تاریخ انتشار: ۱۷:۴۹ - ۲۰ اسفند ۱۴۰۱

بازگشت دولت به راهبرد هاشمی

طنز تاریخ اینجاست: آنان که این روابط را به آتش کشیدند و از دیوار سفارت عربستان بالا رفتند، امروز در دولتی که تشکیل داده‌اند، خود را به هر آب‌وآتشی زدند تا دوباره این روابط احیاشود و مناسبات دو کشور تاسطح سفارت ارتقا و بهبود یابد. جای‌تاسف است که پس از ۷ سال، امروز تلاش می‌کنیم به نقطه‌ای برسیم که عربستان را نه به‌عنوان یک کشــور متخاصم بلکه به‌عنوان یک کشور دوست همراه خود داشته باشــیم. این اولین قدم برای بازگشت به مسیر اصلی است.

ایران و عربستان

اقتصاد۲۴- ایــران به تجربه و راهبرد هاشمی‌رفسنجانی بازگشت. هاشمی‌رفسنجانی بار‌ها بر اهمیت روابط اســتراتژیک ایران و عربسـتان تاکید می‌کرد و تا زمانی که در قدرت بود، نگذاشت این روابط خدشه‌دار شود، اما تندرو‌ها و اصولگرایانی که به اهمیت این روابط واقف نبودند با حمله به ســفارت عربستان در دی ۱۳۹۴ به قصد زمین زدن سیاست خارجی حسن روحانی و به آتش کشیدن روابط دو کشور همه چیز را از بین بردند تا ایران نه‌تن‌ها متحد قوی خود را از دست بدهد بلکه منزوی‌تر شود.

اما طنز تاریخ این‌جاست: آنان که این روابط را به آتش کشیدند و از دیوار سفارت عربستان بالا رفتند، امروز در دولتی که تشکیل داده‌اند، خود را به هر آب‌وآتشی زدند تا دوباره این روابط احیاشود و مناسبات دو کشور تاسطح سفارت ارتقا و بهبود یابد. جای‌تاسف است که پس از ۷ سال، امروز تلاش می‌کنیم به نقطه‌ای برسیم که عربستان را نه به‌عنوان یک کشــور متخاصم بلکه به‌عنوان یک کشور دوست همراه خود داشته باشــیم. این اولین قدم برای بازگشت به مسیر اصلی است.

دولت باید همین راهبرد را در امور دیگر در سیاست خارجی و سیاست داخلی و اقتصاد ادامه دهد و هر کجایی که اشــتباه رفته، اصلاح و مسیر اولیه را دوباره احیا کند. دیروز ایران و عربستان با میانجی‌گری چین به یک توافق پایدار سه‌جانبه دست یافتند تا هم سطح روابط خود را افزایش بدهند و هم سفارتخانه‌ها خود را حداکثر تا دو ماه آینده در تهران و ریاض راه‌اندازی کنند. کشور‌ها ایران، عربستان و چین بیانیه‌ای مشترک با امضای علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، مساعد بن‌محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست، رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر کردند.

براساس مذاکره‌های انجام شـده به ســه توافق اساســی در بیانیه مشترک پرداخته شده است. همچنین وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات می‌کنند. هر دو کشور بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر نیز توافق کردند. مذاکره‌های میان مقام‌های ایرانی و عربستانی در سطوح مختلف کارشناسان و دیپلمات‌ها دستگاه سیاســت خارجی دو کشور همچنین برخی مقام‌های عالی از ســال‌های گذشته آغاز شده بود؛ پنج دوره مذاکره اولیه در عراق و عمان برگزار شده بود و طرف‌ها سعودی و ایرانی درباره مسائل‌مختلف از جمله از سرگیری روابط دوکشور، مسائل امنیتی، موضوع‌های منطقه‌ای و... گفتگو کرده بودند. علی شمخانی در مصاحبه با نورنیوز از مذاکره‌ها و گفت‌وگو‌های انجام شده میان دو کشور ایران و عربستان به‌عنوان گفت‌وگو‌هایی صریح، شفاف، همه‌جانبه و سازنده یاد کرده است.

دبیر شورای عالی امنیت ملی معتقد است؛ رفع سوءتفاهم‌ها و نگاه رو به آینــده در روابط تهران- ریاض قطعاً توسعه ثبات و امنیت منطقه‌ای و افزایش همکاری کشـور‌های حوزه خلیج‌فارس و جهان اسلام را برای مدیریت چالش‌ها موجود به‌دنبال خواهد داشت. سرانجام پس از ۷ سال بحرانی که اساساً امکان پیشگیری آن بود به پایان رسیده است و ایران و عربستان روابط سیاسی و دیپلماتیک را با بازگشــایی ســفارتخانه‌ها آغاز می‌کنند.

