خداحافظی با ریال؛ سناریوی تلخ پیش روی اقتصاد ایران

اقتصاد۲۴- قیمت ارز این روز‌ها در بازار تهران با نوسانات صعودی همراه است؛ دلار آمریکا در هفته‌های اخیر از کانال‌های ۴۰ و ۵۰ هزار تومانی گذر کرده است و حتی به کانال ۶۰ هزار تومانی نیز وارد شد و سامانه مبادله طلا، سکه و ارز نیز که برای کنترل قیمت ارز آغاز به کار کرده بود، کارساز واقع نشد.

در حال حاضر دلار در بازار آزاد در محدوده  ۵۷ و ۵۸ هزار تومان  در نوسان است، چراکه شایعه دروغ سفر «عباس عراقچی» و «حسین امیرعبداللهیان» به ژنو، امید از سرگیری مذاکرات توافق هسته‌ای را در دل برخی از فعالان بازار ارز زنده کرد، گفتنی است که تسنیم به نقل از یک منبع آگاه این خبر را تکذیب کرد.

میثم رادپور، کارشناس اقتصاد کلان، در واکنش به راه‌اندازی مرکز مبادله طلا، سکه و ارز برای کنترل بازار گفت: «این قبیل طرح‌ها برای تاثیرگذاری در بازار ارز حداقل به یک سال زمان نیاز دارند؛ اما پرسش اینجا است که این قبیل طرح‌ها چه هستند؟ آن‌ها را نمی‌توان در قالب سیاست دسته‌بندی کرد، چراکه هدفی برای آن در نظر گرفته نشده‌است و از طرفی سیاست ارزی این طرح مشخص نیست و در نتیجه این طرح‌ها را در قالب «تکنیک» باید دسته‌بندی کرد، ابزاری که گمان نمی‌شود فکر، سیاست و هدف بلندمدتی را دنبال کند.»

بیشتر بخوانید: انتهای مسیر کاهش ارزش پول ملی چیست؟

رادپور در ادامه افزود: «اگر بر روی طرح اقتصادی کار و فکر شده بود، باید چند سال صبر می‌کردیم تا نتیجه آن را ببینیم، این طرح حتی بر روی آن فکری نشده‌است.»

این کارشناس اقتصاد کلان در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا در دولت سیزدهم، جهش نرخ ارزی در دومین سال ریاست جمهوری و بر خلاف دولت‌های قبلی که در آن جهش نرخ ارز در سال پایانی ریاست جمهوری آن‌ها اتفاق می‌افتاد، اتفاق افتاده‌است؛ گفت: «در سال‌های گذشته دولت‌ها منابعی را در اختیار داشتند که به وسیله آن‌ها می‌توانستند، نرخ ارز را تا آخرین سال ریاست جمهوری خود کنترل کنند و اقتصاد به اندازه امروز مستهلک نشده بود و تحریم‌ها به اندازه امروز شدید نبودند و منابع ارزی در اختیار بانک مرکزی بود.»

دیگر دوره تثبیت نرخ ارز نداریم

رادپور در ادامه افزود:« در گذشته ما دوره‌های تثبیت ارز را داشتیم که بنابر سیاستی نرخ ارز را با استفاده از ابزارهایی که در اختیار داشتند تثبیت می‌کردند تا زمانی که نتوانند این کار را انجام دهند اما در حال حاضر این ابزارها جوابگو نیستند و دوره‌های تثبیت ارز به قدری کوتاه شده‌است که دیگر دوره تثبیت نرخ ارز نداریم.»

قیمت دلار در ۸ سال ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی ۲۶ برابر می‌شود

این کارشناس اقتصادی گفت: «از زمان آقای خاتمی تا آقای احمدی نژاد، ارز در دوره تثبیت به سر می‌برد، زمانی که متوسط نرخ تورم در کشور ۱۵ درصد بود، نرخ ارز با تورم ۱۵ درصدی در ۱۱ سال رشد ۵ برابری  داشت که دولت با استفاده از منابع ارزی بانک مرکزی توانست این رشد را کنترل کند، اما در حال حاضر با تورم نزدیک به ۵۰ درصدی مواجه‌ایم که در نتیجه آن نرخ ارز در ۸ سال رشد ۲۶ برابری را تجربه خواهد کرد و با تحریم‌هایی که در نتیجه آن منابعی در اختیار نداریم، کنترل رشد ۲۶ برابری نرخ ارز در خوشبینانه‌ترین حالت، غیرممکن است.»

رادپور در ادامه افزود:« محتمل‌ترین سناریو پیش روی اقتصاد ایران در این مسیر، خداحافظی با ریال است که به آن «بحران‌پولی» می‌گویند و ارزش ریال در آن صفر می‌شود.»

این کارشناس اقتصادی با اشاره به کاهش ارزش پول ملی حاطر نشان کرد:« پول با اعتماد ارزشمند می‌شود و مانند طلا نیست که ارزش ذاتی داشته باشد، بلکه یک تکه کاغذ است؛ تعداد نظام‌های پولی که از میان رفتند از تعداد فعلی نظام‌های پولی بیشتر است. پول تا زمانی که دولتی به مردمان ثابت کند که آن ارزش ذاتی ندارد، از اعتماد مردم بهره‌مند می‌شود و در حال حاضر نیز دولت با بی‌تعهدی، بی‌اعتمادی را ایجاد کرد تا اینکه مردم باورشان می‌شود که این پول تنها یک تکه کاغذ است.»

او در ادامه گفت:«از زمان آقای خاتمی تا آقای احمدی نژاد، ارز در دوره تثبیت به سر می‌برد، زمانی که متوسط نرخ تورم در کشور ۱۵ درصد بود، نرخ ارز با تورم ۱۵ درصدی در ۱۱ سال رشد ۵ برابری  داشت که دولت با استفاده از منابع ارزی بانک مرکزی توانست این رشد را کنترل کند اما در حال حاضر با تورم نزدیک به ۵۰ درصدی مواجه‌ایم که در نتیجه آن نرخ ارز در ۸ سال رشد ۲۶ برابری را تجربه خواهد کرد و با تحریم‌هایی که در نتیجه آن منابعی در اختیار نداریم، کنترل رشد ۲۶ برابری نرخ ارز در خوشبینانه‌ترین حالت، غیرممکن است.»

رادپور در ادامه افزود:« محتمل‌ترین سناریو پیش روی اقتصاد ایران در این مسیر، خداحافظی با ریال است که به آن «بحران‌پولی» می‌گویند و ارزش ریال در آن صفر می‌شود.»

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به کاهش ارزش پول ملی اشاره کرد و گفت:« پول با اعتماد ارزشمند می‌شود و مانند طلا نیست که ارزش ذاتی داشته باشد، بلکه یک تکه کاغذ است؛ تعداد نظام‌های پولی که از میان رفتند از تعداد فعلی نظام‌های پولی بیشتر است. پول تا زمانی که دولتی به مردمان ثابت کند که آن ارزش ذاتی ندارد، از اعتماد مردم بهره‌مند می‌شود و در حال حاضر نیز دولت با بی‌تعهدی، بی‌اعتمادی را ایجاد کرد تا اینکه مردم باورشان می‌شود که این پول تنها یک تکه کاغذ است.»