آیا سازمان سنجش از برگزاری آزمون سود می‌برد؟

اقتصاد۲۴-سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان نهاد اصلی برگزار کننده آزمون‌های سراسری و بین المللی در ایران، در طول سال به صورت میانگین بیش از ۱۰۰ آزمون برگزار می‌کند. به نظر می‌رسد برگزاری هرکدام از این آزمون‌ها که همه داوطلبانش ملزم به پرداخت هزینه‌ای به سازمان سنجش تحت عنوان حق ثبت نام و شرکت در آزمون هستند، می‌تواند برای این سازمان درآمدزایی به همراه داشته باشد؛ و پرسش اینجاست که آیا سازمان سنجش از برگزاری این تعداد آزمون و مبالغی که از داوطلبان دریافت می‌کند، سود هم می‌برد؟

بر اساس اطلاع‌رسانی‌های سازمان سنجش و دفترچه‌های ثبت نامی منتشر شده، امسال هزینه ثبت نام در آزمون سراسری ۱۴۰۲ در هر گروه آزمایشی ۱۳۰ هزار تومان برآورد شد و اعلام علاقه مندی به شرکت در دانشگاه پیام نور، تربیت معلم و مراکز غیرانتفاعی نیز ۳۶ هزار تومان به ازای هر مورد علاقه مندی برای داوطلب هزینه ایجاد می‌کرد، همچنین خدمات پیام کوتاه (اختیاری) ۳ هزار تومان به ازای تمامی پیام‌های ارسالی برآورد شده بود.

در مقطع کارشناسی ارشد نیز هزینه ثبت نام برای شرکت در یک کد رشته امتحانی ۲۳۳ هزار تومان، هزینه علاقه‌مندی به دانشگاه‌های پیام نور و غیرانتفاعی ۲۰ هزار تومان، هزینه ثبت‌نام با تاخیر ۲۱۰ هزار تومان و هزینه استفاده از خدمات پیام کوتاه هزار و ۲۰۰ تومان اعلام شد. با توجه به ادغام کنکور ارشد سراسری و آزاد، تمامی متقاضیان با خرید یک کارت اعتباری مجاز بودند تا کد رشته‌های مربوط به دانشگاه‌های سراسری و آزاد را انتخاب کنند. داوطلبانی که تمایل به انتخاب کد رشته‌های مربوط به دانشگاه‌های پیام نور و غیرانتفاعی را داشتند، موظف به خرید کارت اعتباری مجزا بودند.

بیشتر بخوانید:سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور ۱۴۰۳

ثبت نام اولیه آزمون نیمه‌متمرکز ورودی دوره دکتری (Ph. D) سال ۱۴۰۲ نیز در فرصت اولیه ثبت نام و در بازه زمانی که برای تمدید مهلت ثبت نام توسط سازمان سنجش آموزش کشور در نظر گرفته شده بود، ۳۷۵ هزار تومان اعلام شد و این هزینه در فرصتی که تحت عنوان «ثبت نام با تاخیر» برای این آزمون تعیین شد، به مبلغ ۶۲۸ هزار تومان رسید.

هزینه یکی از مهم‌ترین آزمون‌های بین المللی که سازمان سنجش برگزاری آن را برعهده دارد، آزمون آیلتس است؛ امتحان آیلتس لایف اسکیلز در ایران نیز در سال ۲۰۲۳ مبلغ ۵ پنج میلیون و ۱۳۸ هزار تومان تعیین شد و هزینه آیلتس UKVI در سال ۲۰۲۳ را هم مبلغ ۶ میلیون و ۷۹۵ هزار تومان اعلام کردند.

در رابطه با میزان درآمد و سود احتمالی سازمان سنجش از برگزاری آزمون‌های متعدد، با «عبدالرسول پورعباس» معاون وزیر علوم و رئیس سازمان سنجش آموزش کشور گفت‌وگویی داشتیم تا به پاسخی برای پرسش‌ اصلی این گزارش برسیم؛ اینکه سازمان سنجش در طول سال از برگزاری آزمون‌های گوناگون چقدر درآمد یا سود به دست می‌آورد؟

پورعباس در مورد آورده مالی آزمون‌هایی که سازمان سنجش برگزار می‌کند، به خبرنگار ایلنا گفت: سازمان سنجش درآمد هزینه است؛ یعنی برمبنای حق ثبت نامی که از داوطلبان می‌گیرد، هزینه‌هایش را تامین می‌کند.  

وی در ادامه با تاکید براینکه سازمان سنجش ریالی از دولت دریافت نمی‌کند و ریالی هم به دولت نمی‌پردازد، توضیح داد: این مسئله بین ما و دولت همیشه روشن بوده است. به عنوان نمونه امسال، برای ثبت نام داوطلبان آزمون سراسری حدود ۱۳۰ هزار تومان از داوطلبان دریافت کردیم و نزدیک به ۲۳۰ هزار تومان هم برای هر داوطلب هزینه شد.

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور تاکید کرد: ما برای اینکه بتوانیم آزمون‌ها را برگزار کنیم، مدیریت بودجه‌ای انجام می‌دهیم و از درآمد حاصل از آزمون‌های بین الملل و سایر آزمون‌های متعدد دیگری که داریم در آزمون سراسری هزینه می‌کنیم.

پورعباس ضمن اشاره به اینکه درآمد و هزینه سازمان سنجش سربه‌سر است، در خصوص هزینه سالانه این سازمان بیان کرد: امسال حدود هزار میلیارد تومان برای برگزاری تمامی آزمون‌هایمان هزینه کردیم. البته بودجه ما کمتر از هزار میلیارد و در حدود ۹۰۰ میلیارد و اندی است و ما هم برمبنای این درآمد، هزینه می‌کنیم.

او در ادامه تاکید کرد: در سازمان سنجش آموزش کشور سودی نداریم و فقط می‌توانیم از مبلغی که به واسطه حق ثبت نام‌ها به دست می‌آوریم، حقوق همکاران را بپردازیم. ما علاوه بر هزینه برگزاری آزمون‌ها، از مبلغی که در اختیار داریم، فقط حقوق کارکنان را لحاظ می‌کنیم و سودی نمی‌ماند که بخواهیم کاری کنیم و باقی پولی که از داوطلبان دریافت کردیم، صرف برگزاری آزمون‌های خود داوطلبان می‌شود.

معاون وزیر علوم یادآوری کرد: حتی سال قبل استثنائا به دلیل کمبود مالی، بیش از ۱۰ درصد اضافه بر درآمدمان از دولت کمک گرفتیم تا در روند برنامه‌های سازمان سنجش و آزمون‌ها دچار اشکال نشویم.

پورعباس در خصوص موضوع انتقال زمان برگزاری آزمون سراسری از تابستان به فصول دیگر که پیش از این هم به عناوینی مطرح شده بود، اینطور توضیح داد: سیستم‌های الکترونیکی برگزاری کنکور سراسری، در آینده امکانات خوبی به ما می‌دهد و جابه‌جایی زمان برگزاری کنکور بستگی به این دارد که چه زمانی به صورت رسمی آزمون‌های سراسری را به شکل کاملا الکترونیک برگزار کنیم.

او اضافه کرد: ما در مسیر تحولات پیش می‌رویم و شاید امکانی فراهم شود که از سال ۱۴۰۴.۱۴۰۵ به بعد با آغاز آزمون سراسری الکترونیک، بازه زمانی برگزاری آن نیز تغییر کند. ما برای این اقدامات نیاز به نوآوری‌های جدید داریم که در آینده نزدیک محقق خواهد شد.