برخی از رســانه‌ها و چهره‌های اصولگرا و هواخــواه دولت بیش از هر چیز بر میانجی‌گری چین و بر توافق حاصل شده تاکید می‌کنند؛ عنوان شده است که دولت عربستان سعودی درخواست میانجی‌گری چین برای حل‌وفصل اختلاف‌ها با ایران را مطرح کرده است. براساس این ادعا‌ها کسانی از رسانه‌ها و جریان‌ها تندرو اصوگرایی از این مساله به‌عنوان پایان پدرخواندگی آمریکا بر کشور‌های عرب خلیج‌فارس یاد کردند. اما مساله اصلاً نه چین است و نه آمریکا، مساله اساسی آن است که تندرو‌ها خشم‌شان را کنترل‌می‌کردند تا کشور این همه سال درگیر چالش و بحران با عربستان سعودی نکنند.

افراد و چهره‌ها شناخته‌شده و گمنام که واپسین‌ساعت شب ۱۲ دی ماه ۱۳۹۴ به سفارت عربستان سعودی در تهران حمله کردند؛ الان کجا هســتند؟ چــه می‌کنند؟ وقتی از دیوار سـفارت عربستان بالا می‌رفتند، لحظه‌ای به این فکر می‌کردند که ترمیم رابطه ایران وعربستان و بازگشایی دوباره سفارتخانه‌های دو کشور ۷ سال زمان می‌بــرد؟ هیچ لحظه‌ای فکر کردنــد چه هزینه‌های ســنگین و سرســام‌آوری به منافع ملی و اقتدار ایران وارد می‌کنند؟ بیش از ۷ سـال از آن روز‌ها می‌گذرد؛ آن شب برخی از شهروندان ایرانی در اعتراض اجرای حکم اعدام نمر باقر نمر، فقیه شــیعه عربستانی برابر سفارت این کشور در تهران تجمع کردند، تجمعی که به آشوب و تعرض به ســفارت عربستان ســعودی و آتش زدن بخش‌هایی از سـاختمان سـفارت عربستان سعودی در تهران کشیده شــد.

چهره‌هایی از نیرو‌های اصولگرایی که از آن‌ها به‌عنوان نیرو‌های خودسر یا دلواپس‌ها یاد شد. بالا رفتن از درودیوار سفارت عربستان هزینه‌های سنگینی را به سیاست خارجی ایران، وجهه جهانی کشـور و... را در پی داشـت و عملاً بحران ۷ سال قطع رابطه سیاسی دیپلماتیک را در پی داشت. آن گروه‌ها در حالی به بهانه اعدام شــیخ نمر به سفارت عربستان سعودی تعرض کردند که متأثر از این اقدام دولت سعودی عملاً جو جامعه‌جهانی و رسانه‌ها بزرگ خبری و مجامع حقوق بشری علیه عربستان سـعودی بود؛ به عبارتی توپ در زمین پادشاهی عربستان سعودی بود، اما عملاً با این تعرض گروه‌ها تندرو به‌سفارت عربستان در تهران، جنایت عربستان سعودی علیه روحانی شیعه منتقد تحت تاثیر تعرض اشغال ســفارت این کشور در تهران قرار گرفت و توپ به زمین ایران افتاد و بسیاری از مجامع جهانی کشور‌ها علیه ایران موضع‌گیری‌کردند. واکنش‌ها به این اقدام تا مدت‌ها پس از تعرض به سفارت عربستان در تهران ادامه داشت.

ایران‌سال‌های دهه ۹۰ تنها با این موقعیت و وضعیت رفتار گروه‌های خودسر روبه‌رو نبود، بخشی از جریان‌های تندرو مخالف دولت با رفتار‌های خودســرانه در حوزه‌های مختلف دیپلماســی، سیاست داخلی و موضوع‌های اقتصادی گمان می‌بردند با کارشکنی و هزینه‌سازی برای فعالیت‌های دولت تدبیر و امید در حوزه‌های مختلف، این نحو مخالفت‌ها مشروع، واجد وجاهت و پذیرفته است و افکار عمومی را بــه ناکارآمدی دولــت مجاب می‌کنند و در نهایــت از مجموعه این کارشکنی‌ها و هزینه‌سازی‌ها، زمینه را برای بازگشــت گروه و جریان متبوعشان به عرصه قدرت فراهم می‌کنند. این جریان تندرو خودسـر سـرانجام به مقصود خود رسیدند. افکار عمومی و شــهروندان ایرانی را با ناکارآمد نشان دادن دولت مورد قبولشان در عرصه‌هـای گوناگون در نهایت مجاب به عقب‌نشـینی کردند.


