سیاست خارجی ترکیه با کابینه جدید چگونه خواهد بود؟

اقتصاد۲۴- رجب طیب اردوغان در سال‌های اخیر سیاست‌خارجی تهاجمی‌تری را نسبت به گذشته اتخاذ کرده است. او ترکیه را به سمت ستیز با امریکا و غرب سوق داده و در کنار آن نتوانسته در شرق دوستی‌های نزدیکی برای آنکارا دست و پا کند. با همه این‌ها انتظار می‌رود که اردوغان یک بار دیگر سعی خود را برای عضویت در اتحادیه اروپا و تحکیم جای پای خود در ناتو به کار برد. او تلاش دارد تا در جنگ اوکراین بین مسکو و کی‌یف را بگیرد و در عین حال در ناتو بازیگری تعیین کننده باشد. از طرف دیگر نزدیکی به رژیم صهیونیستی از یک سو و راه آمدن با بشار اسد از سوی دیگر، از برنامه‌هایی است که انتظار می‌رود اردوغان در دور تازه قدرت‌گیری خود به آن‌ها بپردازد.

در خبرآنلاین با سیدعلی قائم مقامی کارشناس مسائل ترکیه در مورد کابینه اردوغان و سیاست خارجی او به گفتگو نشسته ایم:

علی قائم مقامی کارشناس مسائل ترکیه در مورد چینش کابینه جدید اردوغان گفت: کابینه ترکیه شامل ملی گرا‌های افراطی و همچنین ملی مذهبی‌ها می‌شود. می‌توان گفت که این کابینه راست‌ترین کابینه در تاریخ ترکیه است که توسط اردوغان تشکیل شده. سه چهار نفر از این وزیران کابینه تبعه کشور‌های اروپایی و انگلیس و امریکا هستند. رئیس بانک مرکزی تبعه آمریکاست و در شرکت‌های مالی ایالا متحده فعال بوده. البته او جزو کابینه نیست، اما جزو کادر حکومتی به حساب می‌آید. محمد شمشک وزیر خزانه داری و دارایی ترکیه تبع انگلیس است و قبلا هم وزیر بود و اردوغان او را کلک باز می‌دانست. اما بالاخره او دوباره ناچار شده تا شمشک را به وزارت انتخاب کند. یک خانم وزیر در امور خانواده هم تبعه دولت بلژیک است.

بیشتر بخوانید: انتشار دارایی‌های اردوغان در روزنامه رسمی ترکیه

اردوغان اعلام کرده که ما راهبرد عضویت کامل در اتحادیه اروپا را دنبال می‌کنیم. البته این دو چهار سال است که مذاکرات برای عضویت در اتحادیه اروپا را تعلیق کرده اند. چرا که جمهوری قبرس و فرانسه خواسته انکارا را وتو کرده اند. هم اردوغان و هم ابراهیم کالین که رئیس استخبارات ترکیه شده، می‌گویند ما قطعه جدا نشدنی از ناتو هستیم. با این حال اختلافاتی با امریکا دارند. کارشناسان می‌گویند اگر انکارا می‌خواهد از این وضع اقتصادی نجات پیدا کند باید نرخ بهره بانکی را به ۴۰ درصد برساند و نرخ برابری لیر ترک به دلار را به ۲۵ دلار افزایش دهد. اردوغان نرخ بهره بانکی را به هشت و نیم درصد رسانده بود و میگفت با این کار تورم هم کاهش پیدا می‌کند، ولی این کار نتیجه نداد. وزیر دارایی فعلی می‌گوید ما به نظام اقتصادی ارتودکس یعنی همان وضعیت قبلی باز می‌گردیم که اگر این اتفاق بیفتد نتیجه اش این است که انکارا به لیبرالیسم مطلق از نظر اقتصادی برمیگردد.

او در ادامه در مورد روابط با روسیه گفت: پوتین برای اینکه اردوغان پیروز شود ۲۵ میلیارد دلار بدهی ارزی ترکیه را به اینده موکول کرده بود. ترک‌ها باید این مبلغ را به روس‌ها بازپرداخت کنند. ترکیه از چین و عربستان و امارات و قطر هم ۳۰ میلیارد تومان سوآپ دریافت کرده است که باید آن‌ها را پس بدهد. ذخیره بانکی ترکیه نفی ۶۰ میلیارد دلار است. اقتصاد ترکیه فلج شده و تا حدودی احتمال دارد که سیاست خارجی تهاجمی که دنبال می‌شد را تحت تاثیر قرار دهد.

قائم مقامی در مورد اینکه ترکیه در سیاست خارجی به کدام سمت می‌رود توضیح داد: اردوغان می‌گوید روابط خود را با همسایگان گسترش می‌دهد و سیاست ایجاد موازنه بین روسیه و اوکراین را دنبال می‌کند. انکارا به گسترش ناتو خدمت خواهد کرد. اخیرا او کمک کرد و تایید کرد تا فنلاند به عضویت ناتو برسد. امریکا می‌گوید اگر اف ۱۶ می‌خواهید باید سوئد را هم جزوی از ناتو بدانید. ترکیه به عنوان یک کشور عضو ناتو حق وتو کردن عضویت یک عضو جدید را دارد. روسیه بابت عضو شدن فنلاند در ناتو از دست اردوغان ناراحت است. اما ۵۰ درصد گاز روسیه از روسیه وارد می‌شود و روس‌ها هم نمی‌خواهند بازار خود را در ترکیه از دست بدهند و صبر استراتژیک را دنبال می‌کنند. انکارا اعلام کرده می‌خواهد کانال استانبول را راه بیندازد و طرحی امریکایی است و باعث تقابل ترکیه با روسیه خواهد شد. البته، چون حالا وضعیت اقتصادی ترکیه خراب است بعید می‌دانم بتواند این کانال را بدون سرمایه خارجی کلان به راه بیندازد. مخالفان اردوغان کاملا با چنین کاری مخالف هستند.

به گفته قائم مقامی اردوغان تلاش می‌کند روابط گسترده‌ای با تلاویو داشته باشد. در حال حاضر روابط اقتصادی ترکیه با رژیم صهیونیستی بیشتر از روابط ایران به ترکیه است. ترکیه بیشتر گاز ایران را وارد می‌کند و واردات و صادرات دیگر چندان عدد زیادی نیستند.