پشت پرده یک اتفاق عجیب در بازار خودرو

اقتصاد۲۴-مرکز پژوهش‌های مجلس به صورت ماهیانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند.

بر اساس داده‌های بازوی پژوهشی مجلس، در فروردین سال ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش ۳.۸ و ۴.۷ درصدی مواجه شده است، اما این متغیر نسبت به ماه قبل رشد منفی ۱۴.۲ و ۳۴.۹ درصدی داشته که عمدتا حاکی از کاهش فعالیت‌های بخش صنعت در تعطیلات فروردین است. طبق روال دوره‌ای، در فروردین اکثر رشته فعالیت‌های بخش صنعت با کاهش شاخص رو‌به‌رو می‌شوند.

مطابق این گزارش همچنین نتایج طرح شامخ اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد که شاخص مدیران خرید صنعت در فروردین امسال ۳۵.۶۳ به دست آمده و طی ۳۶ ماه اخیر از اردیبهشت ۱۳۹۹ کمترین مقدار خود را ثبت کرده است.

شاخص شامخ یا PMI به کمک یک نظرسنجی از بنگاه‌های کسب‌وکار محاسبه می‌شود. در این سوالات، شرایط فعلی نسبت به ماه پیش سنجیده می‌شود. عدد این شاخص می‌تواند بین صفر تا ۱۰۰ باشد و اعداد بالای ۵۰ حکایت از روند خوب صنعت دارد و اعداد کمتر از این مقدار نشان‌دهنده شرایط نامطلوب هستند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های شاخص شامخ می‌توان به پیش‌بینی فعالیت تولید در ماه‌های بعدی اشاره کرد.

با توجه به نابسامانی بازار ارز و همچنین تخصیص ندادن ارز مورد نیاز اولیه شرکت‌ها از سوی بانک مرکزی، اکثر تولیدکنندگان در فروردین سال جاری تمایل به توقف تولید داشتند. از سوی دیگر، نوسان نرخ ارز، ریسک اقتصادی را به شدت بالا برده و امکان برنامه‌ریزی حتی در افق بسیار کوتاه‌مدت برای فعالان اقتصادی وجود ندارد. همچنین تغییرات دائمی قوانین و مقررات بخصوص در وزارت صمت، فعالان اقتصادی را به شدت دچار مشکل کرده است.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن است که طی سه ماهه منتهی به فروردین سال ۱۴۰۲، رشد میانگین متحرک سه ماهه شاخص تولید افزایش ۸.۸ درصدی و شاخص فروش آن افزایش ۹.۹ درصدی را به ثبت رسانده است.

بررسی وضعیت تولید و فروش خودرو و قطعات

آمار‌ها نشان می‌دهد طی فروردین سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، رشته فعالیت خودرو و قطعات همزمان بیشترین افزایش در شاخص تولید و بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده است. در این ماه، شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل، افزایش ۴۰.۱ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳۳.۱ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل، کاهش ۲۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۶۵.۴ درصدی را شاهد بوده است.

به گفته کارشناسان، یکی از دلایل افت فروش در بازار خودرو را می‌توان قوت گرفتن خبر ورود خودرو‌های دست دوم دانست، زیرا متقاضیان ترجیح می‌دهند تا ورود خودرو‌های خارجی و تاثیر آن بر بازار، از خرید خودرو خودداری کنند. از طرف دیگر، دور دوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه نیز باعث رکود معاملات شده است. در واقع با توجه به اختلاف قیمت خودرو‌ها از بازار تا کارخانه، افراد ترجیح می‌دهند خودروی مورد نیاز خود را از طریق سامانه فروش یکپارچه خودرو خریداری کنند. دلیل دیگر این کاهش، قیمت‌گذاری این محصولات توسط شورای رقابت است که قیمت این خودرو‌ها را حتی نسبت به بهای قبلی نمایندگی‌ها به طور قابل توجهی کاهش داده و اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار را برای این دست از خودرو‌ها بیش از پیش افزایش داده است؛ بنابراین مشتریان ترجیح می‌دهند برای خرید این خودرو‌ها تا تعیین‌تکلیف نهایی اختلافات میان خودروسازان خصوصی و شورای رقابت صبر کنند.

شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت دارو

در فروردین امسال، شاخص تولید رشته فعالیت بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش دو درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲۷.۱ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱۵.۵ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۷.۷ درصدی داشته است.

همچنین بررسی شاخص قیمت فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد که رشد نقطه به نقطه رشته فعالیت دارو نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به ۴۸.۹ درصد رسیده است و میانگین سالیانه قیمت نیز ۵۹ درصد افزایش یافته است.