آخرین وضعیت گفتگو‌های بین‌المللی مقامات ایران و غرب درباره پرونده هسته‌ای

اقتصاد۲۴- در حالی که مقامات وزارت خارجه کشور به ریاست حسین امیر‌عبداللهیان، وزیر امور خارجه برای سومین روز متوالی در ژنو و مقر سازمان ملل مشغول رایزنی برای گره‌گشایی از تداوم مذاکرات هسته‌ای هستند، رئیس سازمان انرژی اتمی کشور روز گذشته و در حاشیه جلسه دولت از سفر قریب‌الوقوع مدیرکل آژانس بین‌الملی اتمی به کشور طی دو روز آتی خبر داد.

به گزارش پیام ما ، وزیر امور خارجه کشور در حالی در دومین روز کاری خود در ژنو با دبیرکل سازمان آژانس بین‌المللی اتمی دیدار و گفتگو و بر محور‌های مشترک در برجام تاکید کرده است که به نظر تهران در انتظار سفر گروسی به ایران طی یک یا دو روز آینده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی دیروز در حاشیه جلسه دولت به خبرنگاران گفت: مواردی از جمله عدم انطباق بیانیه طراحی چیدمان سانتریفیوژ‌ها در سطح کارشناسی میان ایران و آژانس بحث و نهایی شد و مشخص شد که انحراف خاصی انجام نگرفته است.
به گزارش ایسنا، محمد اسلامی ادامه داد: در تعاملات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طبق روال همیشگی و به طور ویژه به خصوص در این شرایط که امپریالیسم رسانه‌ای عملیات روانی و تهاجمی‌اش را برای تخریب کشور انجام می‌دهد، سعی کرد روابط با آژانس را تیره و تار نشان دهد، اما به لطف الهی در دو ماه گذشته رفت و آمد‌ها با آژانس در سطح کارشناسی و معاونان انجام شد و در دو هفته گذشته هیئت‌هایی از آژانس در تهران حضور یافتند و تبادل نظر شد. در این تبادل نظر‌ها و رایزنی‌ها مواردی از جمله «عدم انطباق بیانیه طراحی چیدمان سانتریفیوژها» یا یک ذره، خوب مرور شد و بحث و کارشناسی شد و نهایی شده است و مشخص شده که انحراف خاصی وجود ندارد و این موضوعات با توجه به بحث‌های کارشناسی واجد اهمیت نبوده که به‌عنوان یک موضوع مورد پیگیری قرار گیرد.

غنی‌سازی از ۶۰ درصد تجاوز نکرد

اسلامی گفت: هم‌چنین درباره موارد پادمانی باید برای روشنگری پاسخ‌هایی که دادیم مذاکره انجام می‌شد. برخی القا می‌کنند که پاسخ داده نشده است این درست نیست. پاسخ‌ها در چند صد صفحه ارسال شده بود و باید با حوصله با آن‌ها مرور می‌کردیم و این امر هم تداوم دارد و گفتگو شده است و در همین راستا در سفر آقای آپارو، معاون پادمانی مدیرکل آژانس و مذاکراتی که انجام شد دعوت رسمی از آقای گروسی کردیم و ان‌شاءالله در یکی دو روز آینده به تهران می‌آیند.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره بخشی از گزارش برجامی آژانس که در آن به موضوع غنی‌سازی بالای ۸۳ درصدی در ایران اشاره کرده است، گفت: در نمونه‌برداری از یک شیر در روند غنی‌سازی یک ذره‌ای (particle) که با میکروسکوپ هم دیده نمی‌شود مشاهده شد، اما مهم حجم و سطح غنای موادی است که در پایان روند غنی‌سازی به دست می‌آید که بازرسان مشاهده کردند از ۶۰ درصد این مواد تجاوز نکرده است و خط تولید ما همان تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی است و همان هدف را هم دنبال می‌کنیم. بنابراین، آن موضوع با همین تعریف کنار گذاشته می‌شود.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره کاهش نظارت‌های آژانس بر اساس برجام که در گزارش روز سه‌شنبه آژانس آمده است تصریح کرد: بر اساس سند برجام ۲۰۱۵ به دلیل اینکه طرفین متعهد، تعهداتشان را انجام ندادند، طبیعی است که ما هم بازگشت از تعهداتمان را طبق قانون راهبردی انجام دهیم و این هم که آژانس بنویسد نظارت‌هایش مانند گذشته نیست طبیعی است، اما به معنی آن نیست که اشراف به فعالیت‌های هسته‌ای ایران ندارد.

سفر گروسی و بستن پرونده

اسلامی در مورد محور‌ها و موضوعات مطرح در سفر گروسی به ایران تصریح کرد: موضوع همین مواردی است که به‌عنوان مسائل پادمانی نام‌گذاری کردند و بسته شدن این پرونده. دلیل برجام همین موارد اتهامی بوده است که ۲۰ سال علیه ایران مطرح می‌کردند و در نهایت مذاکره شد و بر اساس سند برجام آن‌ها مختومه شده‌اند. موارد تازه و جدیدی در کار نیست.
او در رابطه با اینکه آیا سفر گروسی می‌تواند گره‌گشای مذاکرات برجامی باشد؟ گفت: ما هیچ چیز غیر‌عادی‌ای که تحت فشار و سیاسی باشد را نمی‌پذیریم.

