تاریخ انتشار: ۱۱:۱۵ - ۰۲ دی ۱۴۰۱

آیا چین، آمریکا را در خلیج فارس دور می‌زند؟

جو بایدن حالا باید افزایش اهمیت چین را در منطقه بپذیرد، اما هر دو طرف باید بدانند که امروز، دست مثل دهه ۱۹۸۰، چین نمی‌تواند به طور کامل جای خالی آمریکا را در خلیج فارس پر کند.

چین و عربستان

اقتصاد۲۴- حال و هوای شبه جزیره عربستان آشفته بود. قیمت نفت پس از یک افزایش ناگهانی، در بحبوحه رکود در کشور‌های ثروتمند، کاهش یافت. آغاز درگیری‌ها در خلیج فارس، عربستان سعودی را نگران حملات به میادین نفتی و مشتاق خرید موشک‌های بالستیک برای بازدارندگی رقبا کرد. «محمد بن سلمان» که با مخالفت‌های کم‌سابقه آمریکا مواجه شده بود، به جای آن به چین روی آورد.  چین نیز قراردادی محرمانه امضا کرد تا تسلیحات مورد نظر پادشاهی عربستان را تامین کند.

این داستان شاید مثل یک دژاوو باشد. اتفاقی مشابه، درست چهار دهه پیش رخ افتاد و منجر به برقراری روابط چین و عربستان در سال ۱۹۹۰ شد. جوانب بسیاری از آن اتفاق،  امروز بازتاب پیدا کرده است. «شی جین پینگ»، در ۷ ماه دسامبر، در دومین سفر خود به عربستان سعودی وارد این کشور شد.  البته همه چیز هم مثل گذشته نیست. برخلاف دهه ۱۹۸۰، عربستان سعودی و همسایگان خلیج فارس در حال حاضر روابط تجاری قدرت‌مندی با چین دارند. از سوی دیگر،  سعودی‌ها همچنان با چین به‌عنوان نیروی بازدارنده‌ای در مقابل آمریکا رفتار می‌کنند. کشوری که از نظر آن‌ها در دهه گذشته به شریکی غیرقابل اعتماد در منطقه تبدیل شده است.

چالش کشور‌های خلیج فارس، ایجاد تعادل بین این دو دیدگاه نسبت به چین است. دیدگاه اول، حالا بیش از گذشته جذاب به نظر می‌رسد. چین بازار بزرگی برای صادرات و منبع اصلی سرمایه‌گذاری در خلیج فارس است. دیدگاه دوم اما، که در آن چین به عنوان یک سپر استراتژیک در برابر آمریکای دمدمی‌مزاج عمل می‌کند، کمتر قانع کننده است؛  چین جایگزین آسانی برای آمریکا نیست. علاوه بر این، رهبران کشور‌های خلیج‌فارس در استفاده از یک کشور قدرتمند برای مقابله با قدرت دیگر، ممکن است در کنار گذاشتن آمریکا عجله کرده باشند.

از روابط اقتصادی در حال رشد خلیج فارس با چین شروع کنیم. مساله انرژی همچنان در هسته توجهات است. سال گذشته ۵۱درصد از واردات نفت چین از کشور‌های عربی بود که چهار‌پنجم (۸۰درصد) این مقدار، مربوط به کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس بود. ماه گذشته، سینوپک، غول انرژی متعلق به دولت چین، قراردادی ۲۷ساله برای خرید گاز طبیعی مایع از قطر امضا کرد. این قرارداد، در نوع خود طولانی‌ترین قرارداد گازی است که تا امروز ثبت شده‌است.

