر می‌توان در این باره امیدوار بود؟

پاسخ به بخشی از سوال شما که مرتبط با مولفه‌های کیفی و فنی پیام‌رسان‌هاست، قاعدتا در حیطه صلاحیت بنده نیست. به طور کلی، اما باید توجه کنیم که تجربه جمعی در کشور ما از واژه حمایت در اکوسیستم اقتصاد دیجیتال چندان مثبت نیست و بعضاً آن را با تبعیض، اعطای رانت و اتلاف منابع عمومی قرین می‌دانند؛ لذا فرایند حمایت را اگر صرفا تامین مالی یا فرایند‌های تبعیض‌آمیزی همچون حذف رقبای پرمخاطب خارجی قلمداد کنیم، بعید است تاثیری در مقوله اعتماد که مسئله اصلی در موضوع پیام‌رسان‌های داخلی است، داشته باشد. حمایت‌های زیرساختی و توانمندسازی، اما می‌تواند اثربخش باشد؛ به شرطی که حق انتخاب مردم پاس داشته شود و البته رشد پیام‌رسان‌ها نه مبتنی بر منابع خاص دولتی که بر پایه مدل‌های اقتصادی موفق باشد.

منبع: شفقنا

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد

برج میلاد ۱۳ فروردین تعطیل است

هیوندای توسان ۲۰۲۵، قوی‌تر آمد

مردم در هیچ شرایطی ماهی قرمز را در رودخانه‌ها رها نکنند

فیلم/ واکنش دختران بعد از دیدن شهاب حسینی

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

نرخ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر می‌شود

دیدار اسماعیل هنیه با محمدباقر قالیباف

قیمت محصولات ایران‌خودرو پنج‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

اینفوگرافی/ کدام آقازاده‌ها تا امروز محاکمه شده‌اند؟

پسر آیت‌الله علم‌الهدی: ارتباطی با هولدینگ گردشگری ندارم

آغاز فروش بلیت قطارهای نیمه دوم فروردین

آخرین وضعیت جاده‌های کشور