بیشتر بخوانید: تحلیلی از اثر توافق ایران و عربستان بر دلار، بورس و شرکت های صادرات محور


سودای یکدستی ارکان مختلف قدرت را طی ۱۸ ماه گذشته محقق کردند. اما به ابعاد خسارت‌ها و هزینه‌هایی وارد آمده به جامعه، افکار عمومی و منافع ملی هیچ تفاوت و توجهی نداشــته و ندارند؛ همین یک نمونه تعرض به سفارت عربستان در تهران، هزینه‌تراشی و کارشکنی برای دستگاه سیاست خارجی دولت تدبیر و امید نشان از ابعاد گسترده خسارت‌های بار آمده از سوی گروه‌های خودسر در حوزه‌های گوناگون اســت؛ آتش تعرض به سفارت عربستان نه‌تن‌ها در دولت قبل بلکه طی هجدهمین ماه فعالیت دولت مورد علاقه و محبوبشان در تیرگــی، جدال‌های لفظـی و تنش‌های متعدد گرفتار آمده بود. سنگ بنای همه این اقدام‌ها مخرب ۷ سال پیش گذاشته شــده بود. برخی از گروه‌های تندرو به اسم انقلابی‌گری و دفــاع از ارزش‌های انقلاب عملاً به نفــع منافع گروهی و جناحی عمل کردند و ارزش‌های انقلاب را قربانی مقاصد سیاسی و جناحی و گروهی کردند.

حمله به سفارت عربستان، سومین تعرض به سفارت کشور‌های خارجی در سال‌های پس از انقلاب بود، نخستین بار در همان اوایل انقلاب ســفارت آمریکا در تهران اشغال، کارکنان و دیپلمات‌ها آمریکایی ۴۴۴ روز در اسارت جوان‌های انقلابی بودند که بخشی از بحران‌های ادامه‌دار ارتباط ایران و آمریکا طی ۴۰ سال گذشته از همان اشغال سفارت تغذیه می‌کند و خوراک میگیرد. دومین بار تعرض به سفارت بریتانیا در تهران در آذر ماه ۱۳۹۰ دستمایه پدید آمدن بحران و چالشی دیگر در سیاست خارجی ایران شد که تا مدت‌ها رابطه تهران و لندن را دستخوش تلاطم و چالش‌های متعدد کرد.

ســومین تجربه هم ۷ سال هزینه‌تراشی را برای کشور در پی داشــت. به دیدگاه برخی کارشناســان و تحلیلگران، اگر به اقتضـاء جو انقلابی روز‌ها و ماه‌های ۱۳۵۸ و خشــم جوان‌های انقالبی حمله به سفارت آمریکا توجیهی دارد؛ پس از گذشت ۳۰ و ۴۰ ســال از آن روزها، حمله به سفارت دیگر کشور‌ها در تهران نه‌تن‌ها نشان انقلابی‌گری نیست؛ بلکه آشکار در تعارض با منافع ملی اســت. نگرانی آن است؛ که آیا جریان‌ها تندرو از تجربه‌های از سر گذشته، پختگی و عقلانیتی پیدا کرده است و دیگر کسی از سیاست خارجی برای منافع گروهی هزینه نخواهند کرد؟ یا آنکه تا زمانی نامعلوم در بر همین پاشــنه خواهد چرخید و کسانی برای تحقق منافع فردی و گروهی مسیر دیوارنوردی سفارت‌ها و خانه‌ها را دنبال خواهند کرد؟

منبع: سازندگی 

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت All-in-One اپل امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ام اس آی MSI امروز + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تئاتر دهقان ۵۴ سال پیش ابتدای خیابان لاله‌زار