 به گزارش «اکونومیست» و به نقل از اندیشکده «امریکن انترپرایز»، چین از سال ۲۰۰۵، قرارداد‌های سرمایه‌گذاری گسترده‌ای را به ارزش حدود ۲۲۳میلیارد دلار با کشور‌های عربی امضا کرده است. ۵۲درصد از این رقم سرمایه‌گذاری، مربوط به کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس است. بعد از این کشورها، الجزایر، مصر و عراق بیشترین سهم را در جذب سرمایه چینی دارند. اگرچه از سال ۲۰۱۰، روند سرمایه‌گذاری چین در جهان به دلیل چند پاندمی و رکود اقتصادی کندتر شده، اما چینی‌ها همچنان کشور‌های خلیج فارس را مقصد امیدوارکننده‌ای برای سرمایه‌شان می‌بینند. در نیمه اول سال ۲۰۲۲ عربستان سعودی، بیش از هر کشور دیگری، ۵.۵ میلیارد دلار سرمایه از چین دریافت کرده‌است.

بخش بزرگی از این سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی متمرکز است. واردات چین از منطقه تقریبا به طور کامل مربوط به بخش پتروشیمی و سایر محصولات نفتی است، اما کشور‌های حاشیه خلیج فارس مایلند اقتصاد خود را از به اقتصاد غیرنفتی نزدیک کند و چین را به عنوان یک شریک کلیدی در این دست‌یابی به این هدف می‌بینند. چین، سال گذشته سرمایه زیادی را به هتل‌ها در عمان و صنعت خودروسازی در عربستان سعودی تزریق کرد.

چین، آمریکا


هیچ کدام از این‌ها، اما به اندازه همکاری روبه‌رشد کشور‌های خلیج فارس با چین در بخش‌های مخابراتی، امنیتی و دفاعی، رهبران کاخ سفید را نگران نمی‌کند. کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس، مشتریان پر و پا قرص هوآوی، غول مخابراتی چینی تحت تحریم‌های آمریکا هستند و از تجارت با شرکت‌هایی مانند «سنس تایم» (یک کمپانی توسعه‌دهنده هوش مصنوعی که به دلیل نقش در جاسوسی از اویغور‌های چین توسط آمریکا در لیست سیاه قرار گرفته) راضی‌اند. در ماه سپتامبر، یک شرکت متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری دولتی عربستان سعودی، سرمایه‌گذاری مشترک ۲۰۷ میلیون دلاری با شرکت «سنس تایم» را برای ساخت یک آزمایشگاه هوش مصنوعی در این کشور اعلام کرد.


چین همچنین پهپاد‌های مسلحی را به امارات متحده عربی فروخته تا از آن‌ها در میدان‌های جنگ در سراسر منطقه استفاده کند. در ماه مارس نیز یک شرکت سعودی قراردادی را با یک غول دفاعی دولتی چین برای تولید پهپاد در این کشور امضا کرد. منابع تایید نشده‌ی آمریکایی گفته‌اند که چین در ساخت موشک‌های بالستیک نیز به عربستان سعودی کمک می‌کند.
ماه گذشته در یک رویداد امنیتی سالانه در بحرین، مقامات آمریکایی هشدار‌هایی را اعلام کردند. «برت مک گورک»، مشاور رییس جمهوری ایالات متحده در خاورمیانه گفت: «همکاری رو به رشد با چین در منطقه، روابط با آمریکا را محدود خواهد کرد». یکی دیگر از مقامات، تنش در روابط، به ویژه بر سر ایران را تایید کرد.


بیشتر بخوانید: برجام وارونه؛ چرا طرفین خوانشی دوگانه از توافق دارند؟


کشور‌های حاشیه خلیج فارس از رییس جمهوری چین به گرمی استقبال می‌کنند. در مقایسه، نخستین سفر «جو بایدن» به عربستان سعودی هوای ناامیدانه داشت. قیمت نفت بالا بود و بایدن برای انتخابات میان‌دوره در آمریکا به کمک نیاز داشت. سعودی‌ها، اما او را دست خالی به خانه فرستادند. در مقابل، رییس جمهوری چین، با مجموعه‌ای از معاملات و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ به کشورش بازگشت.