بیشتر بخوانید: احیای برجام بازهم سخت‌تر شد/ مذاکره‌کننده اتحادیه اروپا: اوضاع بسیار بد است

رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد اینکه در گزارش آژانس آمده است به دلیل اینکه اقدامات ایران شفاف نیست قادر به راستی‌آزمایی نیستیم، بیان کرد: اصلا در گزارش چنین چیزی نیامده است.
اسلامی درباره اینکه سال گذشته همه فکر می‌کردند که برجام به امضا برسد، اما این اتفاق نیفتاد، آیا احتمال امضای برجام در شرایط کنونی وجود دارد؟ عنوان کرد: هر چیزی که باید گفته می‌شد، بیان و نوشته شده است.
گمانه‌زنی برای احتمال گره‌گشایی از مذاکرات هسته‌ای به‌ویژه پس از سفر آینده گروسی به ایران، در حالی است که به نظر آمریکایی‌ها نیز از احیای کامل دوباره مذاکرات ناامید نیستند گرچه می‌گویند برجام فعلا در دستور کارشان نیست. معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا با اذعان به ارتقای ظرفیت غنی‌سازی ایران، احیای برجام را گزینه بهتری برای محدود کردن دوباره برنامه هسته‌ای ایران دانست.

ادعای غربی علیه ایران

در همین حال ایسنا دیروز به نقل از رویترز نوشت: کالین کال، معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا در یک جلسه مجلس نمایندگان این کشور مدعی شد که ایران می‌تواند مواد شکافت‌پذیر کافی برای یک بمب هسته‌ای را ظرف مدت «۱۲ روز» تولید کند. این مدت زمان در زمان اجرایی شدن توافق هسته‌ای ایران [برجام]، یک سال تخمین زده شده بود.

کال به قانون‌گذاران آمریکایی گفت: پیشرفت هسته‌ای ایران از زمان خروج ما از برجام قابل توجه بوده است. در سال ۲۰۱۸، وقتی دولت قبلی تصمیم گرفت از برجام خارج شود، دوازده ماه طول می‌کشید که مواد شکافت‌پذیر کافی برای یک بمب تولید شود. حالا دوازده روز طول می‌کشد.
او افزود: بنابراین، من فکر می‌کنم هنوز این دیدگاه وجود دارد که اگر بتوانیم این مسئله را حل کنیم و محدودیت‌ها را برای برنامه هسته‌ای آن‌ها بازگردانیم، بهتر از گزینه‌های دیگر است، اما در حال حاضر، برجام دچار وقفه شده است.

ادعای کال درباره توان ایران در زمینه تولید مواد شکافت‌پذیر کافی برای تولید یک بمب اتمی در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایران علی‌رغم تاکید بر توانمندی‌ها و پیشرفت‌های ایران در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای، گفته‌اند که تولید و به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای جایی در دکترین دفاعی ایران ندارد.
مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای که در ازای لغو تحریم‌ها، امکان اعمال محدودیت‌هایی را بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کرد، چند ماه است که به دلیل برخی مسائل حل نشده با وقفه روبه‌روست. این مذاکرات از مارس ۲۰۲۱ و با روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا آغاز شد. مقامات آمریکایی می‌گویند، برجام فعلا در دستور کارشان قرار ندارد.

در این میان خبرگزاری «رویترز» طی خبری ادعا کرده است بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران هفته گذشته اورانیوم ۸۴ درصد غنی‌شده را شناسایی کرده‌اند. اکو ایران خبر رویترز را این گونه منتشر کرده است:
برخی دیپلمات‌های غربی هفته گذشته ادعا کردند که آژانس آثار چنین غلظتی را در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو پیدا کرده است، جایی که ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد است. درجه تسلیحاتی اورانیوم در حدود ۹۰ درصد است. در حالی که طی فرایند غنی‌سازی افزایش سطح غنی‌سازی ممکن است اتفاق بیفتد، اما این میزان نسبتاً بزرگ است.
آثار کشف شده از دو آبشار بهم پیوسته یا خوشه‌های سانتریفیوژ‌های پیشرفته در فردو پیدا شد که تا ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کنند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش قبلی ایران را به دلیل ایجاد تغییرات اساسی در آن آبشار‌ها بدون اطلاع‌رسانی مورد انتقاد قرار داده بود.

در گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کشور‌های عضو آمده است: «در مورد منشأ ذرات غنی‌شده بالای ۶۰ درصد U-۲۳۵ که پس از اجرای پیکربندی جدید آبشار در فردو شناسایی شده‌اند، مذاکرات با ایران همچنان ادامه دارد». در ادامه این بیانیه آمده است: «ایران به آژانس اطلاع داد که «نوسانات ناخواسته در سطوح غنی‌سازی ممکن است در دوره انتقال در زمان راه‌اندازی فرایند [۶۰ درصد]محصول (نوامبر ۲۰۲۲) یا در حین تعویض سیلندر خوراک رخ داده باشد».

در این گزارش همچنین آمده است که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا ۶۰ درصد که در دو سایت تولید می‌شود، نسبت به آخرین گزارش سه ماهه با ۲۵.۲ کیلوگرم افزایش به ۸۷.۵ کیلوگرم رسیده است. در این گزارش آمده است که کل ذخایر اورانیوم غنی شده تا این میزان و سطوح پایین تر، ۳۷۶۰.۸ کیلوگرم برآورد شده است.
به گفته دیپلمات‌ها، دومین گزارش فصلی درباره تحقیقات [ادعایی]در مورد منشا اورانیوم کشف‌شده در سه سایت اعلام‌نشده در ایران، که قرار است در نشست هفته آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شود، تا اواخر هفته منتشر نخواهد شد. مقامات ایرانی در ژنو و همچنین رئیس سازمان انرژی اتمی کشور این ادعا‌ها را غیر واقعی دانسته‌اند.