عکس/ لباس زنان در تشریفات دربار پهلوی ۵۰ سال پیش

عکس/ ساعت میلیاردی محمدرضا گلزار خبر ساز شد

عکس/ سرویس و نگهداری لامبورگینی چقدر هزینه دارد؟

عکس/ ایران رتبه پنجم جدیدترین رنکینگ لیگ‌ فوتبال آسیا

عکس/ نمایی دیدنی از حرم امام رضا ۱۳۰ سال پیش و دوره قاجار

اینفوگرافی/ شلوغ‌ترین مسیر‌های مهاجرتی دنیا کجاست؟

عکس/ پرتاب ساعت مچی به سوی رامین رضاییان در دربی ۱۰۵

تصویری قدیمی از فریدون جیرانی

عکس/ خشکبار شاهرضا ۶۰ سال پیش در خیابان شاهرضا سابق و انقلاب فعلی

عکس/ لاله مرزبان و شهاب حسینی در حاشیه یک سریال

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

چه رشته هایی در آینده بازار کار خوبی خواهند داشت؟

پیش بینی قیمت دلار امروز ۱۱ اسفند ۱۴۰۳/ ترمز دلار کشیده شد؟

ماه رمضان چه دارد که باید منتظر آن باشیم؟

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۱۱ اسفند ۱۴۰۳/ آیا الان زمان مناسبی برای خرید طلا است؟

استیضاح وزیر اقتصاد یعنی التهاب بازار و نوسان شدیدتر قیمت ارز/ برکناری همتی کاری عوام‌فریبانه است

نکات تغذیه‌ای برای رفع تشنگی در ایام روزه داری

تقویت حافظه با مصرف این نوع چای

تولید آب از هوا با ضایعات مواد غذایی

رئیس بانک مرکزی: افزایش ۳۰ درصدی ارز ۲۸.۵۰۰ تومانی منتفی شده است

یکشنبه اول ماه مبارک رمضان است

امضای قرارداد معدنی میان آمریکا و اوکراین لغو شد

واکنش ایران به اظهارات وزیر خارجه ترکیه

جر و بحث ترامپ با زلنسکی: تو برگ برنده نداری

جدول لیگ برتر در پایان هفته بیست‌و‌یکم

علیرضا حقیقی: از جوانی کاسیاس صدایم می‌کردند!

سرنوشت تعدادی از مفقودی‌های حادثه سقوط بهمن مشخص شد/ جزئیات

انگلیسی زبان رسمی آمریکا می‌شود

سخنگوی هیأت رئیسه مجلس: استیضاح همتی در دستور کار یکشنبه مجلس

تداوم اظهارات غیرهمسوی وزیر دفاع با پزشکیان

ادعای عجیب جبرائیلی درباره شرط حمایت صاحبان دلار از پزشکیان

خون یحیی به جوش آمد؛ نهادهای نظارتی ورود کنند!

مذاکرات غیرمستقیم اسرائیل و حماس در قاهره برای مرحلهٔ دوم آتش‌بس آغاز شده است

عربستان، قطر و عمان فردا را اولین روز ماه رمضان اعلام کردند

جایزه برندگان اسکار چیست؟

پیش بینی بورس فردا شنبه ۱۱ اسفند ۱۴۰۳

فیلم/چند ثانیه کافی است تا زندگی برای همیشه تغییر کند

درخواست تاجگردون از شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت برای کم شدن بی‌ثباتی اقتصادی

سامانه جدید بارشی در کشور؛ هلال احمر اعلام آماده باش کرد

استیضاح همتی در دستور کار روز یکشنبه مجلس قرار گرفت + جزئیات

مفقود شدن ۶ نفر در بهمن؛ اعزام تیم‌های نجات به محل حادثه

واکنش ایران به فراخوان خلع سلاح پ‌ک‌ک

هشدار مدیریت بحران به تهرانی‌ها؛ شنبه یکشنبه مراقب باشید

برنامه حضور النصر در ایران مشخص شد

برای درمان یبوست چه بخوریم؟

بهترین غذا برای سحری ماه رمضان چیست؟

آیا سرطان دهان کشنده است؟

عکس/ لاله مرزبان و شهاب حسینی در حاشیه یک سریال

رقابت جذاب والیبال برفی دختران در دیزین

آیا وام ودیعه مسکن در سال آینده افزایش می‌یابد؟

پیش‌بینی بازار خودرو در هفته دوم اسفند ۱۴۰۳

بازار فرش ایران در اختیار قاچاقچیان افغانستانی

عکس/ پرتاب ساعت مچی به سوی رامین رضاییان در دربی ۱۰۵

قیمت جدید کالا‌های اساسی اعلام شد+ جدول

عکس/ خشکبار شاهرضا ۶۰ سال پیش در خیابان شاهرضا سابق و انقلاب فعلی

ماجرای سرقت گردبند ۱۰۰میلیونی در پیروزی چه بود؟

اظهارات جدید عارف درباره قطعی برق

تصویری قدیمی از فریدون جیرانی

رکورد فوق العاده گلزن پرسپولیس در دربی

عکس/ آیین نوروز خوانی در گرگان

فیلم/ انفجار بمب حین اقامه نماز جمعه در پاکستان