سرویس خاورمیانه «اوکونومیست» به گزارش از محافل خصوصی سیاست‌گذاران کشور‌های حاشیه خلیج فارس نوشته: مقامات سعودی می‌گویند که هیچ یک از این‌ها به منزله تخاصم با آمریکا نیست. آن‌ها می‌گویند چین کشور مهمی است و پادشاهی عربستان نیز به قدر اهمیتش با آن رفتار می‌کند. با این حال، تیم بایدن، از طرفی روابط پیچیده‌ای با سعودی‌ها داشته و از سوی دیگر چین را رقیب اصلی خود می‌داند. استقبال بی‌نظیر از «شی»، رییس جمهوری چین، برخلاف استقبال سرد از آقای بایدن، بازخورد خوبی در واشنگتن نداشت.

مقامات کشور‌های خلیج فارس می‌گویند از آمریکا خشمگین هستند؛ چرا که سیاستش نامنسجم به نظر می‌رسد. این ناامیدی تا حد زیادی قابل درک است. ۳ رییس‌جمهوری متوالی ایالات متحده، درباره کاهش نقش این کشور در خاورمیانه صحبت کرده‌اند، اما همزمان، تمایلی به حضور قدرت‌های دیگر در این منطقه نیز ندارند. نشریه «اکونومیست» در این باره نوشته: «شورای همکاری خلیج فارس گلایه می‌کند که آمریکا به اندازه کافی برای محافظت از این شورا در برابر ایران، رقیب سرسخت اعراب خلیج فارس، جدی عمل نکرده و رییس جمهوری چین، یکی از معدود سیاست‌مدارانی است که یک اهرم واقعی در ایران است. بیشتر نفت صادر شده از بنادر ایران، برخلاف تحریم‌های آمریکا، به پالایشگاه‌های چین راه پیدا می‌کند. با این حال، او تمایلی به استفاده از این شرایط برای اعمال فشار بر دولت ایران ندارد».

رهبران کشور‌های حاشیه خلیج فارس حالا، با افزایش قیمت نفت و اقتصاد‌های رو به رشد در اعلام مواضع، قاطعانه برخورد می‌کنند. آن‌ها گمان می‌کنند که امروز، درست لحظه‌ای است که می‌توانند از زیر سایه آمریکا خارج شوند. بایدن حالا باید افزایش اهمیت چین را در منطقه بپذیرد، اما هر دو طرف باید بدانند که امروز، دست مثل دهه ۱۹۸۰، چین نمی‌تواند به طور کامل جای خالی آمریکا را در خلیج فارس پر کند.

منبع: The Economist

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تیپ تینیجری فاطمه معتمد‌آریا ۴۴ سال پیش با شلوار پیش بندی و کلاه خاص

عکس/ قابی احساسی از ابی و دخترش ۵۳ سال پیش در یک رستوران

عکس/ دل سهراب بختیاری زاده با استقلال است

عکس/ جولان اتوبوس‌های دو طبقه ۵۱ سال پیش در میدان فردوسی تهران

عکس/ استایل خاص فردین و ناصر ملک مطیعی ۴۳ سال پیش با لباس‌های برند

عکس/ خنده‌های از ته دل بهاره رهنما و دخترش پریا در پشت دیوار

عکس/ استقلال در دربی تهران با لباس جدید

عکس/ چهره شوکه کننده نوید محمدزاده با تیپ اجق وجق در دیدار با بهمن مفید

عکس/ سفر مسعود پزشکیان به جنوب غرب تهران

عکس/ ژست عاشقانه حمیرا و پرویز یاحقی ۵۳ سال پیش با استایل اروپایی

عکس/ لحظه آزادی اسرای فلسطینی

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

کشف و انهدام انبار بزرگ سوخت قاچاق در بندرخمیر

نباید با استیضاح وزیر اقتصاد، سیاسی برخورد کرد/ اثرات منفی پول‌های زیاد و بی‌برنامه‌ در دولت گذشته امروز مشخص شده است

بهترین رژیم غذایی برای بهبود سرطان پروستات

روش‌های خانگی بجای بوتاکس؟

دمای تهران زیر صفر شد

خیال استقلال از رونالدو و مانه راحت شد

ترامپ: در صورت صلح، روسیه به اوکراین حمله نخواهد کرد

تعطیلی بخش‌های بستری بیمارستان‌ها در نوروز تعیین و تکلیف شد

ضرورت استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش تصادفات

واکنش حماس به عملیات جنوب حیفا

یاغی پرسپولیس: بردن دربی لذت بخش است

بحث پزشکیان با امام جمعه اسلامشهر

صحبت‌های جالب رضاییان پس از دربی؛ قول رامین به هواداران استقلال

عکس/ پوستر AFC پس از دربی؛ Tehran is RED

کارشناس داوری دربی ۱۰۵؛ پنالتی استقلال سوخت؟

فیلم/لحظاتی از شادی و غم بعد از سوت پایان دربی ۱٠۵

فیلم/بوژوویچ: استقلال در دربی سزاوار باخت نبود

فیلم/هوادار ناراحت استقلال روی سکوی‌های ورزشگاه بعد از سوت پایان بازی

عالیشاه: یک فینال را بردیم، ۹ تا باقی مانده است

عکس/خوشحالی عابدزاده از برد پرسپولیس در دربی

علی علیپور به رکورد هاشمی‌نسب رسید

فیلم/گل دوم پرسپولیس به استقلال توسط علی علیپور

کارتال دربی تهران را هم برد؛ پرسپولیس دبل کرد و به کورس برگشت!

اوجالان رئیس پ‌ک‌ک: این گروه باید خود را منحل کند

حسینی باید اخراج می‌شد!

کری‌خوانی اسکوچیچ پس از تساوی

اعتراض سریع استقلال به پنالتی دربی: آفساید به نظر می‌رسید!

فیلم/ گل اول پرسپولیس

عالیشاه پنالتی‌زن پرسپولیس را عوض کرد

برد یک نیمه‌ای پرسپولیس در دربی؛ استقلال باز هم پنالتی داد

تصویر جالب از پرتماشاگرترین دربی پایتخت

پزشکیان: از قطعی برق و گاز عذرخواهی می‌کنم

فیروز کریمی: پیشنهاد استقلال را رد کردم

عکس/ رامین رضاییان به سمت نیمکت پرسپولیس رفت

نوشته جالب هوادار پرسپولیس برای سروش رفیعی

پوتین: اولین ارتباطات ما با دولت آمریکا، امید‌هایی را منعکس می‌کند

واکنش کفاشیان به ائتلاف با عابدینی علیه تاج

مرگ مشکوک بازیگر معروف و همسرش

رشد چشمگیر مجتمع تبریز بیمه معلم در رشته‌های اموال، اشخاص و عمر

واحد پول چه کشورهایی پوند است؟

سرمایه‌گذاری مولد؛ سود فردی، رشد جمعی

ماجرای مرگ تلخ ۱۹ ورزشکار ایرانی به خاطر گازگرفتگی

آیا تغذیه سالم در بارداری بر هوش نوزاد اثر دارد؟

جاذبه‌های گردشگری پارک طالقانی تهران

قیمت گوشت امروز چهارشنبه ۸ اسفند اعلام شد

آشنایی با خواص شگفت‌انگیز کنجد برای سلامتی

ساعت کاری اصناف در ماه رمضان و شب عید کاهش نمی‌یابد

عمر مفید باتری ماشین؛ از کجا بفهمیم وقت تعویض باتری رسیده است؟

اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود؟

اینفوگرافی/ قدرتمندترین پاسپورت‌ها در سال ۲۰۲۵